Ο Γκάτσος βάφτισε τον εκδοτικό οίκο «Ίκαρο» και η ιστορία των ελληνικών γραμμάτων της Αθήνας άλλαξε ανεπιστρεπτί από τις 27 Δεκεμβρίου του 1943 στον αριθμό 4 της οδού Βουλής.
Εκεί αγοράσαμε τον πρώτο μας Καβάφη. Κρυφοκοιτάξαμε από τη βιτρίνα τον Ελύτη ή τη Δημουλά να ανεβαίνουν στο πατάρι. Κι όμως, όσο κι αν η νοσταλγία και οι προσωπικές ιστορίες που ο καθένας έχει να αφηγηθεί για τη σχέση του με τον Ίκαρο και τους 440 συγγραφείς που έχει εκδώσει είναι κυρίαρχα στοιχεία φέτος που κλείνει τα 70 του χρόνια, τα αναδρομικά αφιερώματα κάθε άλλο παρά ταιριάζουν στον εκδοτικό οίκο. Τον αδικούν. Του ταιριάζει να μιλήσουμε για το μέλλον.
Στο πατάρι της Βουλής 4 οι δύο γενιές του Ίκαρου συνδημιουργούν μέσα από υπέροχες γόνιμες συζητήσεις και γοητευτικές μικρές διαφωνίες. Η Κατερίνα Καρύδη (κόρη του ιδρυτή), η Μαριλένα Πανουργιά και ο Νίκος Αργύρης (παιδιά της Χρυσής και της Κατερίνας Καρύδη, αντίστοιχα) μιλάνε στην ATHENS VOICE όχι για τα 70 χρόνια, αλλά για τα επόμενα, τουλάχιστον, δέκα. «Μας βρίσκει η επέτειος αυτή πάνω στην τρομερή δυναμική της τρίτης γενιάς, των δύο τριαντάρηδών μας» λέει η Κατερίνα Καρύδη αναφερόμενη στη Μαριλένα και τον Νίκο. «Ξεκινήσαμε πριν από ένα χρόνο το παιδικό βιβλίο και πηγαίνει πολύ καλά, κάναμε ακόμα πιο έντονο άνοιγμα στην πεζογραφία αλλά και στην ξένη λογοτεχνία, προχωρούμε εντατικά τις ψηφιακές εκδόσεις των βιβλίων μας. Η ποίηση παραμένει πάντα το εφαλτήριό μας, όμως πλέον ανοιγόμαστε και σε άλλα πράγματα». Το άνοιγμα στο παιδικό βιβλίο έγινε επειδή η Μαριλένα και ο Νίκος έγιναν γονείς και εντόπισαν ένα κενό στο χώρο – ρίσκαραν, αλλά κατόρθωσαν σε λίγους μήνες να καθιερωθούν και σε αυτό τον απρόσμενο χώρο για τον οίκο των ποιητών και των νόμπελ. «Υπάρχει χονδρέμπορος που λέει “Μνήσθητί μου, κύριε, έχω τρελαθεί να πουλάω παιδικά του Ίκαρου! Ποιος το περίμενε”» λέει η Μαριλένα.
Η παρoυσία του στα social media έχει μοναδική δυναμική, αλλά και ιδιαίτερο χαρακτήρα (στο twitter @IkarosBooks, στο fb Εκδόσεις Ίκαρος). «Όταν ο Νίκος μού είπε ότι θα φτιάξει σελίδα για τον Ίκαρο στο Facebook, σκέφτηκα ότι θα τρίζουν τα κόκαλα του Καρύδη» λέει γελώντας η Κατερίνα. «Στη συνέχεια ξετρελάθηκα με τη δυνατότητα επικοινωνίας και επαφής με το κοινό που προσφέρει».
Αναζητώντας κομβικούς σταθμούς στην πορεία του εκδοτικού οίκου προφανώς θα σταθεί κανείς στη δημιουργία του από τους Νίκο Καρύδη, Αλέκο Πατσιφά, Μάριο Πλωρίτη· στο θάνατο του Καρύδη και το πέρασμα των ηνίων στις Χρυσή και Κατερίνα Καρύδη, που βρέθηκαν ουσιαστικά ανέτοιμες να διαχειριστούν τον οίκο· στην πρώτη έκδοση Καβάφη, Δημουλά, στα δύο νόμπελ. Μιλώντας όμως με το βλέμμα στην προοπτική του μέλλοντος, σίγουρα κομβικά σημεία ήταν η σταδιακή ένταξη στον οίκο της Μαριλένας και του Νίκου, αλλά και η έκδοση του «Logicomix» των Απόστολου Δοξιάδη και Χρήστου Παπαδημητρίου το 2008. «Ξαφνικά ένα βιβλίο των εκδόσεων Ίκαρος βρέθηκε να πωλείται από τα μαγαζάκια με τα βατραχοπέδιλα στα νησιά μέχρι και τη Νέα Υόρκη» λέει η Κατερίνα Καρύδη. «Αυτομάτως κατέρρευσε ο μύθος που έλεγε ότι ο Ίκαρος μπορεί να κάνει εξαιρετικές εκδόσεις, όμως δεν κάνει καλή διανομή στα βιβλία του, δεν δίνει λεφτά για διαφημίσεις. Ήταν καθοριστικό σημείο η έκδοση του “Logicomix”. Άρχισαν να έρχονται και άλλα βιβλία, διαφορετικά απ’ ό,τι συνήθως».
