Βιβλιο

ΑΩ: Ένας οίκος με (πολλή) ποίηση

Δίνει βήμα όχι μόνο σε καταξιωμένες ποιητικές ή μεταφραστικές παρουσίες μα ακόμα και σε νεότερους ή και ολωσδιόλου άγνωστους  ποιητές

Δημήτρης Φύσσας
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Πέρα από τις εκδόσεις που κάνουν τα ίδια τα λογοτεχνικά περιοδικά, και που ενίοτε είναι σπουδαίες,  υπάρχουν πολλοί και αξιόλογοι εκδοτικοί οίκοι που εκδίδουν εμφατικά ποίηση, παλιότεροι και νεότεροι.  Έρχονται στο μυαλό (όχι αξιολογικά) ο Ίκαρος, ο Κέδρος, ο Γκούτενμπεργκ, ο Γκοβόστης, η Εστία, ο Καστανιώτης, η Στιγμή, ο Πατάκης, η Νεφέλη, το Μεταίχμιο, το Ύψιλον, η Αλεξάνδρεια, ο Γαβριηλίδης, το Μελάνι, η Άγρα, η Πόλις, η Κίχλη, το Βακχικόν, ο Μανδραγόρας, ο Περίπλους, η Ιωλκός και πολλοί άλλοι.

Όλοι οι παραπάνω, κι όχι μόνο, είναι συγκεντρωμένοι στην Αθήνα. Άλλοι πάλι βγάζουν βιβλία στη Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο, την Πάτρα  ή σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας.

Ένας από τους σπάνιους εκτός Κέντρου οίκους είναι ο ΑΩ, με έδρα τα Καλύβια Αττικής. Ο εκδότης Πέτρος Μιχάλης, γνώστης του τρόπου έκδοσης ενός όμορφου βιβλίου, δίνει βήμα έκδοσης όχι μόνο σε καταξιωμένες ποιητικές ή μεταφραστικές παρουσίες (όπως , αντίστοιχα, η Ελένη Γκίκα ή η Πέρσα Κουμούτση), μα ακόμα και σε νεότερους ή και ολωσδιόλου άγνωστους  ποιητές – ποιήτριες, χωρίς να φοβάται την αναμέτρηση με τη φθορά. Γι΄ αυτόν και για άλλους λόγους (αφού δεν εκδίδει μονάχα ποίηση) ο ίδιος ο Μιχάλης και το εκδοτικό του έχουν εξελιχτεί σε πόλο πολιτισμού και παράγοντα πνευματικής καλλιέργειας σε ολόκληρη τη Λαυρεωτική / τα Μεσόγεια / τη Νότια Αττική.

Από τις πρόσφατες ποιητικές εκδόσεις του αναφέρω:

Κώστας Κοκόσης, «Δώδεκα μικρά ποιήματα απαντοχής σε δύσκολους καιρούς». Ένα βιβλίο – διαμάντι, που το είχα παρουσιάσει λίγα χρόνια πριν στην εκπομπή μου στον «Αθήνα 9,84», και με αφορμή το οποίο είχα πρωτομάθει αυτό τον οίκο.

Ελένη Γκίκα, «Εν ύπνω». Ακόμα ένα ψηφιδάκι στη μακρά εντυπωσιακή σειρά των δημιουργιών της γνωστής Κορωπιώτισσας ποιήτριας, πεζογράφου, κριτικού, «παραμυθογράφου»,  επιμελήτριας και δημοσιογράφου

Μιχάλης Μελετίου, «Ένα κενό γεμάτο». Δείγμα γραφής: «Εμπρός, ελπίδα, πέθανε / και συ, κενό μου, μείνε./ Ξεθώριασαν οι θύμησες, /κουράγια και οδύνες»

Ματίνα Καρελιώτη, «Άθυρμα». Πολλά υποσχόμενο ντεμπούτο από μια νέα ποιήτρια. «Ο καθρέφτης» είναι ένα ποίημα που πολύ θα ΄θελα να το ΄χα γράψει εγώ.

Κώστας Σκηνιώτης «Επιγράμματα». Υπόδειγμα για το πώς το ολιγόστιχο ποίημα μπορεί  ν΄ αντισταθεί αφενός στην εύκολη επαναστατική ρητορεία και αφετέρου στην πατροπαράδοτη ποιητική κλάψα.

