«Αλκυονίδες μέρες» της Ευτυχίας Γιαννάκη

Τετρακόσιες είκοσι μία σελίδες μεσολάβησαν μεταξύ της απογοήτευσης που ένιωσα στο πρώτο κεφάλαιο και του ενθουσιασμού μου καθώς έκλεινα το βιβλίο. Η Γιαννάκη επέλεξε να μας βάλει στην καινούργια υπόθεση του αστυνόμου Χάρη Κόκκινου-μας τον είχε συστήσει στο προηγούμενο βιβλίο της «Στο πίσω κάθισμα»-με τον πιο κλισέτρόπο, αφού τον προτιμά το 80% των αστυνομικών μυθιστορημάτων. Παρακολουθούμε/ ακούμε/ διαβάζουμε τις τελευταίες σκέψεις ενός κοριτσιού από την Γκάνα, την ώρα της δολοφονίας του σ’ ένα χλιδάτο mall της Αθήνας. (To 15% των αστυνομικών ξεκινάει δίνοντας λεπτομέρειες για την ημέραενός τυχαίου ανθρώπου που θα βρει το πτώμα).

Κάποιος μπορεί να πει πως έτσι κι αλλιώςη αστυνομική λογοτεχνία βρίθει κλισέ-και δεν θα διαφωνήσουμε. Πάντοτε θα έχει έναν αστυνομικό ή ντετέκτιβ που έχει εμμονή με τη δουλειά του· μας απασχολεί, στο ενδιάμεσο της διαλεύκανσης της υπόθεσης, με την-σχεδόν-καταστραμμένη προσωπική ζωή του· υπάρχει μια προβληματική σχέση με τον αρχηγό της αστυνομίας και με τους δημοσιογράφους· έχει πάντοτε ένα βοηθό με τον οποίο αναπτύσσει μια πιο προσωπική σχέση· στην ομάδα του υπάρχουν από άχρηστοι μέχρι σπεσιαλίστες σε κάποιον τομέα-συνήθως, στην τεχνολογία κ.λπ. Όλα αυτά όμως, όσοι αγαπούμε τα αστυνομικά, τα έχουμε αποδεχτεί κι όταν καταλαβαίνουμε ότι δεν θα περιμένουμε την έκπληξη για το διαφορετικό, αποδεχόμαστε τις συμβάσεις και κρίνουμε το μυθιστόρημα στην ενορχήστρωση του σασπένς, στην αληθοφάνεια των ευρημάτων μέχρι να επιτευχθεί η διαλεύκανση, στα κοινωνικά ή ψυχολογικά σχόλια, και φυσικά στην ανάπτυξη των χαρακτήρων. Σε όλα τα τελευταία η Γιαννάκη παίρνει άριστα δέκα.

Δυστυχώς δεν μπορώ να αναπτύξω τους λόγους γιατί έτσι θα αναγκαστώ να κάνω spoiler καταστρέφοντας το σασπένς. Μπορώ όμως να αναφέρω ότι αν στην προηγούμενη ιστορία οι εσωτερικές σκέψεις του αστυνόμου φάνταζαν πολύ «συγγραφικές», για να μην πω διανοουμενίστικες, αυτή τη φορά μας βοήθησαν να τον φανταστούμε καλύτερα και να κατανοήσουμε τον χαρακτήρα του. Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι στο χρόνο μεταξύ των δύο βιβλίων αναπτύχθηκε μια πιο βαθιά σχέση κατανόησης μεταξύ της συγγραφέως και του ήρωά της.

Έχει ειπωθεί-θα το μεταφέρω εδώ παραλλαγμένο, πάλι για να μην καταστρέψω την αγωνία-ότι στην αστυνομική λογοτεχνία του βορρά τα εγκλήματα γίνονται κυρίως για ψυχολογικούς λόγους, ενώ στο νότο για επιβιωτικούς (και όχι μόνο). Η Γιαννάκη φαίνεται ότι είναι οπαδός αυτής της θέσης και έχτισε την ιστορία της λαμβάνοντας υπόψη της τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, ερμηνεύοντάς την με προσοχή, προσέχοντας τις λεπτομέρειες ώστε να μη φανεί καταγγελτική ή μανιχαϊστική.

Σε μια εποχή που η αστυνομική λογοτεχνία-κυρίως η σκανδιναβική-καταλαμβάνει μεγάλο κομμάτι της εκδοτικής πίτας μετρώντας πολλά best sellers, θέλω να δηλώσω ότι οι «Αλκυονίδες μέρες» είναι πολύ καλύτερο βιβλίο από πολλά εξ αυτών. Όχι γιατί «μιλάει» ελληνικά, ή γιατί βαρέθηκα να διαβάζω για τη γιορτή του μεσοκαλόκαιρου, αλλά γιατί είναι πολύ πιο έντιμ-δεν υπάρχουν κινήσεις φθηνού εντυπωσιασμού (περίεργες ανατροπές),-ενώ ο κοινωνικός προβληματισμός οδηγεί την ιστορία και δεν χρησιμοποιείται σανεπιμέρους σχόλιο, δες άλλοθι και καλά μιας «σοβαρής» λογοτεχνίας.

Απαντώντας λοιπόν στο ερώτημα του τίτλου «αν η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία έχει λόγο να χαίρεται» με την έκδοση των «Αλκυονίδων ημερών» και τον αστυνόμο Χάρη Κόκκινο απαντούμε με σιγουριά ΝΑΙ.

* Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος