Generation next: 12 νέοι συγγραφείς απαντούν στις ερωτήσεις μας

Είναι 30something, παίζουν το net στα δάχτυλα, μπλογκάρουν κατ’ εξακολούθηση και γράφουν για το σήμερα, ελπίζοντας να αποτελέσουν το αύριο της ελληνικής λογοτεχνίας. 12 νέοι συγγραφείς απαντούν στις ερωτήσεις της Α.V.

1. H ιστορία του βιβλίου σας σε 20 λέξεις.

2. Πώς σας υποδέχθηκε η κριτική;

3. Έχετε παρακολουθήσει σεμινάρια δημιουργικής γραφής;

Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης
Γεννήθηκε το 1968 στην Αθήνα. Έχει εργαστεί στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση, γράφει άρθρα και κινηματογραφικές κριτικές.

«Το μυστικό της άτυχης πέστροφας ή Η Βίβλος της Αμφιβολίας» (Κέδρος)

1. Αόμματος και αναίτια αισιόδοξος αμφισβητίας προσπαθεί να αποσπάσει μυστηριώδη θησαυρό από τα χέρια πονηρών αριστοκρατών, πωρωμένων επιστημόνων και εξαϋλωμένων καλόγερων.   

2. Με υποδέχτηκε στο αεροδρόμιο κρατώντας ταμπελάκι. Ήταν ευγενική και γενναιόδωρη. Μια πραγματική κυρία. Στη συνέχεια χαθήκαμε για ένα διάστημα. Θεώρησα ότι με είχε ξεχάσει, αλλά τελικά είχα κάνει λάθος. Aπλώς είχε φόρτο εργασίας. Αναμενόμενο. Τόσοι νοματαίοι είμαστε, πού να βρει χρόνο για όλους; Είναι και η κρίση...  

3. Όχι. Και οι ήρωες των βιβλίων μου εξακολουθούν να μου το προσάπτουν. Έρχονται στον ύπνο μου και με αποκαλούν ερασιτέχνη και ξερόλα: «Πού είναι το κίνητρό μας;» με ρωτούν. «Τώρα, κορύφωση το λες εσύ αυτό; Εμείς φταίμε, που σε επιλέξαμε». 

Kάλλια Παπαδάκη
Γεννήθηκε το 1978 στο Διδυμότειχο. Σπούδασε Οικονομικά στο Βard College και στο Πανεπιστήμιο Βrandeis στις ΗΠΑ.

«Ο ήχος του ακάλυπτου -  Έξι κοινόχρηστες ιστορίες» (Πόλις)

1. Η γκρίζα έκφανση της καθημερινότητας και η ανατροπή της σε έξι  ιστορίες που μοιράζονται στιγμές και έναν ακάλυπτο στο κέντρο της Αθήνας.

2. Και με τις θετικές και με τις αρνητικές της όψεις. Τα θετικά μάλλον υπερτερούν των αρνητικών, όμως η ματιά ανάγνωσης δεν παύει να είναι προσωπική. Η κριτική είναι κάτι το πρωτόγνωρο για μένα και κάποιες φορές με ξαφνιάζει με το πόσο αναλυτική δύναται να είναι – πόσο ξεγυμνώνει τους χαρακτήρες μου και πόσο ξεσκεπάζει τα βιώματά μου, που προφανώς έχουν μπολιάσει υποσυνείδητα τη γραφή με το ανάλογο ύφος και περιεχόμενο. Στέκομαι λοιπόν πάνω από τα δημοσιογραφικά κείμενα κι αναρωτιέμαι «όντως είναι έτσι;». Μετά είναι και οι φίλοι που σε συναντούν στο δρόμο και πιάνουν τον ήρωά σου και στον ανατρέπουν – του κλέβουν ένα κομμάτι και τον κάνουν δικό τους, οικείο. Αυτή νομίζω είναι και η πιο ωραία στιγμή. Να μπορεί ο καθένας να ζήσει μέσα από τη γραφή σου – να την προσαρμόσει στα μέτρα του. 

