Χίλντα Παπαδημητρίου: Το βιβλίο είναι μια συναυλία

Ανήκει στο προηγούμενο βιβλίο σου αυτή η ερώτηση, αλλά ας γίνει για να συνδέσουμε το «Για μια χούφτα Βινύλια» με το «Έχουνε όλοι κακούς σκοπούς». Τι σε έκανε να πλάσεις έναν τόσο συμπαθητικό μπάτσο σαν τον Χάρη Νικολόπουλο;
Ο χαρακτήρας του Χάρη εξελίχθηκε σχεδόν ερήμην μου. Όταν ξεκίνησα να γράφω τα «Βινύλια», τον είχα σχεδιάσει σαν δευτερεύοντα χαρακτήρα, αυτός όμως κατάφερε με το δικό του ήρεμο και διακριτικό τρόπο να παραμερίσει τους άλλους, πιο cool ήρωες και να γίνει ο πρωταγωνιστής. Εκ των υστέρων συνειδητοποίησα ότι ο Χάρης ενσαρκώνει μια βασική άποψη ζωής (για μένα, τουλάχιστον): οι πιο ενδιαφέροντες άνθρωποι είναι εκείνοι που δεν διεκδικούν την προσοχή μας με θορυβώδη τρόπο.

Έχω την αίσθηση πως ήθελες να καταρρίψεις διάφορα κλισέ (π.χ. του σκληροτράχηλου μοναχικού επιθεωρητή), όταν σκιαγραφούσες τον Χάρη. Ισχύει αυτό;
Μα ποιος χρειάζεται άλλον ένα αρρενωπό, ιδιοφυή και πικρόχολο, αλκοολικό αστυνόμο; Τα περισσότερα κλισέ της αστυνομικής λογοτεχνίας προέρχονται από τα αμερικάνικα αστυνομικά σίριαλ και ταινίες, και δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την ελληνική πραγματικότητα. Ένα παράδειγμα: οι μπάτσοι της Νέας Υόρκης –όπως μας τους παρουσιάζουν τουλάχιστον– είναι τρίτης γενιάς σκληροτράχηλοι Ιρλανδοί, διαζευγμένοι και με πρόβλημα αλκοολισμού. Στην Ελλάδα μοιάζει πιθανότερο να είναι γεροντοπαλίκαρα, με καταγωγή από την Πελοπόννησο και εξάρτηση από την κουζίνα της μαμάς τους.

Και σαν να μην έφτανε ο συμπαθής Χάρης, και ο βοηθός του, ο Παρασκευάς, είναι κανονικός ροκάς, φανατικός συγκροτημάτων όπως οι Τρύπες και τα Ξύλινα Σπαθιά. Έχεις γνωρίσει ένα… όργανο της τάξης που να ακούει τη μουσική της αταξίας;
Όταν έγραφα το βιβλίο δεν είχα γνωρίσει κανέναν τέτοιο τύπο. Μετά την κυκλοφορία του ήρθε σ’ επαφή μαζί μου ένας αστυνομικός που δουλεύει στην Άμεσο Δράση και συγχρόνως έχει στήσει εδώ και χρόνια ένα ιδιαίτερα ενημερωμένο σάιτ για το hard rock & heavy metal. Η μυθοπλασία μιμείται την πραγματικότητα, όχι το ανάποδο.

«Ήθελε τη μουσική δυνατά, να σπάει τζάμια, να ενοχλεί τους γείτονες…» ένας από τους μουσικούς που παρακολουθούμε. Είναι άγρια παιδιά οι ήρωές σου ή είναι ένας μύθος αυτό γύρω από τους μουσικούς της rock;
Έχω την αίσθηση ότι αυτά τα στερεότυπα για τους ροκ μουσικούς ίσχυαν περισσότερο τις προηγούμενες δεκαετίες. Και ότι σήμερα το ρόλο των «κακών παιδιών» παίζουν μάλλον οι χιπ-χοπάδες. Ωστόσο, αυτό με τη δυνατή μουσική είναι χαρακτηριστικό των εφήβων, οι οποίοι νιώθουν την ανάγκη να επιβάλουν την αισθητική τους επιλογή στον υπόλοιπο κόσμο. Το έκανα κι εγώ στην εφηβεία μου, και συγκεκριμένα όταν ανακάλυψα το «In-a-Gadda-da-Vida» των Iron Butterfly.

