«Δυο γυναίκες, δυο θεές». Γιατί να το διαβάσεις;

Υπόθεση: «Αθηνά βοσκοπούλα» και Αριάδνη. Δύο γυναικείες μορφές συμβιώνουν στις σελίδες ενός βιβλίου αποκαλύπτοντας τα κρυμμένα μυστικά τους. Η πρώτη έχει σμιλευτεί από τα χέρια του αξεπέραστου γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά και κουβαλάει στις πλάτες της τη σοφία της θεάς Αθηνάς, τη φιγούρα της μάνας μα και την εικόνα της αγαπημένης που χάθηκε. Η δεύτερη έχει γεννηθεί από τα ευφάνταστα νήματα της μυθολογίας εξυπηρετώντας άθελά της συγκεκριμένους σκοπούς και στόχους. Με αφορμή αυτές τις δύο γυναικείες φιγούρες, η συγγραφέας Ρέα Γαλανάκη αποτυπώνει στην πρώτη νουβέλα τα δύσκολα είκοσι οκτώ χρόνια που έζησε ο Χαλεπάς στην Τήνο, μετά το φρενοκομείο της Κέρκυρας και μέχρι να επιστρέψει στην Αθήνα, αναγνωρισμένος για δεύτερη φορά, ενώ στη δεύτερη προσεγγίζει με τον δικό της τρόπο την παρεξηγημένη εικόνα της Αριάδνης δίνοντάς της την ευκαιρία να εκμυστηρευτεί τη δική της αλήθεια πίσω από τον μύθο.

Δύο φαινομενικά ασύνδετες ιστορίες που ξεδιπλώνουν με μαγικό τρόπο τους παραλληλισμούς τους, ξεπερνώντας τα όρια του χρόνου και του χώρου.

Μεταξύ άλλων διακρίσεων, έχει τιμηθεί δύο φορές με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας, το 2003 από την Ακαδημία Αθηνών με το «Βραβείο Πεζογραφίας Κώστα και Ελένης Ουράνη» για το μυθιστόρημα «Ο Αιώνας των Λαβυρίνθων», το 2006 με το Βραβείο Αναγνωστών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου για το μυθιστόρημα «Αμίλητα, βαθιά νερά», και το 1987 με το «Βραβείο Νίκος Καζαντζάκης» του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης. Η «Άκρα Ταπείνωση» (Εκδόσεις Galaade) ήταν υποψήφια για το Prix Méditerranée Étranger (2017). Έργα της έχουν μεταφραστεί σε δεκαπέντε γλώσσες, ενώ έχει κληθεί να συμμετάσχει σε φεστιβάλ, συνέδρια, πανεπιστημιακά σεμινάρια και εκδηλώσεις στην Ελλάδα, ή στο εξωτερικό.

Σε συνέντευξή της έχει δηλώσει: «Θα είσαι κακός συγγραφέας αν διαβάζεις μόνο λογοτεχνία. Δεν θα μπορούσα όχι να γράψω, αλλά ούτε καν να διαβάσω ορισμένα καλά βιβλία αν δεν είχα μελετήσει ψυχαναλυτικά κείμενα, αν η ανθρωπολογία δεν μου είχε ανοίξει ορίζοντες και, βεβαίως, αν δεν είχα διαβάσει μαρξιστικά θεωρητικά κείμενα. Αλλά τώρα πια διαβάζω περισσότερο λογοτεχνία.

Αν περάσει μια μέρα που να μην έχω διαβάσει, είναι σαν να μην έχω πιει νερό. Και επίσης με ενδιαφέρει ο λόγος περί τη λογοτεχνία, κριτικά και θεωρητικά κείμενα. Γιατί βλέπει κανείς πόσο πολυπρισματικό πράγμα είναι όχι μόνο η λογοτεχνία, αλλά και ο τρόπος που προσλαμβάνεται».