3. Έχω παρακολουθήσει μαθήματα σεναρίου στα πλαίσια της σχολής κινηματογράφου. Όσον αφορά τη λογοτεχνική συγγραφή, είναι ένα μικρόβιο που το κόλλησα νωρίς και το κουβαλάω από παιδί. Μεγαλώσαμε μαζί και φτάσαμε αισίως τα 30. Του ρίχνω βέβαια κάποια χρόνια, διότι παιδί θαύμα στα 5 με την αντίστοιχη  λογοτεχνική ωριμότητα δεν υπήρξα ποτέ.

Νίκος Χρυσός
Γεννήθηκε το 1972. Φοίτησε στο Βιολογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και σκηνοθεσία στη σχολή Σταυράκου. Διατηρεί παλαιοβιβλιοπωλείο στην Ιπποκράτους.

«Το μυστικό της τελευταίας σελίδας» (Καστανιώτης)

1. Ένας άντρας αναζητά στη φθινοπωρινή Αθήνα απάντηση σε μια αινιγματική ιστορία, της οποίας τα ίχνη τον οδηγούν στην τελευταία σελίδα βιβλίων αγαπημένων.

2. Το μικρό αυτό διάστημα που το βιβλίο βρίσκεται στις προθήκες των βιβλιοπωλείων δέχτηκε μια δυο θετικές κριτικές. Είναι ωστόσο πολύ νωρίς ακόμα για να πω ότι σχημάτισα ακριβή αντίληψη για τη στάση της κριτικής απέναντί του. Είναι πάντα ενδιαφέρον να παρακολουθείς τον τρόπο που αντιδρά ο αναγνώστης (επαγγελματίας ή μη) απέναντι στις γραμμένες σελίδες. Μια κριτική αποτελεί μια δυνατότητα να αντιληφθείς πώς λειτουργεί το κείμενο στα μάτια του παραλήπτη και να αντλήσεις πληροφορίες που πιθανά θα βοηθήσουν την άσκησή σου στη γραφή. Υπό την προϋπόθεση πάντα ότι διαθέτεις τα κριτικά φίλτρα για να αξιολογήσεις αυτές τις υποδείξεις.

3. Η αλήθεια είναι πως δεν παρακολούθησα ποτέ τέτοιου είδους μαθήματα. Υπήρξα μάλιστα αντίθετος των εργαστηρίων δημιουργικής γραφής. Τα τελευταία χρόνια, κι έπειτα από μια σειρά συζητήσεων με έναν καλό φίλο που εμπλέκεται σε τέτοιες δομές, διαπίστωσα πως υπάρχει μια διάσταση σε αυτούς τους χώρους που η εποχή την καθιστά σχεδόν απαραίτητη. Θα έλεγα πως αναπτύσσουν μεταξύ των μελών τους μια συντροφικότητα, ένα πεδίο συζήτησης που παλαιότερα συναντούσε κανείς στις λογοτεχνικές παρέες, κι αυτού του τύπου η συν-κοινωνία ίσως αποτελεί έναν πυρήνα δημιουργίας.

Aθηνά Χατζή
Γεννήθηκε στο Θέρμο Αιτωλίας το 1975. Σπούδασε αρχαιολογία και ιστορία της Τέχνης στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

“La Sagrade Familia” (Ψυχογιός)

1. Μια οικογένεια, γονείς παρόντες-απόντες, μια κόρη χαμένη, μια κόρη που αντικαθιστά, τρεις γιοι, ένας έρωτας μάταιος, τελικά συμφιλίωση, ποτέ κάθαρση.

2. Ένθερμα, μεγάλη τιμή και συγκίνηση για μένα. Συμπεριελήφθην στο αφιέρωμα του «Βήματος της Κυριακής» στους «Συγγραφείς του αύριο» (Λώρη Κέζα), ενώ πρόσφατα δημοσιεύθηκε ιδιαίτερα θετική κριτική στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Διαβάζω» (Δημήτρης Τριανταφυλλίδης) και η “Sagrada” κυκλοφόρησε μόλις πριν δύο μήνες.