Κεντρικός, αν και απών ήρωας είναι ο σταρ της εναλλακτικής μουσικής σκηνής Απόστολος Μελισσηνός. Με ποιον μοιάζει τελικά ο Απόστολος;
Κάθε ομοιότητα με αληθινά πρόσωπα και καταστάσεις είναι τελείως συμπτωματική. Έφτιαξα τον Απόστολο, ως άλλος δόκτωρ Φρανκενστάιν, από εικόνες και υλικά που έχω συλλέξει εδώ και δεκαετίες. Και κυρίως από εικασίες: πώς θα είχε εξελιχθεί η ελληνική μουσική σκηνή αν… κάποιος μουσικός διέθετε τη μαγνητική προσωπικότητα του Manu Chao· αν ήταν εξίσου γοητευτικός με τον Απόστολο που είχα στο μυαλό μου· αν ήταν αποφασισμένος να δώσει απόλυτη προτεραιότητα στην καριέρα του, όπως κάνουν συνήθως τα μεγάλα ονόματα της διεθνούς σκηνής· το κυριότερο, αν η ελληνική μουσική «βιομηχανία» ξεπερνούσε τα όρια της οικοτεχνίας και επέτρεπε σε ανθρώπους με όραμα να χειριστούν την εξέλιξη της δισκογραφίας.

Μπορούμε να μιλήσουμε για το πάθος που οδηγεί στο έγκλημα, χωρίς να αποκαλύψουμε πολλά για την υπόθεση;
Τα κίνητρα των ηρώων έχουν περισσότερη σχέση με τα ματαιωμένα όνειρα παρά με τα ερωτικά πάθη. Όλοι βασανίζονται από την οδυνηρή, αφόρητη αίσθηση ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι τελείως διαφορετικά. Ότι σε κάποιο σημείο της ζωής τους, η κατάσταση τους ξέφυγε από τα χέρια και η ζωή τους πήρε την κάτω βόλτα, διαψεύδοντας τα όνειρα και τις ελπίδες τους. Κι η απελπισία είναι ισχυρός λόγος για να σκοτώσει κανείς – ή για να αυτοκτονήσει.

Στα συγκροτήματα δίνουν και παίρνουν οι έριδες και οι ζήλιες. Ποιος παίρνει τη μερίδα του λέοντος της αγάπης του κοινού; Στο αιώνιο δίλημμα που έθεσε (και) ο Γιάννης Γιοκαρίνης, τι απαντάς; Κιθαρίστας ή ντράμερ;
Ο κιθαρίστας κερδίζει με άνεση λόγω της δυνατότητάς του να περιφέρεται στη σκηνή και να επιβάλλει την παρουσία του. Ο Prince επί σκηνής έμοιαζε Θεός κι ας ήταν 1.60 ύψος· το ίδιο κι ο Eddie Vedder (διά βίας φτάνει το 1.71). Ένας ντράμερ, όσο δεξιοτέχνης κι αν είναι, δεν παύει να βρίσκεται πάντοτε στο βάθος, κρυμμένος πίσω από τα πιατίνια του. Συνολικά, είναι πιο σέξι η εικόνα ενός τύπου με μια κιθάρα αγκαλιά, παρά αυτού που κοπανάει τα τύμπανα. Εξαίρεση: ο Ginger Baker με τα κατακόκκινα μαλλιά του. Πίσω στο βιβλίο: Μοιάζει να σε ελκύει το αστικό τοπίο. Από πού πηγάζει αυτή η αγάπη; Είμαι παιδί της πόλης. Γεννήθηκα στην Καλλιθέα και μεγάλωσα στη Νέα Σμύρνη, την οποία θεωρώ «χωριό» μου. Μου αρέσουν τα μικρά διαλείμματα κοντά στη φύση, αλλά πλήττω γρήγορα ακόμα και στο πιο ειδυλλιακό τοπίο. Συνεχίζω να αγαπώ την Αθήνα παρά την παρακμιακή εικόνα του κέντρου της, μ’ αρέσει να κυκλοφορώ με τα ΜΜΜ και να παρατηρώ τους ανθρώπους, να φαντάζομαι ιστορίες γι’ αυτούς. Επιπλέον, όλα τα αγαπημένα μου αστυνομικά μυθιστορήματα διαδραματίζονται σε μεγαλουπόλεις (Ράνκιν & Εδιμβούργο, Ιζό & Μασσαλία, Τσάντλερ & Λος Άντζελες, Πελεκάνος & Σικάγο, Μονταλμπάν & Βαρκελώνη).

