Γιώργος Λεμπέσης: «Σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη σε βαγονέτο του 19ου αιώνα»

Η «Ψαρόσουπα», «Το χρυσό μολύβι», «Οι ανωήρωες» είναι τίτλοι που όταν τους πεις σε παιδιά αμέσως θα σου πουν το όνομα του συγγραφέα τους. Γιατί τα βιβλία του Γιώργου Δ. Λεμπέση δεν διαβάζονται από επιβολή αλλά από αγάπη.

Από τις σπουδές Μουσικής Τεχνολογίας και Διοίκησης Πολιτιστικών Μονάδων και από μουσικός παραγωγός στο ραδιόφωνο, στη δημιουργία του Town For Kids, του πρώτου παιδικού φεστιβάλ στην Ελλάδα, και τέλος στη συγγραφή παιδικών βιβλίων είναι μεγάλη η απόσταση; Πώς τη διασχίσατε;

Όπως διασχίζονται όλα τα όμορφα ταξίδια. Δίνοντας τεράστιες πιθανότητες στο να συμβούν τα αδύνατα! Δίνοντας πολλές ευκαιρίες στο μικρό εαυτό να πρωταγωνιστεί, βάζοντας στο ίδιο δωμάτιο όλες τις λύπες και όλες τις χαρές! Και φυσικά, έχοντας πάντα ως δεδομένο πως η απόσταση που θες να διανύσεις, δεν διανύεται ποτέ. Πάντοτε ξεμακραίνει.

Τι σας ενέπνευσε να στραφείτε στη συγγραφή παιδικών βιβλίων;

Χρειαζόμουν κάτι για να αποδείξω πως μπορεί να ζωντανέψει στ’ αλήθεια, αυτή η προσπάθεια του ανθρώπου να ομορφαίνει. Αυτό με ενέπνευσε. Πως μέσα από τη φαντασία μπορεί ο άνθρωπος να δει τον κόσμο και τον ίδιο να εξελίσσεται.

Τι ηλικίες προτιμάτε και γιατί;

Προτιμώ αυτές που έχουν την τάση να μεγαλώνουν όμορφα.

Πόση έρευνα απαιτεί το παιδικό βιβλίο; Είναι ευκολότερο από ένα βιβλίο για ενήλικες; Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες;

Απαιτεί προσοχή, σεβασμό και αλήθεια. Είναι πολύ πιο δύσκολο να γράφει κανείς για κάτι που δεν υπάρχει ούτε σαν βίωμα ούτε σαν κάτι που αντιγράφεται. Ακόμα πιο δύσκολο όμως είναι αυτό το μη υπαρκτό να αποκτήσει νόημα, ουσία, εξέλιξη, αρχή, μέση και τέλος. Κάθε φορά που γράφω για παιδιά, είναι σαν να μεταφέρω νιτρογλυκερίνη πάνω σε βαγονέτο του 19ου αιώνα! Γράφω μια ώρα και είναι σαν να δούλευα δέκα. Τόση πολλή είναι η ενέργεια που σπαταλώ για να μη γρατζουνίσω αυτά τα εύθραυστα παιδικά μυαλά. 

Από πού αντλείτε έμπνευση; 

Από τις ατέλειες των ανθρώπων, από την προσπάθεια που τους κάνει ομορφότερους, από οτιδήποτε δεν αφήνω να πέσει στο πάτωμα.

Ποιο βιβλίο σας θεωρείτε το καλύτερο;

Ο «Κόσμος της Τζίνας» και το «Χρυσό μολύβι» νομίζω πως είναι τα πιο δυνατά παραμύθια μου, ανάμεσα στα δεκαπέντε που έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα.

Οι τελευταίοι σας ήρωες είναι οι «Ανωηρώες». Πώς τους εμπνευστήκατε; Έχουμε ήδη δύο βιβλία. Θα υπάρξει και συνέχεια;

Οι Ανωήρωες ήταν ένα προσωπικό μου στοίχημα σχετικά με το πόσο μπορώ να αγγίξω τις ηλικίες λίγο πριν την εφηβεία, μιλώντας για τη δύναμη του νου. Η έμπνευσή μου ήρθε από μια παρέα τριών αγοριών (τότε πρέπει να πήγαιναν τρίτη ή τετάρτη δημοτικού) τα οποία μου φαίνονταν πολύ πιο ώριμα από την ηλικία τους. Έτσι σκέφτηκα να δημιουργήσω μια σχεδόν ίδια παρέα που θα πολεμούσε το κακό έχοντας ως δύναμη τη σωστή χρήση του νου αλλά και της τεχνολογίας. Γενικά πιστεύω πολύ τόσο στον ατομικό όσο και στον κοινό νου. Αυτό έβαλα τους ήρωές μου να το διδαχθούν στην Ακαδημία Φαντασίας από την οποία αποφοιτούν όλοι οι Ανωήρωες του κόσμου. Δεν ξέρω αν θα υπάρξει συνέχεια τώρα κοντά ή στο μέλλον, ξέρω όμως πως Ανωήρωες υπάρχουν σε όλες τις γειτονιές και σε όλα τα σχολεία, πράγμα που σημαίνει πως κάποια στιγμή θα καταγράψω ακόμα μια περιπέτειά τους. 