3. Όχι. Ωστόσο, έχω παιδευτεί πολύ στη διαδικασία του συγγράφειν. Έχω ξαναπεί ότι για μένα πρωτίστως πρέπει κανείς να διαβάζει, όστις τουλάχιστον φιλοδοξεί να γράψει, να κατέχει τους κλασικούς, αρχαίους τε και νεότερους, να κατέχει ασφαλώς τη γλώσσα, και να ασκείται στην τέχνη της γραφής μέχρι να βρει τη φόρμα και τους τρόπους του, που για τον καθένα μας είναι ιδιαίτεροι και μοναδικοί.

Νίκος Aδάμ Bουδούρης
Γεννήθηκε στο Γλυκορρίζι Μεσσηνίας και σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο. Διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά Οδός Πανός, Εντευκτήριο και Μπιλιέτο.

«Ο βυθός είναι δίπλα» (Πατάκης)

1. Ιστορίες ανθρώπων που περιποιούνται το πένθος τους. Το περιθάλπουν. Δεν επουλώνουν τα τραύματα, τα ταριχεύουν και τα δείχνουν με καμάρι…

2. Πέντε έξι σχόλια έχουν γραφτεί μέχρι στιγμής. Άλλα θετικά, άλλα ουδέτερα.

3. Μάλιστα. Στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου.

Γιάννης Παλαβός - Σωτήρης Χ. Μπαμπατζιμόπουλος

«Σαν Άνγκρε - Τα δάκρυα της Φον Μπράουν» (Τόπος)

Σωτήρης Χ. Μπαμπατζιμόπουλος
Γεννήθηκε το 1980 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Οργάνωση και Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, Δημιουργικό Γράψιμο στο Πανεπιστήμιο του Leeds (Αγγλία) και ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο του Santiago de Compostela (Ισπανία). Από το 2007 εκπονεί τη διδακτορική του διατριβή στο τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ.

1. Σ’ ένα σκοτεινό κόσμο ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ αναλαμβάνει μια υπόθεση: να βρει τα δάκρυα της Φον Μπράουν.

2. Δεν μπορώ να μιλήσω για κριτική, διότι το βιβλίο ακόμα δεν έχει εκδοθεί. Τα σχόλια, όμως, από φίλους, γνωστούς, αλλά και από τους εκδοτικούς, ήταν ενθαρρυντικά.

3. Το 2003-2004 βρέθηκα στην Αγγλία, στο Πανεπιστήμιο του Leeds, για να κάνω μεταπτυχιακό στο Creative Writing. Ήταν μια πολύ όμορφη εμπειρία, αρκετά δύσκολη, αφού ήμουν ο μοναδικός ξένος στο τμήμα και τα αγγλικά δεν είναι η μητρική μου γλώσσα. Ήταν, μάλλον, η πιο δημιουργική χρονιά μου, αφού βρισκόμουν σε καθημερινή επαφή και πολλές φορές συνεργαζόμουν με απίστευτα ταλαντούχους φοιτητές Καλών Τεχνών, άλλους συγγραφείς, ζωγράφους, μουσικούς, γλύπτες, ηθοποιούς, χορευτές και σκηνοθέτες. Δεν μπορώ να εκτιμήσω με ποιον ακριβώς τρόπο με βοήθησε αυτή η εμπειρία, αλλά είμαι σίγουρος ότι το έκανε.

Γιάννης Παλαβός
Γεννήθηκε στο Βελβεντό Κοζάνης το 1980. Σπούδασε δημοσιογραφία στο Α.Π.Θ. και πολιτιστική διαχείριση στο Πάντειο.

3. Έχω παρακολουθήσει σεμινάρια στο ΕΚΕΒΙ, στο Avron Foundation στην Αγγλία και στο Βρετανικό Συμβούλιο της Αθήνας. Αρκετά απ’ όσα άκουσα μου χρησίμευσαν, ομολογουμένως. Αλλά συγγραφέας γίνεται κανείς, υποθέτω, με έναν μόνο τρόπο: διαβάζοντας πολύ και συστηματικά, κι έπειτα γράφοντας και σκίζοντας. Συγγραφέα σε κάνουν αφενός το όποιο τάλαντό σου και αφετέρου – και πρωτίστως– τα αναγνώσματά σου και η περιέργεια να τα «αποσυναρμολογήσεις»: να αναρωτηθείς «πώς το έκανε τώρα αυτό;», κι έπειτα να βάλεις μόνος σου το κείμενο κάτω και να το κάνεις βίδες, όπως ένα παιδί το ραδιοφωνάκι του, θέλοντας να καταλάβει πώς από ένα κομμάτι πλαστικό βγαίνει αυτή η ωραία μελωδία.