«Επενδύουμε σε νέα ονόματα ξένων συγγραφέων, μάλιστα όταν εξασφαλίσαμε τα δικαιώματα κάποια δεν είχαν κυκλοφορήσει καν» λέει ο Νίκος Αργύρης. «Όμως οι επιλογές μας ήδη δικαιώνονται, γιατί τα βιβλία αυτά πάνε πολύ καλά όπου κυκλοφορούν. Για παράδειγμα, ο Anthony Marra πήρε το Whiting Writers Award στην Αμερική, αφού είχαμε πάρει τα δικαιώματα. Δεν φοβόμαστε να ρισκάρουμε». «Συνειδητά έχουμε αποφασίσει πολλές φορές στο παρελθόν να εκδώσουμε βιβλία στα οποία πιστεύαμε, αλλά ξέραμε ότι δεν θα πάνε καλά» λέει η Κατερίνα Καρύδη. «Δεν ήταν ατυχείς, ήταν συνειδητές επιλογές. Κάτι που τώρα, μέσα στην κρίση, δεν μπορούμε να το κάνουμε πια. Όμως στόχος και ελπίδα μας είναι σύντομα να μπορέσουμε ξανά να κάνουμε τέτοιες επιλογές».
Όσο μιλάμε, περαστικοί κοντοστέκονται στη βιτρίνα που φιλοξενεί την εικαστική παρέμβαση της Μπέσσυς Ράλλη. Η επίσης κυτταρική σχέση του Ίκαρου με την εικαστική τέχνη γιορτάζεται μέσα από την έκθεση καλλιτεχνών που έχουν αποφοιτήσει από το Ζ΄ εργαστήρι της ΑΣΚΤ του Γιάννη Ψυχοπαίδη (κάθε μήνας ένας διαφορετικός καλλιτέχνης θα αναλαμβάνει τη βιτρίνα). «Έχουμε κάθε λόγο να γιορτάζουμε» λέει η Μαριλένα, «κυρίως εν μέσω της κρίσης. Είμαστε μια οικογενειακή επιχείρηση που άντεξε πολλά και συνεχίζει κάνοντας ταυτόχρονα νέα ανοίγματα. Αυτό είναι κάτι που σήμερα αξίζει να το γιορτάζει κανείς, ανεξαρτήτως των 70 χρόνων».
Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται οι πρώτες ποιητικές συλλογές του ποιητή που δεν έχουν ενταχθεί στα άπαντα, ποιήματα που είχαν δημοσιευτεί στον τύπο αλλά δεν είχαν ενταχθεί σε ποιητικές συλλογές και αδημοσίευτα ποιήματα.
Σάκης Σερέφας, «Γιάννης Μαρία Χένριξ»
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Δημήτρης Νόλλας, «Το ταξίδι στην Ελλάδα»
Ντορίνα Παπαλιού, «Το απαραίτητο φως»
ΞΕΝΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
Sam Byers, «Ιδιοπάθεια», Μετάφραση: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου
Ακυκλοφόρητο στο εξωτερικό, έχει ήδη επιλεγεί από την αλυσίδα Waterstones ως ένα από τα 11 νέα μυθιστορήματα νέων συγγραφέων που θα προωθήσει.
Anthony Marra, «Αστερισμός ζωτικών φαινομένων»
Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
Ακυκλοφόρητο ακόμα στο εξωτερικό. Ο Marra τιμήθηκε στην Αμερική με το Whiting Writers Award.
Το πρώτο μυθιστόρημα της Alison Moore ήταν στη βραχεία λίστα του Man Booker Prize 2012.
Paolo di Paolo, «Πού ήσασταν όλοι», Μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης
Νέος υποσχόμενος Ιταλός συγγραφέας. Το βιβλίο του κέρδισε το Βραβείο Μοντέλο 2012, το Βραβείο Βιτορίνι Σιρακούζα 2012 και ήταν υποψήφιο στην τελική λίστα για το Βραβείο Τζόκα Τζιοβάνι 2012.
ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
E.M. Forster - Κ.Π. Καβάφης, «Φίλοι σε ελαφριά απόκλιση», Επιμέλεια: Peter Jeffreys
Η αλληλογραφία του Άγγλου πεζογράφου με τον Αλεξανδρινό ποιητή αποκαλύπτει την ιδιαίτερη σχέση τους, καθώς και την επιμονή του E.M. Forster να κάνει γνωστό τον Κ.Π. Καβάφη μέσω της αγγλικής μετάφρασης των ποιημάτων του.
ΠΑΙΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ
Benji Davies, Σειρά «Ο Αρκουδάκος», «Ο Αρκουδάκος στην Πυροσβεστική» & «Ο Αρκουδάκος στο Πειρατικό»
Βιβλία φτιαγμένα από ανθεκτικό χαρτόνι, με έξυπνα κινούμενα μέρη, ιδανικά για πολύ μικρές ηλικίες.
Corina Fletcher - Britta Teckentrup, Σειρά «Παίζω και διαβάζω», «Παίζω και διαβάζω με τους πειρατές»
Ένα βιβλίο με τρισδιάστατες εικόνες που μεταμορφώνεται σε επιτραπέζιο παιχνίδι.
Oliver Jeffers, «Αυτό το ελάφι είναι δικό μου», Απόδοση: Φίλιππος Μανδηλαράς
Ένα βιβλίο μυστηρίου για ένα κορίτσι που μεγαλώνει προσπαθώντας ν’ ανακαλύψει τον εαυτό του, αλλά και το κατά πόσο ο Αμερικανός πατέρας του ήταν μπλεγμένος με την Απριλιανή χούντα
Μιλήσαμε για το νέο του βιβλίο, ένα μυθιστόρημα για τη μονίμως φευγαλέα αίσθηση της μητέρας του, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η μνήμη πλάθει την προσωπική ιστορία
