Ζευγάρια, τρίγωνα, απιστίες, πάθη και ερωτικές αναμετρήσεις.
«Κορίτσι»
Anne Wiazemsky, μτφ. Μαρία Γαβαλά, εκδ. Πόλις, σελ. 240
Μια δεκαεφτάχρονη μαθήτρια λυκείου γίνεται η νέα protégée του Ρομπέρ Μπρεσόν, που την επιλέγει για να πρωταγωνιστήσει στην επόμενη ταινία του και της μαθαίνει τα μυστικά του κινηματογράφου. Στη διάρκεια των γυρισμάτων, η σχέση δάσκαλου-μαθήτριας θα εξελιχθεί σε μια ιστορία έρωτα και πάθους. Αυτοβιογραφικό γαρ, το μυθιστόρημα της Wiazemsky είναι εμπνευσμένο από τη δική της γνωριμία με τον Μπρεσόν, όταν κι η ίδια στα δεκαεφτά της, στα 1965, πρωταγωνίστησε στην ταινία του «Στην τύχη ο Μπαλταζάρ». Κρυφές ματιές και υπαινικτικός ερωτισμός, με το γοητευτικό accent της γαλλικής λογοτεχνικής σχολής.
Georges Bataille, μτφ. Δημήτρης Δημητριάδης,εκδ. Άγρα, σελ. 147
«Τα βήματα είχαν σταματήσει, δεν μπορούσαμε όμως να δούμε ποιος ερχόταν. Και των δυο μας οι ανάσες είχαν κοπεί. Έτσι τουρλωμένος όπως ήταν ο κώλος της Σιμόν, έμοιαζε πράγματι με πανίσχυρη ικεσία, τόσο τέλειος ήταν, με τους δυο στενούς του κι αφράτους γλουτούς, που τους χώριζε το βαθύ σχίσμα στη μέση, και δεν είχα καμία αμφιβολία πως, είτε άντρας ήταν αυτός είτε γυναίκα, γρήγορα θα υπέκυπτε στον πειρασμό και θ’ αναγκαζόταν, βλέποντας αυτό τον κώλο, να τραβήξει μια αβυσσαλέα μαλακία...» Αν προκάλεσε σοκ στην κοινή γνώμη στα 1928 που πρωτοκυκλοφόρησε, τότε σήμερα παραμένει ένα κείμενο που φτύνει καταπρόσωπα το νεοσυντηρητισμό και τους καθώς πρέπει.
Στην όχι και τόσο γνωστή αυτή νουβέλα του, ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ εμπνέεται από το θρύλο του αιώνιου γυναικοκατακτητή δον Ζουάν. Ο 60χρονος Μπαρτολομέο Μπελβιντέρο, πατέρας του δον Ζουάν, παρακολουθεί τις ερωτικές περιπέτειες του γόνου του και τις αντιμετωπίζει συγκαταβατικά. Ανανεώνεται χάρη σ’ αυτές. «Αγαπημένο μου παιδί, να κάνεις μόνο τις κουταμάρες που σου δίνουν ευχαρίστηση» είναι η προτροπή του προς αυτόν. Και να που γεννάται το ερώτημα αν το μυστικό για το ελιξίριο της μακροζωίας κρύβεται στον έρωτα...
Ένα παράξενο ménage a trois πρωταγωνιστεί σε τούτη τη σπιρτόζικη νουβέλα της Κολέτ: ένα σχεδόν «ισόπλευρο» τρίγωνο που σχηματίζουν οι νεόνυμφοι Αλέν και Καμίγ κι η γάτα τους, η Σάχα. Η τελευταία παρουσιάζεται σαν η αντίζηλος της Καμίλ, κι οι δυο τους συναγωνίζονται μεταξύ τους για την προσοχή, την αγκαλιά και τα χάδια του Αλέν. Το ποια κερδίζει στο τέλος δεν έχει τόσο σημασία. Το απροσδόκητο, αλληγορικό φινάλε θα τους βρει και τους τρεις αλλαγμένους, ιδιαιτέρως τον Αλέν...
Τα σωματικά υγρά απουσιάζουν από το τελευταίο μυθιστόρημα της Κατρίν Μιγιέ. Αφού ύμνησε –με μια αφήγηση ποταμό– τον ελευθεριακό έρωτα στο προηγούμενο βιβλίο της, το αυτοβιογραφικό «Η σεξουαλική ζωή της Κατρίν Μ.», η Γαλλίδα συγγραφέας εξερευνεί εδώ τη λεπτή διαχωριστική ανάμεσα στην πίστη και την απιστία. Η ζήλεια ως εγκεφαλική εμμονή στοιχειώνει την ηρωίδα του βιβλίου. Από τη μια αναζητά στο παραμικρό ενδείξεις για την απιστία του συζύγου της, και από την άλλη τον φαντασιώνεται σε ερωτικές περιπτύξεις με άλλες γυναίκες, προκειμένου να ξορκίσει τη δική της έξη προς τον παράνομο έρωτα.
«Ένα από τα πιο αληθινά και συγκινητικά μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας» σύμφωνα με τον Φόκνερ· γνωστό και από τις δυο κινηματογραφικές μεταφορές του, με πρωταγωνιστές τους Ντέμπορα Κερ - Βαν Τζόνσον και Ρέι Φάινς - Τζούλιαν Μουρ, αντίστοιχα. Το βιβλίο αυτό του Γκράχαμ Γκρην περιγράφει τον έρωτα του Μόρις και της Σάρα, που ανθίζει στη διάρκεια των βομβαρδισμών του Λονδίνου κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Μόνο που η Σάρα εξαφανίζεται άξαφνα και δίχως εξηγήσεις. Ο Μόρις θα την αναζητήσει διακαώς μετά τη λήξη του πολέμου κι ο πόθος του γι’ αυτή θα ξεπεράσει τα όρια της μονομανίας. Τα τελευταία του λόγια είναι χαρακτηριστικά: «Είμαι πολύ κουρασμένος και πολύ μεγάλος για να μάθω ν’ αγαπώ, άφησέ με καλύτερα ήσυχο για πάντα».