Καίτη Κουμανίδου,  «Αμφίδρομος καθρέφτης». Βιβλίο γεμάτο κατονομαζόμενα συναισθήματα –κατά κύρια λόγο ερωτικά, αλλά όχι μόνο– από μια μέχρι τώρα αποκλειστικά ζωγράφο. 

Γιάννης Σκουλάς. «Άλλη όψη». Ντεμπούτο με ολιγόστιχα ποιήματα, όλα ενικά δευτεροπρόσωπα «εις εαυτόν». Μερικά άκρως πετυχημένα  σ΄ αφήνουν εκστατικό. Αξίζει.

Θανάσης Κόλλιας,  «Eξημερωνόμαστε μέρα με τη μέρα, νύχτα με τη νύχτα αγριεύουμε». Ποίηση αλλιώτικη από τις άλλες, που ο ίδιος ο ποιητής τη λέει «σατιριλίκι»: κάτι μεταξύ Γκίνσμπεργκ, ραδιοφωνικής εκπομπής, Νίκου Τριανταφυλλίδη, πανκ ροκ, Τζίμη Πανούση, αυτοσαρκασμού, στίχων έτοιμων για μελοποίηση και φάνταζι. Πώς λένε ροζ λογοτεχνία; Καμιά σχέση.

Αναστασία Μαργέτη,  «Τρίτοι από της Αληθείας». Με έντονο φιλοσοφικό στοιχείο, κύρια από την αρχαιοελληνική φιλοσοφία, και εντυπωσιακή εικονογράφηση.

Μανώλης Μπίστας,  «Το επικίνδυνο της λήθης». Ντεμπούτο κι εδώ, αν δεν κάνω λάθος. Όλα τα ποιήματα είναι άτιτλα, με αρχαιοελληνική αρίθμηση.  Άριστο το  κβ΄ με το πρωτότυπο θέμα του: η ψυχολογία ενός ηθοποιού που στην παράσταση υποδύεται σκηνικά αντικείμενα.

Πέρσα Κουμούτση (έρευνα, επιλογή, επιμέλεια και μετάφραση από τ΄ αραβικά):  «Ανθολογία σύγχρονης αραβικής ποίησης». Βιβλίο υποδειγματικό στο πεδίο του, που έχει ήδη ακουστεί και αποτιμηθεί θετικά από την κριτική, στους λίγους μήνες που κυκλοφορεί.

Θανάσης Γαλούσης,  «Ποιήματα Α΄». Ιστορία, μυθολογία, έθνος, χριστιανισμός, διδακτισμός, καβαφικοί απόηχοι, αξιόλογες επισημειώσεις, ενδιαφέρον γλωσσάρι. Καλύτερο πόνημα: «Τιμάνδρα 404 π.Χ.» 

Φλοράνς Ρενιάρ, «Florilege / Ανθολόγιο». Δίγλωσση έκδοση στα γαλλικά και ελληνικά, με ενδιαφέρουσα εικονογράφηση της ίδια της ποιήτριας.

Σέργιος Μαυροκέφαλος, «Χωρίς». Ένατο βιβλίο. Έντονος εσωτερικός λυρισμός, που διακόπτεται πού και πού από σύντομες αναφορές στον «έξω κόσμο», όπως τα μπαρ. Αξιοσημείωτο δίστιχο ποίημα: «Εδώ τελειώνεται ο λόγος / στη σιωπή ανάμεσά μας.

Γιώργος Ρούσκας, «Αχλύς 2». Κι εδώ ντεμπούτο, με ποιήματα όπου ισομοιράζονται η ιστορία, η πολιτική διαμαρτυρία και ο λυρισμός, αλλά με αρκετή δόση από παραδοσιακές ή μικτές φόρμες.

Βίκυ Δερμάνη, «Ο πόνος μαύρος σκύλος π’ αλυχτά». Η απόγνωση (οδύνη, θάνατος, τιμωρία, πόνος, απώλεια κλπ) μπορεί να  γίνει κινητήρια δύναμη δημιουργίας, έτσι που το μοίρασμα της οδύνης να λειτουργήσει παραμυθητικά  για την ποιήτρια, από τη μια,  και ανακουφιστικά για όσους/ες τη διαβάσουν, από την άλλη. 

d.fyssas@gmail.com