Τα παιδιά διαβάζουν τα βιβλία αλλά οι γονείς τα αγοράζουν. Ποιον έχετε στο μυαλό σας όταν φτιάχνετε ένα παραμύθι;

Κάθε φορά που βάζω κάποιον ή κάτι άλλο στο μυαλό μου όταν γράφω παραμύθια, αμέσως σταματάω να γράφω. Είναι κάτι σαν ρελέ ασφαλείας που όταν μυριστεί ρεαλισμό, ρίχνει το γενικό. Με λίγα λόγια προσπαθώ να μη σκέφτομαι ποιος και αν θα αγοράσει το βιβλίο μου αλλά το αν θα αρέσει στα παιδιά. Και για να είμαι πιο σαφής, γράφω παραμύθια γι’ αυτό που θα γίνουν τα παιδιά όταν μεγαλώσουν. Γράφω για αυτό που θα γίνουν κάποτε, γράφω για να έχουν πάντα ένα δρόμο να επιστρέφουν.

Από όλα όσα έχετε γράψει πιο ήταν το πιο «απαιτητικό», που σας δυσκόλεψε περισσότερο;

Το «Χρυσό μολύβι». Ήταν το πιο δύσκολο έργο που έχω γράψει γιατί ήθελα να αγγίξω ένα πολύ λεπτό και επικίνδυνο θέμα με όσο το δυνατόν πιο ανάλαφρο και ευχάριστο τρόπο.

Το μυθιστόρημά σας «Ψαρόσουπα» ανέβηκε στο θέατρο για τρεις συνεχείς χρονιές σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. «Το Κομμάτι» παίζεται τώρα στην Κύπρο. Κατά τη γνώμη σας το θέατρο μπορεί να φέρει τα παιδιά πιο κοντά στη λογοτεχνία;

Ναι, σίγουρα μπορεί και αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους  που κάνω θέατρο. Όταν τα παιδιά δουν μια ενδιαφέρουσα και ευχάριστη παράσταση η οποία είναι βασισμένη σε ένα βιβλίο, θα ζητήσουν να γνωρίσουν και το ίδιο το βιβλίο. Όπως συμβαίνει και στο σινεμά. Γενικά, το βιβλίο είναι ένα όχημα για το παιδί πάνω στο οποίο θα γνωρίσει τον κόσμο. Κι ο κόσμος αυτός έχει και θέατρο και τηλεόραση και σινεμά και παιχνίδια και καλούς και κακούς. Το αν θα πλησιάσει το βιβλίο μέσα από το θέατρο ή μέσα από το σινεμά είναι το λιγότερο. Το σημαντικό είναι να γνωρίσει τον κόσμο της φαντασίας και να βρει μέσα σε αυτόν τον εαυτό του. 

Από όλα αυτά με τα οποία έχετε καταπιαστεί τι απολαμβάνετε περισσότερο;

Το να βλέπω τις ιστορίες μου να ζωντανεύουν, είτε στο θέατρο είτε σε κάποιο θέαμα. Κοινώς, απολαμβάνω κάθε τι που βγαίνει από το μυαλό μου και επηρεάζει θετικά κι άλλους ανθρώπους.

Διαβάζουν τα σημερινά παιδιά;

Όχι, σε γενικές γραμμές δεν διαβάζουν κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να το αποδεχτούμε. Με την αποδοχή αυτή θα βρούμε πραγματικά τον τρόπο να τα πλησιάσουμε και να τους δώσουμε το καλύτερο. Ωστόσο είναι κάπως ειρωνικό να λέμε πως τα παιδιά μας δεν διαβάζουν, όταν είμαστε ένας λαός που από τα έντεκα εκατομμύρια πληθυσμό διαβάζουν μόλις οι οχτακόσιοι χιλιάδες. Από πού να μάθουν τα παιδιά να διαβάζουν; Το βιβλίο δεν είναι κάτι που μπορείς να το επιβάλεις. Μόνο να το αγαπήσεις μπορείς.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς παιδικών βιβλίων;

Όσο κι αν ακουστεί τετριμμένο, από Έλληνες, είναι ο Ευγένιος Τριβιζάς. Όχι μόνο για την ατέλειωτη βουτιά στον κόσμο του μη υπαρκτού, ούτε για τη γλυκιά επίγευση των χαρακτήρων του, αλλά κυρίως γιατί δεν μπήκε ποτέ σε ανούσιες και άκρως απογοητευτικές κλίκες και παρέες που μολύνουν το παιδικό βιβλίο.

Info: Τα τελευταία βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Επισκεφθείτε και το «παραμυθένιο» site του www.lebee.gr