Βιβλιο

31 + 1 συγγραφείς που είναι γιατροί

Έλληνες και ξένοι, από τον 16ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας

Δημήτρης Φύσσας
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Είναι γνωστό ότι πολλοί γιατροί γράφουν (και δεν εννοώ τις διαβόητες στους κύκλους των παλιότερων φαρμακοποιών συνταγές τους, οι οποίες σήμερα είναι ηλεκτρονικές).

Οι περισσότεροι γράφουν βιβλία επιστημονικά, εκλαϊκευμένης ιατρικής, αυτοβιογραφικά κ.λ.π. − γενικότερα, βιβλία που έχουν σχέση με την Ιατρική, αλλά όχι με τη Λογοτεχνία. Έτσι, εδώ δε θα βρείτε γιατρούς που μπορεί να έγραψαν σπουδαία πράγματα, μα δεν ήταν ούτε πεζογράφοι, ούτε ποιητές, ούτε θεατρικοί συγγραφείς, ούτε κριτικοί: επομένως ο γιατρός (και φιλόσοφος) Τζον Λοκ, παιδίατροι όπως ο Γιάνους Κόρτζακ ή ο Μπέντζαμιν Σποκ, ψυχίατροι όπως ο Ζίγκμουντ Φρόιντ, ο Βίλχελμ Ράιχ ή ο Ντέιβιντ Ρόιμπεν κ.λ.π., απουσιάζουν. Ακόμα, δε θα βρείτε τους όχι λίγους που παράτησαν την Ιατρική (π.χ. Ζαχαρίας Παπαντωνίου). Τέλος, δε θα βρείτε σπουδαίους αλλοδαπούς γιατρούς συγγραφείς, που όμως δεν έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά.

Αντίθετα, εδώ θα βρείτε γιατρούς που έγραψαν Λογοτεχνία, είτε παράλληλα με επιστημονικά ή ημιεπιστημονικά βιβλία, είτε σκέτη. Διαβάζοντάς τα, ίσως ανακαλύψετε το νήμα που συνδέει την ιατρική τους ιδιότητα με το συγγραφιλίκι. 31 συν ένας λοιπόν, πάμε.

Κόμπο Αμπέ (1924 - 1993). Γιαπωνέζος πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας, όχι και πολύ φανατικός γιατρός. «Η γυναίκα της άμμου» τα σπάει, δε νομίζετε;

Βασίλι Αξιόνοφ (1932 - 2009). Εξαιρετικός Σοβιετικός (φιλελεύθερος) / Ρώσος πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Δούλεψε χρόνια σε νοσοκομείο. «Οι ουρανοξύστες της Μόσχας», «Οι συνάδελφοι», «Λέσχη ανδρών» κ.λ.π.

Μανώλης Αναγνωστάκης (1925 - 2005). Ακτινολόγος. Μείζων και πολυ-μελοποιημένος μεταπολεμικός ποιητής («της ήττας»), δεν έχει ανάγκη από συστάσεις.

Μάρκος Αυγέρης (1884 - 1973). Γιατρός υγιεινολόγος, αρχικά φιλελεύθερος και μετά κομμουνιστής. Έγραψε τα πάντα, σήμερα τον θυμόμαστε κύρια για τις κριτικές του και το (με ψευδώνυμο) μυθιστόρημα «Από την αιχμαλωσία».

Σταμάτης Βασίλαρος (1931). Πρωτοπόρος Έλληνας χειρουργός - μαστολόγος. «Το δελφίνι», «Το βήμα που δεν έγινε».

Ίρβινγ Γιάλομ (1931). Αμερικανοεβραίος ψυχίατρος, πολυγραφότατος, του οποίου τα πεζά γνωρίζουν πολύ μεγάλη επιτυχία (και) στην Ελλάδα.

Γουίλιαμ Κάρλος Γουίλιαμς (1883 - 1963). Παθολόγος, ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές των ΗΠΑ. Επίσης πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος.

Αντρέας Καρκαβίτσας (1865 – 1922). Γιατρός, για ένα διάστημα και στο Πολεμικό Ναυτικό. Έγραψε τα πάντα. Τα «Λόγια της πλώρης» και «Ο αρχαιολόγος» διαβάζονται ακόμα.

Άρθουρ Κόναν Ντόιλ, σερ (1859 - 1930). Αγγλοϊρλανδός γεννημένος στη Σκοτία, αποτυχημένος οφθαλμίατρος. Έγραψε τα πάντα, έμεινε όμως αθάνατος λόγω του (αντιπαθέστατου) Σέρλοκ Χολμς.

Αδαμάντιος Κοραής (1748 - 1833). Πρωτεργάτης του νεοελληνικού διαφωτισμού, εφευρέτης της καθαρεύουσας, πεζογράφος, αντικληρικαλιστής, εκδότης αρχαίων συγγραφέων και πολλά άλλα. Στην πράξη φιλόλογος, είχε όμως σπουδάσει Ιατρική στη Γαλλία.

Μάικλ Κράιτον (1942 - 2008). Αμερικάνος γιατρός (του Χάρβαρντ, παρακαλώ) που αφοσιώθηκε από νωρίς στη Λογοτεχνία, το σινεμά και πολλά άλλα καλλιτεχνικά. Το «Τζουράσικ Παρκ» αρκεί.

Άρτσιμπαλντ Κρόνιν (1896 - 1981). Σκοτσέζος πεζογράφος, που παράτησε την Ιατρική λόγω επιτυχίας στην πεζογραφία: «Το κάστρο» κλπ. Στην Ελλάδα τον διάβασαν τρεις γενιές.

