Ζάχος: «Στα Εξάρχεια το ΄80»

Έχοντας διαβάσει και εκτιμήσει από μικρός πονήματα του Δρ. Ε. Ζάχου - Παπαζαχαρίου, δέχτηκα με πολλή χαρά την πρόταση να γράψω το Επίμετρο στο ημιαυτοβιογραφικό μυθιστόρημά του «Στα Εξάρχεια το ΄80», που κυκλοφορεί σε μια πολύ καλή έκδοση από το «Στερέωμα» (Αθήνα, 2017), και προχωρώ τώρα σε μια συνοπτική παρουσίαση.

Τα Εξάρχεια εκείνου του καιρού, δηλαδή λίγο πριν και λίγο μετά την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981, μικρή σχέση είχαν με τα σημερινά: ήταν ακόμα «τα Εξάρχεια της Νεάπολης» και όχι αντίστροφα, η γενιά της Κατοχής ήταν ακόμα στα πράγματα (ένα μυστικό της Κατοχής παίζει μεγάλο ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής), οι πολιτικοί της Αριστεράς (κι όχι μόνο)μπορούσαν ακόμα να κυκλοφορήσουνε εκεί δίχως τον κίνδυνο να γιαουρτωθούν, η διαμάχη για το αν η γειτονιά είναι «γκέτο», «άβατο», «ελευθεριακός χώρος», «ανεξάρτητο κρατίδιο», «πόλος αυτόνομης δημιουργικότητας» κλπ δεν είχε καν αρχίσει, ο Νικόλας Άσημος και ο Λεωνίδας Χρηστάκης ζούσαν και δημιουργούσαν (στο μυθιστόρημα τα αληθινά πρόσωπα, όπως αυτοί, ανακατεύονται παραλλαγμένα και εντελώς επινοημένα), οι επιθέσεις στα γραφεία του ΠΑΣΟΚ δε γίνονταν, το πάρκο Ναυαρίνου δεν ήταν ακόμα πάρκινγκ με λίγα απομεινάρια της κλινικής Σμπαρούνη, ενώ η αναρχία, τα ναρκωτικά και οι συγκρούσεις με την αστυνομία βρίσκονταν ακόμα στα σπάργανα.

Σ΄ αυτό το τοτινό πλαίσιο, λοιπόν, μέσα στο μυθιστόρημα – ποταμό του Ζάχου ο «Ασπρομάλλης» και οι φίλοι του συζητάνε και ζουν πρακτικά ποικίλα θέματα, όπως το ρεμπέτικο, το σεξ, η ελληνική Ιστορία, οι εξεγέρσεις και οι επέτειοί τους, η αστυνόμευση, οι οικογενειακές σχέσεις, οι θρησκείες, η αθηναϊκή αρχιτεκτονική και συνοικίες της Αθήνας, η διακαλλιτεχνική επικοινωνία, η φιλία, ο Καραγκιόζης, η πολιτική / εξουσία, το διάβασμα και πολλά άλλα. Ταυτόχρονα, εξελίσσεται η απάντηση σε μερικά βασικά μείζονα ζητήματα, όπως το αν ζωντανεύει ή όχι η «Κοιμωμένη» του Γιαννούλη Χαλεπά και αν η λεγόμενη «Δευτέρα Παρουσία» που ευαγγελίζονται οι χριστιανοί είχε πράγματι ξεκινήσει και ο Χριστός είχε ήδη εμφανιστεί, φυσικά στα Εξάρχεια.

Ο συγγραφέας, ευρύτερα γνωστός σα σκέτος «Ζάχος» είναι ένας πολυ -δημιουργός που διανύει την ένατη δεκαετία της ζωής του. Γράφει ελληνικά και γαλλικά, με κύριο επίκεντρό του το λαϊκό πολιτισμό, ενώ έχει ασχοληθεί και με «κινηματογράφο, θέατρο, τηλεόραση, τραγούδι, ως σεναριογράφος, σκηνοθέτης, στιχουργός και συνθέτης». Έχει διδάξει σε πανεπιστήμια

Εθνογραφία, Κοινωνική Ανθρωπολογία, Βαλκανολογία κλπ. Από τα πολλά βιβλία του αναφέρω: «Η πιάτσα», «Το λεξικό της πιάτσας» (τώρα έχει ξαναβγεί σα «Λεξικό της ελληνικής αργκό»), «Ο ξένος της Νέας Κερασούντας», «Ο Μάρκος και η λαϊκότητα», «Βίος και πολιτεία του Διονυσίου εκ Φουρνά», «Η λαϊκότητα στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο» κλπ.

Τέλος, επισημαίνω, ότι πλευρές του μυθιστορήματος αυτού αλληλεπικαλύπτονται μερικά με το μυθιστόρημα «Η ιστορία του Waldo Waterloo», του φίλου μου Επαμεινώνδα Παπαγιάννη («Περίπλους» , Αθήνα, επίσης 2017), όπου επίσης πρωταγωνιστούν τα Εξάρχεια

Info: Το βιβλίο παρουσιάζεται στο «Book Plus», Πανεπιστημίου 37, την Παρασκευή 30 Μαρτίου 2018, ώρα 8. Με το συγγραφέα συζητάνε οι Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης (συγγραφέας – μεταφραστής) και Δημήτρης Φύσσας (συγγραφέας – δημοσιογράφος).

d.fyssas@gmail.com