«Η διαδρομή μέσα από τους άδειους δρόμους του κέντρου είχε μια περίεργη γοητεία, σαν να έπαιζαν σε ταινία». Από τις βόλτες που κάνει ο αστυνόμος Χάρης Νικολόπουλος στην Αθήνα, ποια είναι η αγαπημένη σου; Και στην Κρήτη;
Μ’ αρέσει η νυχτερινή διαδρομή από του Μετς ως την οδό Αθηνάς, στην κεντρική αγορά. Τα καλοκαίρια, που τα προάστια αδειάζουν από κόσμο, η καρδιά της πόλης χτυπά στο παλιό ιστορικό κέντρο. Βρίσκω ότι η νυχτερινή Αθήνα διαθέτει μια έντονη γοητεία, έτσι όπως προβάλλουν φωτισμένα τα μεγάλα δημόσια κτίρια, η Ακρόπολη κι ο Λυκαβηττός. Πέρσι το καλοκαίρι είδα μια αληθινά κινηματογραφική σκηνή: ένα αυτοκίνητο σταματημένο στα φανάρια της Πλατείας Συντάγματος κι από τα ανοιχτά παράθυρά του ακουγόταν η τρομπέτα του Chet Baker στο «Let’s get lost». Στα Χανιά, τρελαίνομαι για βόλτες στην Οβραϊκή και τον Τοπανά, στα Νεώρια και στο Κουμ-Καπί, και στην παλιά εμπορική περιοχή που ξεκινάει κάτω από τη στεγασμένη αγορά. Ξεχνιέμαι στα μαγαζιά της οδού Ποτιέ, επειδή εκεί είχε κάποτε ο παππούς μου το ρολογάδικό του. Με πλημμυρίζει η αίσθηση ότι θα τον δω να στρίβει από τη γωνία καβάλα στο ποδήλατό του.

Οι γειτονιές τι ρόλο παίζουν στη διαμόρφωση των ηρώων; Θα άκουγαν την ίδια μουσική, θα είχαν τις ίδιες ευκαιρίες, αν μεγάλωναν αλλού; Επιβάλλεται ο τόπος, ο περίγυρος στον άνθρωπο ή ο χαρακτήρας είναι αυτός που χαράζει μια πορεία ανεξάρτητα από το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει;
Οι πρώτες εικόνες που βλέπουμε, οι πρώτες μουσικές που ακούμε, μας σφραγίζουν ανεξίτηλα. Μεγάλωσα στην Καλλιθέα της δεκαετίας του ’60, ακούγοντας λαϊκά από τα ραδιόφωνα των σπιτιών και «ξένα» από τα σφαιριστήρια και τα καφενεία κοντά στην αγορά. Αν είχα ζήσει σε άλλη γειτονιά της Αθήνας, οι μουσικές της παιδικής μου ηλικίας θα ήταν διαφορετικές: υποθέτω ότι από τα παράθυρα των μονοκατοικιών του Ψυχικού ίσως άκουγα Νάνα Μούσχουρη και σονάτες για πιάνο. Έδωσα στους ήρωες του βιβλίου τις δικές μου περίπου μουσικές και πολιτιστικές καταβολές, αφού τους τοποθέτησα στον Βύρωνα και τις παρυφές του. Εντούτοις, πιστεύω ακράδαντα ότι η ουσιαστική ενηλικίωση φτάνει όταν αποφασίζεις συνειδητά πώς θέλεις να ζήσεις τη ζωή σου, αφήνοντας πίσω ό,τι δεν σου ταιριάζει από τις οικογενειακές καταβολές, χαράζοντας τη δική σου πορεία στον κόσμο.