Κατερίνα Βαζαίου
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Το διήγημά της «Αυτόματος τηλεφωνητής» διακρίθηκε στο διαγωνισμό του περιοδικού «Ρεύματα» και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

«Κηδεμόνες» (Μεταίχμιο)

1. Η κηδεμονία της Άννας δεν δίνεται εκεί που πρέπει, αλλά εκεί που είναι δυνατό. Μεγαλώνοντας, γνωρίζει την ελευθερία αλλά και τη δυσκολία της επιλογής.

2. Είχα την τύχη να μου γράψουν κριτική οι κύριοι Μπούρας και Ξενάριος. Ήταν πολύ γενναιόδωροι με το βιβλίο μου, οι παρατηρήσεις τους παραλίγο να με κάνουν να το αγοράσω. Υπήρξαν και υποδείξεις που πήρα σοβαρά υπόψιν μου και ελπίζω αυτό να φανεί στο βιβλίο που δουλεύω τώρα.

3. Το γράψιμο προέκυψε όταν ο μητρικός ρόλος μού άφησε χώρο και χρόνο. Παρακολούθησα εργαστήρια συγγραφής με τους κ. Χαβιαρά και κ. Παπανδρέου, που με βοήθησαν πολύ. Κυρίως με έβαλαν στην πειθαρχία και τη συνέπεια που απαιτεί η γραφή. Άρχισα όμως να μαθαίνω κάτι, από τη στιγμή που δεν τσιγκουνευόμουν να σκίζω σελίδες.

Βαγγέλης Μπέκας
Ο Βαγγέλης Μπέκας γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1976. Σπούδασε Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης στο Πολυτεχνείο Κρήτης, κι αμέσως μετά ΜΜΕ.

«Το 13ο υπόγειο» (Μπαρτζουλιάνος)

1. Έρωτας, συνουσία, πνευματική ανταρσία, ενώ το εμπορικό κέντρο New Bios απλώνεται σαν κισσός στην πρωτεύουσα, κατασπαράζοντας διαρκώς νέα οικοδομικά τετράγωνα.

2. Παρότι το βιβλίο ακροβατεί έξω από τα όρια της καθωσπρέπει λογοτεχνίας σε γενικές γραμμές απέσπασε θετικές γνώμες από τους κριτικούς, που το πρόσεξαν στις πρώτες 45 μέρες της κυκλοφορίας του. Ρυθμός, πλοκή, κινηματογραφικότητα, πάθος για ελευθερία, οξυδερκής κοινωνική ματιά και απουσία λογοτεχνικότητας, είναι μερικές μονταρισμένες φράσεις τους. 

3. Γνήσιο μέλος της γενιάς των επτακοσίων ευρώ, ποτέ δεν κατάφερα να συγκεντρώσω τα χρήματα που χρειάζονται για να με μάθουν να γράφω. Προτιμώ τα λίγα που περισσεύουν να τα ξοδεύω σε βιβλία, ταινίες, ταξίδια και ξίδια. Υπάρχει καλύτερος δάσκαλος απ’ την πραγματική ζωή; Στην πραγματική ζωή συμπεριλαμβάνω φυσικά και τα όνειρα που έχω δει σε αβάν πρεμιέρ.  

Πασχάλης Πράντζιος
Γεννήθηκε στην Ανάβρα Καρδίτσας το 1971. Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. και εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση.

«Περί ανέμων και γάτων» (Ωκεανίδα)

1. Φιγούρες ανθρώπων συνηθισμένων αλλά και ασυνήθιστων, χαμένοι έρωτες και μια γάτα που βλέπει και μυρίζεται τα πάντα. Μια ψυχογραφική ηθογραφία.