Θα σε συνεπάρουν:

1. Οι άγνωστες πτυχές της ζωής του Χαλεπά μέσα από τη συγκλονιστική αφήγηση της συγγραφέως. Ο ιδιοφυέστερος έλληνας γλύπτης έζησε μια μυθιστορηματική ζωή ακροβατώντας ανάμεσα στο αστείρευτο ταλέντο του και την τρέλα. Η Ρέα Γαλανάκη, χρησιμοποιώντας το δεύτερο ενικό πρόσωπο και την απαράμιλλη γραφή της, καταδύεται με σεβασμό και ευαισθησία στις δύσκολες στιγμές του Χαλεπά αμέσως μετά την επιστροφή του από το φρενοκομείο της Κέρκυρας στην Τήνο, επιχειρώντας να ερμηνεύσει τις πράξεις του, τα πήλινα δημιουργήματά του και την άρνησή του να αγγίξει εκ νέου το μάρμαρο. Μια νουβέλα που συγκινεί βαθιά.
2. Η φιγούρα της μάνας του Χαλεπά. Αυτή η γυναικεία μορφή σε καθηλώνει με τη στάση της απέναντι στον εγκλεισμό του παιδιού της, με την αντίδρασή της απέναντι στο θανατικό που συντάραξε την οικογένειά της, με την επιμονή της να καταστρέφει τα γλυπτά του γιου της για να τον σώσει, με την καταλυτική επιρροή της στη ζωή του Χαλεπά.
3. Η κατάθεση ψυχής της Αριάδνης. Σε μια αφοπλιστική εξομολόγηση, η μυθική ηρωίδα προβάλλει τη δική της ιστορία, την πλευρά μιας ερωτευμένης γυναίκας που αφέθηκε στο πάθος της αλλά διέθετε την πυγμή και το σθένος να υποταχθεί στις επερχόμενες αλλαγές και να ενστερνιστεί τον ρόλο που τις επεφύλασσε η θέση της. Αριάδνη, Πασιφάη και Ευρώπη συνθέτουν ένα ιδιόμορφο παζλ με τη μορφή του ταύρου να στοιχειώνει τη γενιά της. Μια αλλιώτική και ανατρεπτική ματιά στον μύθο αυτής της βασιλοπούλας που θα οδηγήσει τη σκέψη σου σε νέα μονοπάτια.
4. Οι σημειώσεις της συγγραφέως στο τέλος του βιβλίου. Είναι εκπληκτικό να διαβάζεις τις σκέψεις που έδωσαν το έναυσμα στη συγγραφέα για να αποτυπώσει στο χαρτί δύο ασύνδετες ιστορίες ανθρώπων, και μάλιστα χρησιμοποιώντας διαφορετικό τρόπο αφήγησης. Αισθάνεσαι σαν να συνομιλείς με τη δημιουργό και να ανακαλύπτεις αν τελικά αποκρυπτογράφησες τα μυστικά της ή κατάφερες να ανακαλύψεις και τους δικούς σου θησαυρούς μέσα από τα κείμενά της.

Κορυφαία στιγμή: Η μανία με την οποία η μάνα του Χαλεπά έσπαγε τα πήλινα γλυπτά του ουρλιάζοντας: «Διαόλια και τριβόλια, η τέχνη σου σε τρέλανε, παράτα τα, θα σε σκοτώσει, μου το ‘παν κι οι γιατροί – μ’ ακούς;»

Αν μπορούσα θα άλλαζα: Η διεισδυτική πένα της Ρέας Γαλανάκη έχει τη δύναμη να καταλύει κάθε αντίστασή σου και να σε μεταφέρει σε άλλους κόσμους, προσφέροντάς σου την ελευθερία να επιλέξεις την ερμηνεία των βαθύτερων νοημάτων. Ποιος άραγε θα ήθελε να αλλάξει κάτι σε αυτή τη μαγεία;

Φράσεις που ξεχώρισα: «Δεν έχει σημασία απλά και μόνο το ότι δεν σταματήσατε ποτέ τη γλυπτική, παρά τις πολύ αντίξοες συνθήκες. Πιο μεγάλη σημασία έχει με ποιο τρόπο τη συνεχίσατε. Εννοώ τον έσω κόσμο, την αναμέτρηση με την ψυχή σας. Τούτο το οδυνηρό, το αινιγματικό, μα και θαυμάσιο».

«Η φλόγα έχει τη δική της μνήμη. Και η μνήμη της φλόγας είναι η στάχτη της».

Ενδιαφέρουσα πληροφορία: Η «Βοσκοπούλα», που είναι το μοναδικό αγαλματίδιο που σώθηκε από τα χρόνια του γλύπτη στο ψυχιατρείο, απεικονίζει τη μορφή της θεάς Αθηνάς καθώς ο Χαλεπάς πίστευε πως: «Είναι ηλίθιοι οι άνθρωποι που θέλουν τη θεά της Σοφίας με περικεφαλαία και δόρυ. Πιο πολύ ταιριάζει σαν μια βοσκοπούλα.

Διαβάστε ένα απόσπασμα εδώ