Σου πέρασε από το μυαλό να φτιάξεις ένα μουσικό σάιτ; Πώς ησυχάζει ένας άνθρωπος που μεγάλωσε μέσα σε ένα (και στη συνέχεια το διαχειρίστηκε και ο ίδιος) δισκάδικο;
Όταν έγραφα το βιβλίο, μπαινόβγαινα καθημερινά στα δεκάδες σάιτς που υπάρχουν στο διαδίκτυο και είναι αφιερωμένα στην ελληνική ροκ σκηνή. Δεν μου πέρασε η ιδέα να φτιάξω άλλο ένα, δεν θα είχα τίποτα να προσθέσω (άλλωστε, υπάρχει το mic.gr στο οποίο γράφω ό,τι με συγκινεί για μουσική). Για καλή μου τύχη, το κλείσιμο του δισκάδικου συνέπεσε με την έκρηξη του διαδικτύου, τη δημιουργία του youtube και των αμέτρητων μουσικών μπλογκ και πόρταλ. Συνεχίζω να ενημερώνομαι όσο περισσότερο μπορώ, η μουσική μου κάνει παρέα ασταμάτητα. Ακόμα κι όταν δεν την ακούω, τη σκέφτομαι. Ή, όπως διάβασα κάπου: δεν ξέρω πώς να το πω, αλλά ξέρω ένα τραγούδι που μπορεί.

Μπορεί κανείς να βρει το soundtrack του βιβλίου εδώ: youtube.com/watch?v=ZA8QEWIc0qM&list=PLK_i8AC7S0wi25OBOny_63fLpujInANB_ αλλά εγώ θα σου ζητήσω να κάνεις την καρδιά σου πέτρα και να μου πεις ένα τοπ 3 από τα τραγούδια που «ακούγονται» στις σελίδες του…
Δεν χρειάζεται να κάνω την καρδιά μου πέτρα. Πολλά από τα τραγούδια που απαντώνται στο βιβλίο, αρέσουν περισσότερο στους ήρωες παρά σε μένα, όπως για παράδειγμα το «Last Resort» των Papa Roach.
Τα αγαπημένα, δικά μου κομμάτια είναι: 3. «Goodbye Pork Pie Hat» του Charles Mingus. 2. «La fete au village» των Amadou & Mariam. 1. «Έχουν κακούς σκοπούς», του Εξαδάκτυλος.