«Οι εραστές της Σιένα»
Αν Φόρτιε,μτφ. Βασιλική Κοκκίνου, εκδ. Ψυχογιός, σελ. 624
Στα χνάρια του μύθου του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας βαδίζει η σπουδαγμένη στην Οξφόρδη Δανέζα συγγραφέας. Η ηρωίδα της, η Τζουλιέτα Τολομέι ή απλώς Τζούλι, αναζητά στη Σιένα στοιχεία σχετικά με την αληθινή καταγωγή της οικογένειάς της. Στο διατηρημένο αναγεννησιακό περιβάλλον της ιταλικής πόλης ανακαλύπτει τυχαία ένα παλιό αντίτυπο του σεξπιρικού έργου, στο οποίο παρατίθενται εναλλακτικές παραλλαγές της πασίγνωστης ερωτικής ιστορίας. Έρωτας και μύθος, μυστήριο και ρομαντισμός σμίγουν και φτιάχνουν ένα ανάλαφρα γοητευτικό ανάγνωσμα.
«Το νησί από πέτρα και μούσκλι/ αντήχησε μέσα στο μυστικό των σπηλαίων του/ όπως ηχεί στο στόμα σου το τραγούδι/ και το λουλούδι που γεννιόταν/ στις σχισμές της πέτρας/ με τη μυστική συλλαβή του/ είπε στο πέρασμά μας το όνομά σου/ φυτού που κατακαίει/ κι ο απόκρημνος βράχος υψωμένος/ σαν το τείχος του κόσμου/ αναγνώρισε το τραγούδι μου, πολυαγαπημένη» Γραμμένα ως επί το πλείστον στο Κάπρι το 1935, τα 19 αυτά ποιήματα του Χιλιανού νομπελίστα αναβλύζουν το πάθος του για τη ζωή και τον έρωτα και τον αισθησιασμό του. Δίγλωσση έκδοση, έξοχη μετάφραση στα ελληνικά.
Τα ρήγματα στις ανθρώπινες σχέσεις, ερωτικές και μη, και η απώλεια είναι τα θέματα που εξερευνούν τα μυθιστορήματα του γνωστού από τον «Άγγλο ασθενή» Καναδού συγγραφέα. Στο παρόν βιβλίο, σημείο εκκίνηση για τη διαδρομή των ηρώων αποτελεί η βίαιη διακοπή της ερωτικής σχέσης των εφήβων Κουπ και Αν, σε τρίγωνο με την αδελφή της, Κλερ, που μεγαλώνουν μαζί σε ένα αγρόκτημα της Βόρειας Καρολίνας, υπό τη σκέπη ενός υπερπροστατευτικού πατέρα. Οι τρεις τους μοιραία θα χωριστούν και θα σκορπίσουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, χωρίς ωστόσο να μπορούν να αποκοπούν από τις στιγμές που σημάδεψαν την εφηβεία τους – χαρακτηριστική η σκηνή όπου ο Κουπ συναντά την Κλερ στο Σαν Φρανσίσκο και τη φανατασιώνεται σαν Αν. Πολυπρόσωπη αφήγηση, χαρακτήρες σμιλευμένοι με φινέτσα· ένα πραγματικά σπουδαίο μυθιστόρημα.
«Επικίνδυνες σχέσεις»
Choderlos de Laclos, μτφ. Αντρέας Στάικος, εκδ. Άγρα, σελ. 592
Πρωτοεκδόθηκε στο Παρίσι το 1782, αντιμετωπίστηκε ως «σκάνδαλο» και μπήκε στη λίστα με τ’ «απαγορευμένα» το 1825, όπου και παρέμεινε έως το τέλος του 19ου αιώνα. Δυο αιώνες και κάτι μετά την πρώτη έκδοσή του, παραμένει ένα αρχετυπικό ερωτικό μυθιστόρημα· στα ερωτικά παιχνίδια και στη θυελλώδη σχέση αγάπης-μίσους-προδοσίας μεταξύ του υποκόμη Ντε Βολμόν και της μαρκησίας Ντε Τουρβέιγ αντικατροπτίζεται ο αρχέγονος ανταγωνισμός αρσενικού-θηλυκού. Πρόκειται για έναν ερωτισμό που εκφράζεται «με τόσο μεγαλύτερη βιαιότητα, όσο αυτός συνδέεται με έναν καταναγκασμό». Σε νέα αψεγάδιαστη έκδοση, με εισαγωγή του Αντρέ Μαλρό και επίμετρο των Σαρλ Μποντλέρ και Τσβέταν Τοντόροφ.
Ο Παναγιώτης Σκληρός μας ταξιδεύει στη Λευκάδατων δεκαετιών του ’50, του ’60 και του ’70 μέσα από τα βιβλία «Μικρές λευκαδίτικες ιστορίες» και «Η Αλτάνη και άλλες Λευκαδίτικες ιστορίες»
Ρωτήσαμε 10 προσωπικότητες από τους χώρους των τεχνών, των βιβλίων, της πολιτικής και της ακαδημαϊκής ζωής να μας μιλήσουν για τα τρία βιβλία που διάβασαν και αγάπησαν περισσότερο μέσα στο 2024. (Έχουμε κι ένα έξτρα. Κι είναι, φυσικά, ποίηση.)
10°
