«Μου αρέσει η μόδα να κατεβαίνει στο δρόμο, αλλά δεν μπορώ να την ανεχτώ όταν έρχεται από το δρόμο» έλεγε. Κι αν ο «δρόμος» ήταν η πηγή των πρώτων εμπνεύσεων, εκείνη ήθελε να τον εξορίσει για πάντα από τη ζωή της. Η Γκαμπριέλ Σανέλ είχε πολλές φορές μπερδέψει και εξοργίσει τους βιογράφους της με τις ανακρίβειες και τις φαντασιοπληξίες της, στην προσπάθειά της να «ράψει» το μύθο της. Μέχρι το τέλος της ζωής της επινοούσε το παρελθόν της, παραπλανώντας το ακροατήριό της στα μεγαλοαστικά σαλόνια σχετικά με την ταπεινή καταγωγή της, αυτήν της χωριατοπούλας που μεγάλωσε χάρη στην αγαθοεργία των καλογριών. Γι’ αυτό ίσως κι η φίλη της, Εντμόντ Σαρλ-Ρου, πρόεδρος σήμερα της Ακαδημίας Γκονκούρ, συνέταξε αυτή τη βιογραφία μερικά χρόνια μετά το θάνατό της, ελεύθερη πια να γράψει τα πάντα χωρίς εξωραϊσμούς και αποσιωπήσεις. Έτσι, αυτό το πυκνογραμμένο μυθιστορηματικό κείμενο (στο οποίο βασίζεται και η ταινία της Αν Φοντέν “Coco avant Chanel” με πρωταγωνίστρια την Οντρέ Τοτού) θεωρείται η μόνη έγκυρη βιογραφία της Σανέλ.
Η έρευνά της ξεκινά από τα βάθη της γαλλικής επαρχίας, παρακολουθώντας την οικογένεια των γυρολόγων, περνάει από την αριστοκρατική ατμόσφαιρα του Μπιαρίτζ και της γαλλικής Ριβιέρας στην ταραγμένη Ευρώπη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στο ατελιέ της οδού Καμπόν 31, και φτάνει μέχρι τις τελευταίες στιγμές της μεγάλης κυρίας της υψηλής ραπτικής. Ο Ζαν Κοκτό (έραψε τα κοστούμια για την «Αντιγόνη» του), η Κολέτ, ο Μαξ Ζακόμπ, ο Πολ Μοράν, ο Ιγκόρ Στραβίνσκι (ήταν χορηγός στην «Ιεροτελεστία της Άνοιξης»), ο Ντιαγκίλεφ, η Ντάνκαν, ο Πικάσο, συγγραφείς, καλλιτέχνες, πολιτικοί, επιχειρηματίες, έκπτωτοι τσάροι, γόνοι της αγγλικής αριστοκρατίας, αρχηγοί των Ες-Ες και παραγωγοί του Χόλιγουντ, παρελαύνουν στις σελίδες του βιβλίου. Ιστορίες άγνωστες για το ορφανό κορίτσι που μεγάλωσε σε μοναστήρι –«οι μοναχές μιλούσαν για το μυστηριώδες μωσαϊκό που οι χαραγμένες πάνω στην πέτρα φιγούρες προέκυπταν από ένα μοναδικό αριθμό: 5», κάπως έτσι γεννήθηκε το 1920 το περίφημο Chanel Νο 5 (…) – για την ατίθαση «Κοκό» των κακόφημων επαρχιακών καμπαρέ, την παράνομη ερωμένη πλούσιων και ευγενών, την καπελού της οδού Καμπόν, τη μοδίστρα της Ντοβίλ. Με πείσμα και επιμονή η Γκαμπριέλ θα μεταμορφωθεί στην αδέσμευτη κομψή γυναίκα με το λιτό ταγέρ, τις πέρλες και το τσιγάρο στο χέρι, την εμπνευσμένη βασίλισσα της μόδας που με τις δημιουργίες της κυριολεκτικά απελευθέρωσε τις γυναίκες. Όπως έγραψε το ’55 τo περιοδικό “Life”: «Ήδη επηρεάζει τα πάντα. Στα 71 της χρόνια η Γκαμπριέλ Σανέλ φέρνει κάτι περισσότερο από μόδα, φέρνει επανάσταση». A
«Η ατίθαση - Η Κοκό πριν τη Σανέλ» Εντμόντ Σαρλ-Ρου, μτφ. Μαρία Τσεκούρα, εκδ. Πάπυρος, σελ. 528
«Τότε έγραφα για πράγματα που δεν είχαμε βρει ακόμα λέξεις να τα περιγράψουν, όπως η τοξική αρρενωπότητα, τα fake news), η κουλτούρα της επαγρύπνησης εναντίον φυλετικών προκαταλήψεων και διακρίσεων»
Το βιβλίο του Σέρχιο Πιτόλ «Η τέχνη της φυγής» (Δώμα, μετ. Αγγελική Βασιλάκου) είναι ο πρώτος τόμος της «Τριλογίας της μνήμης» του Μεξικανού συγγραφέα. Το ξεκίνησα και δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου.
Αυτή την εβδομάδα ασχολούμαστε με το πώς μπορεί να μιλήσει κανείς για κουίρ υποκείμενα στην ιστορία, μέσα από το δοκίμιο «Can and should we queer the past» του Justin Bengry
Greekling, όπως Γραικύλος, εκ του Graeculus: φράση υποτιμητική που χρησιμοποιούνταν από τους Ρωμαίους για συμπολίτες τους που ήθελαν να το παίζουν Έλληνες. Κατά (μειωτική) επέκταση: ο υποταγμένος Έλληνας
30°