Κάρλο Λέβι (1902 - 1975). Ιταλοεβραίος, πολύ ευαίσθητος πεζογράφος. «Ο Χριστός σταμάτησε στο Έμπολι» κλπ.

Στάνισλαβ Λεμ (1921 - 2006). Πολωνός, ένας από τους πιο πολυδιαβασμένους παγκόσμια στον κατάλογο αυτό. Επιστημονική φαντασία, συχνά συνδυασμένη με σάτιρα. «Σολάρις» κι όχι μόνο.

(Γουίλιαμ) Σόμερσετ Μομ (1874 - 1965). Παθολόγος. Βρετανός πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας, με παλιομοδίτικο στιλ. Εξαιρετικός ειδικά στα διηγήματά και τις νουβέλες του «Η βροχή» κλπ.

Άξελ Μούντε (1857 - 1949). Σουηδός, μέγας πεζογράφος. «Το χρονικό του σαν Μικέλε» κλπ.

Γκότφριντ Μπεν (1886 - 1956). Μέγας Γερμανός ποιητής, αλλά και πεζογράφος. Η θητεία του ως γιατρού στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σφράγισε το έργο του.

Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ (1891 - 1940). Μείζων Ρώσος και Σοβιετικός πεζογράφος, ενίοτε και ανελέητος σατιριστής. «Ο μαιτρ και η μαργαρίτα», «Λευκή φρουρά» αρκούν. Παθολόγος.

Παύλος Νιρβάνας (1866 - 1937). 32 χρόνια γιατρός στο Πολεμικό Ναυτικό. Έγραψε τα πάντα, αλλά αξεπέραστα παραμένουν τα χρονογραφήματά του.

Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος (1930). Παθολόγος, πολλά χρόνια στρατιωτικός αλλά και ιδιώτης γιατρός. Εξαιρετικά ευαίσθητος διηγηματογράφος, με αναγνωρίσιμο στιλ.

Μανώλης Πρατικάκης (1943). Ψυχίατρος. Πολύ γνωστός και πολυβραβευμένος σύγχρονος ποιητής.

Φρανσουά Ραμπ(ε)λέ (1494 - 1553). Γιατρός και ο μέγας Γάλλος συγγραφέας του «Πανταγρουέλ» και του «Γαργαντούα», είναι ένας από τους γενάρχες τους ευρωπαϊκού μυθιστορήματος (μετά τον Τσόσερ και πριν τον Θερβάντες). Πολλαπλά λογοκριμένος στον καιρό του.

Άντον Τσέχοφ (1860 - 1904). Ρώσος γιατρός, που στη συντομότατη ζωή του πρόλαβε να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους πεζογράφους και θεατρικούς συγγραφείς όλων των εποχών. Διαβάζεται και παίζεται ασταμάτητα, και στην Ελλάδα.

Σελίν Φερνάν (1894 - 1961). Γάλλος παθολόγος και σπουδαίος ανανεωτής της γαλλικής πεζογραφίας. Διώχτηκε για φιλοναζισμό. «Ταξίδι στην άκρη (ή «στο τέλος») της νύχτας», «Μακελλειό» κλπ.

Φρίντριχ Σίλερ (1759 - 1805). Γερμανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, ένα από τα «βαριά» ονόματα του ρομαντικού κινήματος. Γιατρός που τον καταπίεζε το επάγγελμά του, μέχρι που το παράτησε.

Τάκης Σινόπουλος (1917 - 1981). Παθολόγος, μείζων ποιητής με πολλή (εμφυλιο)πολεμική εμπειρία στο έργο του. Ο «Νεκρόδειπνος» αρκεί.

Άρτουρ Σνίτσλερ (1862 - 1931). Μείζων αυστριακός ψυχίατρος, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας. Πρωτοπόρος στα θέματα και ιδίως τις τεχνικές του. Υπέστη πολλαπλή λογοκρισία και απαγορεύσεις.

Μανές Σπέρμπερ (1905 - 1984). Αυστροεβραίος και στη συνέχεια Γάλλος ψυχίατρος. Η τριλογία «Δάκρυ στον ωκεανό» (μεταφραστικός άθλος της Έμης Βαϊκούση) είναι μια ανατριχιαστική ανατομία του τριτοδιεθνισμού και του σταλινισμού.

Περικλής Σφυρίδης (1933). Καρδιολόγος, με εργασία τόσο σαν στρατιωτικός, όσο και σαν πολίτης γιατρός. Έχει γράψει τα πάντα πλην θεατρικών έργων. Επίκεντρο του πολυσχιδούς και αξιόλογου έργου του η Θεσσαλονίκη.

Ρίτσαρντ Χούκερ (1924 - 1997). Αμερικάνος χειρουργός που έγραψε ένα μόνο βιβλίο, αλλά πρόκειται για το εξαίρετο μυθιστόρημα «MASH» (ταινία του Ρόμπερτ Όλτμαν, σίκουελ, τηλεοπτική σειρά κλπ).

Γιώργος Χειμωνάς (1938 - 2000). Ψυχίατρος, με ιδιαίτερη χρήση της γλώσσας στα πεζά και τις μεταφράσεις του. Τα έργα του απαιτούν μεγάλη συμμετοχή του αναγνώστη, αλλά αποζημιώνουν με το παραπάνω.

Και ο 32ος
Πανταζής Φύσσας
(1931). Ο πατέρας μου, χειρουργός διαδοχικά στην Πολεμική Αεροπορία, τον ιδιωτικό τομέα και το ΕΣΥ, καθώς και γιατρός πλοίου. Δυο βιβλία ποίησης συν το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας «Φουά γκρα».


d.fyssas@gmail.com