Παγκόσμια ημέρα ποίησης

Ευνούχος

Πότε μου έγινε το κακό;

Βαθμηδόν, βαθμηδόν, πολύ κρυφά,

στην ψυχή μου μέσα, βαθιά,

έγινε το μεγάλο κακό,

μου απόκοψαν την ορμή,

μου κατέστρεψαν την αγάπη μου

για τους ανθρώπους. –Εγώ κατέστρεψα

την ορμή, την αγάπη μου για τους ανθρώπους.

Τι φταιν οι άλλοι;

Κανένας δε μαθαίνει τι κάνει του άλλου,

σαν τον πλησιάζει με την δύναμή του,

τον σπρώχνει.

Δίχως να το καταλάβω,

δίχως να ‘χω συναίσθηση, σα θέλησα

να μεταχειριστώ, να ευφρανθώ

την ορμή μου για τους ανθρώπους,

τότε κατάλαβα πως δεν την είχα.

Δεν είχα πια αγάπη για τους ομοίους μου.

Ποιο δυνατό κι επίμονο ερπετό,

ύπουλο, τυλίχτηκε μέσα μου, γύρω της

κι εστραγγάλισε την αγάπη,

κατάπνιξε τη φωνή της ψυχής μου;

Ψυχρές μορφές, περηφάνεια κι αμφιβολία,

η σκληρότατη αμφιβολία,

βλέμμα ψυχρό, λεπίδι γυαλιστερό,

απόκοψε την ορμή, που μ’ οδηγούσε

προς τους ανθρώπους.

Δάχτυλα μυτερά, από χέρια πολλά,

που δήθεν απλώθηκαν να με χαϊδέψουν,

αυτά, καθένα χωριστά,

όλα μαζί, απόκοψαν τις ίνες,

τις αισθήσεις, που βαστούσαν την ηδονή,

της συναναστροφής μου με τους ανθρώπους.

Ω, πώς θέλω τώρα να τους αγαπήσω

Ακόμα έτσι όπως είναι,

(όλ’ είμαστ’ όμοιοι).

Θέλω να τους ευφρανθώ,

Και δεν μπορώ. Πέρ’ απ’ όλα,

Την αγάπη να κρατήσουμε!

Γιατί τους άφησα με τόσην αντοχή,

να μου καταστρέψουν την ηδονή;

Για να ησυχάσω ήθελα.

Εκείνοι δεν ήξεραν.

Μόνον εγώ, που τόσο υπερήφανα,

δεν παρακαλούσα γι’ αγάπη,

ήθελα να λευτερωθώ,

απ’ της αγάπης τους την ανάγκη.

Τώρα έχω την απόλυτη μοναξιά.

Με κρατάει μακριά τους.

Κι όταν είμαι κοντά τους,

δεν μπορώ ν’ αγαπώ τους ανθρώπους.

Πηγαίνω μαζί τους, θέλω να ευφρανθώ,

νομίζω να ευφρανθώ,

αρχίζω να ευφρανθώ

και μένω κοντά τους, αδιάφορος.

Ούτε τους αγαπώ,

ούτε τους μισώ.

Έχω έναν θάνατο μέσα μου.

Νεκρή την αγάπη μέσα μου,

πρέπει να την κουβαλώ.

Νεκρό, άχρηστο μέλος, την ορμή,

τη μετάδοση της ζωής απ’ το σώμα μου.

Το ποίημα περιλαμβάνεται στη συλλογή ποιημάτων «Της μοναξιάς και της έπαρσης» (Θεσσαλονίκη, 1951/ Οδός Πανός, αφιέρωμα στη Ζωή Καρέλλη).

Πορτραίτο από το Φωτ.Αρχείο: © Γιάννη Δ. Βανίδη, https://iannisvanidis.blogspot.gr

* (1901-1998) Η Ζωή Καρέλλη (Χρυσούλα Αργυριάδου το γένος Πεντζίκη) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Αδελφός της ήταν ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης. Ασχολήθηκε με την εκμάθηση ξένων γλωσσών και τη μουσική και παρακολούθησε μαθήματα Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μετά το 1944 ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου. Πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο των ελληνικών γραμμάτων το 1935 από τις στήλες του περιοδικού Το 3ο μάτι, όπου δημοσίευσε το πεζογράφημα Διαθέσεις. Το 1937 πρωτοδημοσίευσε ποίημά της (Φετεπουρσικρί) στο περιοδικό Μακεδονικές Ημέρες. Εξέδωσε δώδεκα ποιητικές συλλογές, πέντε θεατρικά έργα και πολλά δοκίμια, ενώ πολλά κείμενά της βρίσκονται δημοσιευμένα σε λογοτεχνικά περιοδικά, όπως τα Φιλολογικά Χρονικά, Νέα Εστία, Μακεδονικά Γράμματα, Μορφές, Ο Αιώνας μας, Σημερινά Γράμματα, Καινούρια Εποχή, Πνευματική Κύπρος, Νέα Πορεία. Υπήρξε μέλος του κύκλου του περιοδικού Κοχλίας της Θεσσαλονίκης. Ποιήματά της μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες. Ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνική μετάφραση, κυρίως έργων του Τόμας Έλλιοτ.

Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη ποιητική συλλογή Κασσάνδρα και άλλα ποιήματα και το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τα Ποιήματα 1940-1973. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ως το 1981) και της Ακαδημίας Αθηνών (1982). Στο ποιητικό έργο της Ζωής Καρέλλη, αποτέλεσμα της δημιουργικής αφομοίωσης της ελληνικής (αρχαίας και νέας) και ευρωπαϊκής λογοτεχνικής παράδοσης, κυριαρχούν ο εσωτερικός λόγος και η υπαρξιακή αγωνία, εκφρασμένη στο πλαίσια των συνδυασμών γυναικείας ευαισθησίας και διανόησης, ελληνικότητας και ανθρωπισμού και μιας “ανοίκειας” θεματικής και ποιητικής γραφής.

Την προβληματική της ποίησής της μετέφερε και στα θεατρικά της έργα. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το δοκιμιακό της έργο κυρίως γύρω από τη λογοτεχνία και το θέατρο. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία της Ζωής Καρέλλη βλ. Αργυρίου Αλεξ., «Ζωή Καρέλλη», Η ελληνική ποίηση · Νεωτερικοί ποιητές του μεσοπολέμου. Αθήνα, Σοκόλης, 1979, Γιαλουράκης Μανώλης, «Καρέλλη Ζωή», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας8. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και Κεχαγιόγλου Γιώργος, «Καρέλλη Ζωή», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό4. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985.[πηγή:ekebi.gr]

[Φωτό: Λεπτομέρεια από έργο του Εδουάρδου Σακαγιάν]