2. Το βιβλίο κυκλοφόρησε τον προηγούμενο μήνα κι επί του παρόντος δεν έχει δεχτεί κάποια επίσημη κριτική. Η ματιά του αναγνωστικού κοινού, πάντως, που διάβασε το βιβλίο μέχρι τώρα υπήρξε θετική.

3. Η αλήθεια είναι πως δεν παρακολούθησα κάτι αντίστοιχο. Είμαι κοντά στα βιβλία από την παιδική μου ηλικία, μ' αρέσει και η πεζογραφία και η ποίηση, και βρίσκω χρόνο να έρχομαι ως αναγνώστης σε επαφή με το λογοτεχνικό βιβλίο. Έτσι, η επαφή με τη λογοτεχνία αποτέλεσε για μένα το μεγαλύτερο σχολείο, για να μπορέσω να γράψω. Πραγματικά δεν υποτιμώ τα οφέλη από ένα τέτοιο σεμινάριο, ξέρω όμως καλά το πόσα πράγματα μπορεί να αποκομίσει κάποιος που θέλει να γράψει αν μελετήσει, για παράδειγμα, τον Βιζυηνό ή τον Παπαδιαμάντη.

Δημήτρης Aλεξίου
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974, με καταγωγή από Αγρίνιο και Σκύρο. Είναι δικηγόρος και ζει στην Αθήνα.

Πικρά κεράσια (Διόπτρα)

1. Ένα κοριτσάκι με το περίεργο όνομα Πλουσία γεννιέται το 1919 στη Σμύρνη κάτω από μια κερασιά. Με οδηγό τα κεράσια της θα πορευθεί μέσα από την προσφυγιά, τον πόλεμο, τον έρωτα και το θάνατο σε μια πλουσία ζωή, όπως και το όνομά της.

2. Η επίσημη κριτική των μεγάλων εφημερίδων και λογοτεχνικών κύκλων δεν ασχολήθηκε με το βιβλίο. Η κριτική των αναγνωστών ήταν κάτι παραπάνω από ενθαρρυντική. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή για πρωτοεμφανιζόμενο από το να υπάρχουν αναγνώστες που αδημονούν για το επόμενο βιβλίο του.

3. Δεν έχω παρακολουθήσει σεμινάρια δημιουργικής γραφής. Το βιογραφικό μου περιλαμβάνει μόνο λογοτεχνικό διάβασμα, μάχιμη δικηγορία και αφήγηση παραμυθιών στις κόρες μου. Για κάποιον που δεν επιδίωξε συνειδητά να γίνει συγγραφέας είναι νομίζω αρκετά.

Δημήτρης Οικονόμου
Γεννήθηκε το 1974 στα Ιωάννινα, μεγάλωσε στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο ΕΜΠ.

«Η πόλη του αναστέλλοντος ήλιου» (Μελάνι)

1. Πολιτικό αλληγορικό μυθιστόρημα, που με καυστική διάθεση αλλά και με ζοφερά χρώματα περιγράφει μια χώρα –την Ελλάδα–στην οποία το lifestyle κυριαρχεί ως επίσημη συμπεριφορά του κράτους και των πολιτών.

2. Λόγω του ότι το βιβλίο μόλις εκδόθηκε, καμία κριτική δεν έχει γραφτεί ακόμα. Όμως, και συγχωρέστε μου το κλισέ, την καλύτερη κριτική την κάνουν οι φίλοι μου, οι οποίοι είναι όλοι μανιώδεις αναγνώστες και σας πληροφορώ ότι είναι πάρα πολύ αυστηροί.

3. Όχι, αλλά προσπαθώ να ασκούμαι συστηματικά γράφοντας. Καμιά φορά ανεβάζω και στο μπλογκ μου κάποια δείγματα. Θεωρώ ότι η γλώσσα είναι ένα εκφραστικό μέσο, όπως π.χ. το πιάνο ή η ζωγραφική, και όπως κάθε εκφραστικό μέσο έτσι και το γράψιμο χρειάζεται αρκετή δουλειά για να το κατακτήσεις.