Κόντρα στους ανατριχιαστικούς φόνους της νέας γενιάς θρίλερ με τους σαδιστές δολοφόνους που έχουν κάνει το θάνατο μια αλλόκοτη, απάνθρωπη και νοσηρή τέχνη, στα παλιά καλά νουάρ οι άνθρωποι φεύγουν με πιο… παραδοσιακούς και λιγότερο απεχθείς τρόπους: μία σφαίρα, ένα καίριο μαχαίρωμα, το σπρώξιμο σε έναν γκρεμό. Μπορείς να ανασύρεις από τη μνήμη σου θανάτους σε νουάρ μυθιστορήματα που σε συγκλόνισαν;
Ο θάνατος του Χάρι Λάιμ, στον «Τρίτο Άνθρωπο» του Γκράχαμ Γκριν: βαριά τραυματισμένος από σφαίρα, ο Χάρι σέρνεται μέσα στους υπονόμους της Βιέννης και πεθαίνει ενώ προσπαθεί να ανασηκώσει το καπάκι για να βγει στην επιφάνεια της γης. Με συγκλόνισαν επίσης οι ευφυείς και σατανικοί τρόποι που επινοούν τα ταλαιπωρημένα ζώα για να εκδικηθούν τους βασανιστές τους στη συλλογή διηγημάτων της Πατρίσια Χάισμιθ, «Το εγχειρίδιο του κτηνώδους φόνου για ζωόφιλους». Ειδικά, το πώς ξεφορτώνεται ο γάτος Μινγκ τον αγενή και άξεστο φίλο της κυρίας του.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου αστυνόμοι; Και οι πιο συμπαθείς εγκληματίες;
Οι αγαπημένοι μου αστυνομικοί είναι: ο Μάρτιν Μπεκ, των Σουηδών Σγιέβαλ & Βαλέε. Η Κριστίνα Βέντελ, του Θοδωρή Καλλιφατίδη. Και ο πρώην αστυνόμος Ντέιβ Ρομπισό, του Τζέιμς Λι Μπερκ. Συμπαθώ πολύ τους εξής εγκληματίες: τον Μπέρνι Ρόντεμπαρ, τον παλαιοβιβλιοπώλη/διαρρήκτη του Λόρενς Μπλοκ, ο οποίος πρωταγωνιστεί στη σειρά του «Διαρρήκτη» (είχε κυκλοφορήσει παλιότερα από τις εκδ. Modern Times). Τον «ταλαντούχο κύριο Ρίπλεϊ», της Πατρίσια Χάισμιθ, τον οποίο επιμένω να φαντάζομαι με τα χαρακτηριστικά του Αλέν Ντελόν. Και την Τζούλι Μπέιλι, τη «Νύφη που φορούσε μαύρα» από το ομώνυμο βιβλίο του Κορνέλ Γούλριτς, την οποία στο σινεμά υποδύθηκε η Ζαν Μορό.

Θα παρακολουθήσουμε τη συνέχεια της καριέρας του Χάρη Νικολόπουλου;
Μήπως τον δούμε να πηγαίνει και σε rock συναυλίες στο επόμενο βιβλίο; Ο Χάρης αγαπάει πολύ τη δουλειά του και δεν νομίζω ότι σκοπεύει να συνταξιοδοτηθεί σύντομα. Όσο για το αν θα τον δούμε να πηγαίνει σε ροκ συναυλίες… τι να σου πω; Μήπως ξέρω πού θα τον οδηγήσει η τύχη –ή η ατυχία του– την επόμενη φορά;

Πώς θα περιέγραφες με μουσικούς όρους το βιβλίο;
Είναι μια μπάντα, μια συναυλία, μια μοναχική πρόβα, ένας αυτοσχεδιασμός; Το βιβλίο είναι μια συναυλία, οι ήρωές του τα μέλη μιας πολυπληθούς μπάντας που τζαμάρει στη σκηνή. Ο αναγνώστης δεν ξέρει τι να περιμένει όταν ξεκινούν τα κίμπορντς με τη συνοδεία των ευέλικτων κρουστών· στη συνέχεια μπαίνουν στο παιχνίδι τα πνευστά, το ακορντεόν και το βιολί, και η κιθάρα σολάρει για λίγο, πριν ξαναδώσει τον πρώτο ρόλο στα κίμπορντς. Φαντάζομαι τις παιχνιδιάρικες νότες να τυλίγουν τους μουσικούς και να τους ανυψώνουν, να τους ωθούν να βγουν από το φθαρτό σώμα τους… Και μετά, τελειώνουν όλα, ο καθένας επανέρχεται στο μικρόκοσμό του, κι όμως τίποτα δεν είναι πια το ίδιο. Έχει μεσολαβήσει η μουσική. Η σιωπή πέφτει σαν σκόνη που τα σκεπάζει όλα, αλλά στον αέρα συνεχίζουν να αιωρούνται οι νότες σαν χιλιάδες πολύχρωμες φυσαλίδες.