Το φθινόπωρο των κατασκόπων

Μαζί με τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές, το Λονδίνο υποδέχθηκε επιτέλους το ολοκαίνουργιο μυθιστόρημα  του Τζον Λε Καρέ “A legacy of Spies” που  έκανε την εμφάνισή του στις προθήκες των βιβλιοπωλείων την πρώτη εβδομάδα του  Σεπτεμβρίου. Το ενδιαφέρον που προκαλεί το βιβλίο οφείλεται στο γεγονός ότι μετά από ένα διάλειμμα 25 ολόκληρων χρόνων, επανέρχεται ο εμβληματικός χαρακτήρας του Τζορτζ Σμάιλι.

Ο «Κατάσκοπος που Γύρισε από το Κρύο» είναι πάλι εδώ

Πίσω λοιπόν στην αρχή.  Από εκεί που ξεκίνησαν όλα.  Ο Τζον Λε Καρέ, από το 1963, χρονιά που πρωτο-κυκλοφόρησε το βιβλίο του ο «Κατάσκοπος που Γύρισε από το Κρύο»,  πατριάρχης των μυθιστορημάτων κατασκοπίας, έχει καταφέρει όσο κανένας άλλος στο είδος του να μυήσει όλα αυτά τα χρόνια τον αναγνώστη στον ημιφωτισμένο κόσμο των μυστικών υπηρεσιών, με έναν τρόπο πειστικό και ταυτόχρονα ανατρεπτικό, αλλάζοντας για πάντα την εικόνα που είχαμε για τους κατασκόπους: ο πλαδαρός, διοπτροφόρος και μοναχικός πράκτορας Τζόρτζ Σμάιλι, μια σκέτη αποτυχία και με τις γυναίκες, είναι σίγουρο ότι δεν μοιάζει του James Bond!  Και οι παλιές γραφομηχανές  ή τα σκονισμένα ράφια των γραφείων της M16  της δεκαετίας  του 1960 καμιά σχέση δεν έχουν  με γρήγορα αυτοκίνητα, σαμπάνιες και κοριούς - γκατζετάκια.

Ο Ριτσαρντ Μπάρτον πρωταγωνιστούσε στην ταινία "Ο Κατάσκοπος που γύρισε από το Κρύο" (1965)

Τα μυθιστορήματα του  86χρονου σήμερα Λε Καρέ, αν και περιγράφουν την αλληλο-διείσδυση των μυστικών υπηρεσιών και τις σκοτεινές δολοπλοκίες πολλές από τις οποίες έλαβαν χώρα στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, κινούνται γύρω από ένα βασικό ανθρωποκεντρικό μοτίβο:  οι πρωταγωνιστές του είναι καλοί αλλά και κακοί, συχνά ζουν μέσα σε έναν σκιώδη κόσμο με μισές αλήθειες και μισά ψέματα, παρανοήσεις και εξαπατήσεις. Κάποιες άλλες φορές είναι  γεμάτοι ελαττώματα,  παραδέρνουν ανάμεσα στο σκόπελο των ηθικών επιλογών και τις ενοχές ή την αναλγησία τους κι όταν κάποτε πέφτουν  θύματα ενός επικίνδυνου έρωτα,  καταλήγουν ξοφλημένοι και πικρόχολοι.

 «Μόνο αν αγαπάς μπορείς να προδώσεις»

Ο Τζον Λε Καρέ, σήμερα, 86 χρονών

Ο Τζον Λε Καρέ, πρώην πράκτορας ο ίδιος των βρετανικών υπηρεσιών, γνωρίζει καλά τα πράγματα για τα οποία μιλάει. Είναι ωστόσο αλήθεια ότι δεν ήταν ο ίδιος που διάλεξε να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος αλλά η ίδια η Ιστορία που τον επέλεξε. Ήταν σχεδόν 30 χρονών όταν χτιζόταν το Τείχος του Βερολίνου και κόντευε τα 60 όταν το Τείχος έπεφτε. Με το νέο του μυθιστόρημα, ο ανθεκτικός στον χρόνο Λε Καρέ, επαναφέρει τον εξίσου ανθεκτικό ήρωα, Τζορτζ Σμάιλι και να πλέκοντας αριστοτεχνικά μια συναρπαστική ιστορία αγάπης και προδοσίας.

Ο ίδιος υποστηρίζει ότι «Αγάπη σημαίνει οτιδήποτε μπορείς ακόμη να προδώσεις. Μόνο αν αγαπάς μπορείς να προδώσεις». Και το θέμα του νέου του βιβλίου

 “A Legacy of Spies”  είναι διαποτισμένο από την ίδια εξουθενωτική αντίφαση: όταν η αγάπη για την πατρίδα συγκρούεται με τη συνείδηση, τη συμπόνια, τη συντροφικότητα, το καθήκον και την συμπόρευση με τον εχθρό, τότε νοιώθουμε να διασπώνται οι άμυνές μας, σημαδεμένοι από  βάρη που δεν είμαστε ικανοί να αναλάβουμε μην μπορώντας εν τέλει να επεξεργαστούμε τα όρια και το πεπρωμένο μας.