Μπαρόκ. Ύφος έκφρασης που διαμορφώθηκε την ιστορική περίοδο που ακολούθησε την Αναγέννηση και επηρέασε την αρχιτεκτονική, τη γλυπτική, τη μουσική, τη ζωγραφική. Στοιχεία του ανακαλύπτεις αν θαυμάσεις την «αρπαγή της Περσεφόνης» του Μπερνίνι, αν ακούσεις τα «Βρανδεμβούργια Κοντσέρτα» του Μπαχ, αν δεις από κοντά τον ναό του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη, αν αντικρίσεις «το Προσκύνημα των Μάγων» του Ρούμπενς.
«Μπαρόκ» είναι όμως και τρόπος ζωής και διαπνέει το νέο μυθιστόρημα της συγγραφέως Αμάντας Μιχαλοπούλου. Ένα μυθιστόρημα γεμάτο συμβολισμούς και παράδοξα. Μικρές ιστορίες που αποτελούν στιγμιότυπα ζωής, γεμάτα έντονα συναισθήματα, αντιφάσεις, αντιθέσεις φωτός και σκιάς, και τα οποία σε προκαλούν να τα αποκρυπτογραφήσεις, να βρεις τους συσχετισμούς, να επαναπροσδιορίσεις αξίες και στάσεις.
Είναι ένα βιβλίο αυτοβιογραφικό; Όχι. Ή μήπως είναι; Ίσως να είναι, αλλά δεν χρειάζεται να ξέρεις. Δεν έχει σημασία. Μέσα από τις σελίδες του, μπορείς να διακρίνεις τις αντιθέσεις της ζωής, την επιθυμία να ζεις δραματικά, να αναδομείς τη ζωή σου περπατώντας με την όπισθεν. Η ουσία είναι να νιώσεις τον παλμό, να αισθανθείς τι σημαίνει το «μπαρόκ» για εσένα. Να μάθεις, δηλαδή, να ζεις τις στιγμές με ένταση, να κάνεις λάθη, να ρισκάρεις, να ακολουθείς τις πιο τρελές σου σκέψεις, να κατακλύζεσαι από φόβους αλλά να τους κοιτάς κατάματα, να τολμάς να δοκιμάσεις όσα ονειρεύεσαι. «Μπαρόκ» σημαίνει να κινείσαι έξω από τα ασφαλή περιγράμματα που έχουν καθοριστεί ερήμην σου.
«Πρέπει να μην ξεσυνερίζεσαι τη μοίρα σου. Να είσαι ευγνώμων για ό,τι έχεις και για ό,τι δεν έχεις».
«Για ό,τι δεν έχεις;»
«Μερικές φορές η απουσία είναι προτιμότερη από την παρουσία».
Ένα κείμενο όπου το εγώ, το εμένα, το είμαι, γίνεται άξαφνα εσύ, και μετά εμείς. Ο συνομιλητής μεταλλάσσεται υιοθετώντας κάθε φορά τη μορφή αγαπημένων προσώπων. Και μαζί με το πρόσωπο αλλάζει και η γκάμα των συναισθημάτων. Τρυφερότητα, χαρά, προσμονή, λαχτάρα, έρωτας, αγάπη, ευτυχία και την επόμενη στιγμή πόνος, απώλεια, θυμός, οργή, άρνηση, το απόλυτο κενό.
Αμάντα Μιχαλοπούλου
Ένα μυθιστόρημα στο οποίο ο καθένας μπορεί να ακολουθήσει το δικό του μονοπάτι ανάγνωσης. Άλλος μπορεί να το ξεκινήσει συμβατικά, από την αρχή. Άλλος μπορεί να επιλέξει να διαλέξει τίτλο ιστορίας, από τα περιεχόμενα. Και κάποιος άλλος μπορεί να το ξεκινήσει από το τέλος και να πάρει το βάπτισμα του πυρός στον κόσμο του «Μπαρόκ». Μα, όπως κι αν επιλέξεις να καταδυθείς στα αχαρτογράφητα νερά του, ένα είναι σίγουρο: Θα βιώσεις έντονες στιγμές, θα ανακαλύψεις δικά σου κομμάτια, θα αισθανθείς ισχυρές δονήσεις και θα φλερτάρεις επικίνδυνα με τις εικόνες του παρελθόντος, με την υπέρβαση του τώρα και με την ενδόμυχη επιθυμία να αποδομήσεις τη ζωή.
«Έτσι είναι», λέει εκείνη. «Μπορεί κανείς να μην έχει πατέρα, έχει όμως πατρίδα».
Εγώ δεν είχα τίποτε από τα δύο.
Κάθε σκηνή, όσο απλοϊκή κι αν φαντάζει κάποιες φορές, σηματοδοτεί πολλά για την πορεία της. Ιστορίες γεμάτες χιούμορ, δυνατούς διαλόγους −κάποιες φορές με πρόσωπα που έφυγαν για πάντα−, καταθέσεις ψυχής, ποιήματα, αλλόκοτα περιστατικά, ανατροπές, στιγμές ανυπομονησίας, εγκατάλειψης, πανικού.
Η αδέξια μοίρα συναντά το μαύρο δαντελένιο φουστάνι από τα Benetton, οι Μπελιοστάφηδες που ζουν στον ουρανό περπατούν χέρι-χέρι με το Γαπατώ, μια ιστορία ζήλιας μετατρέπεται, αν το θες, σε μια ιστορία ήττας, το φάντασμα του πρώην συναντά τον μνηστήρα που είχε στο σπίτι του Παρθένη και Γύζη, η Αμάντα Ληρ συμπράττει με το Amandum, και ανάμεσά τους στιγμές που έζησαν οι νεότερες γενιές, όπως η πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ο σεισμός του 1981, οι Δίδυμοι πύργοι της Νέας Υόρκης.
Το «Μπαρόκ» θέτει στο κέντρο τον άνθρωπο και ακολουθεί τα παιχνιδίσματα του φωτός σε διαφορετικές χρονικές στιγμές της ζωής, επιλέγοντας για αφετηρία το τώρα και τελικό προορισμό την αρχή...
Ο Παναγιώτης Σκληρός μας ταξιδεύει στη Λευκάδατων δεκαετιών του ’50, του ’60 και του ’70 μέσα από τα βιβλία «Μικρές λευκαδίτικες ιστορίες» και «Η Αλτάνη και άλλες Λευκαδίτικες ιστορίες»
Ρωτήσαμε 10 προσωπικότητες από τους χώρους των τεχνών, των βιβλίων, της πολιτικής και της ακαδημαϊκής ζωής να μας μιλήσουν για τα τρία βιβλία που διάβασαν και αγάπησαν περισσότερο μέσα στο 2024. (Έχουμε κι ένα έξτρα. Κι είναι, φυσικά, ποίηση.)
5°
