Μια φορά κι έναν καιρό, και δυο καιρούς, αν θέλετε και τρεις, ήταν ένας άντρας πολυμήχανος και κοσμογυρισμένος που είχε σπουδάσει τους ανθρώπους και τους ήξερε από την καλή κι απ’ την ανάποδη. Αυτός ο άντρας έγινε ξακουστός για τα κατορθώματά του, που τα τραγούδησε ένας μεγάλος Ποιητής, ο Όμηρος! (Ο Όμηρος είναι πατέρας όλων των ποιητών, ο πρώτος ράπερ και προ-προ-προ-παππούς μας.) Το μεγαλύτερο επίτευγμά του ήταν που πάτησε ή κούρσεψε ή κατέλαβε, όπως θα λέγαμε σήμερα, το ιερό κάστρο της Τροίας.
Το πλήρωσε ακριβά όμως.
Η «οδύσσεια» του Μιχάλη Γκανά διήρκεσε όχι δέκα αλλά πάντως δυόμισι χρόνια! Αποτέλεσμα η πρωτότυπη και πολυεπίπεδη διασκευή της «Οδύσσειας» του Ομήρου ξαναγραμμένη από τον γνωστό ποιητή Μιχάλη Γκανά.
Με κλεφτές ματιές στο πρωτότυπο και χρησιμοποιώντας τέσσερις από τις γνωστές μεταφράσεις της Οδύσσειας –τις έμμετρες του Αργύρη Εφταλιώτη και του Ζήσιμου Σίδερη, του Δ. Ν. Μαρωνίτη, σε απελεύθερο στίχο, όπως τον χαρακτήριζε ο ίδιος, και ενός Ανώνυμου, σε πεζό– ο ποιητής βάζει μέσα στο κείμενο στοιχεία από την πλούσια γλωσσική μας παράδοση.
Στίχοι από δημοτικά τραγούδια και από την ποίηση των μεγάλων ποιητών μας Διονυσίου Σολωμού και Κ.Π. Καβάφη μέχρι των σύγχρονων Γιώργου Σεφέρη, Γιάννη Ρίτσου, Νίκου Γκάτσου και Μάνου Ελευθερίου, αλλά και σπουδαίων στιχουργών και συνθετών όπως ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Μανώλης Ρασούλης και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, παρεμβάλλονται μέσα στην αφήγηση εντελώς φυσικά, σαν να τους είχε γράψει ο Όμηρος.
Στην Οδύσσεια του Γκανά διατηρείται η βασική πλοκή και σειρά –με όλες τις ραψωδίες– του ομηρικού κειμένου, όμως χρησιμοποιείται γλώσσα σημερινή, εισάγονται διαλογικά στοιχεία, ενώ υπάρχει διακειμενικότητα με έμμεσες ή άμεσες αναφορές και γίνονται μικρές παρεμβάσεις, χιουμοριστικές ή μη, που κλείνουν το μάτι στον σύγχρονο αναγνώστη. Κάθε ραψωδία ανοίγει με μια σύντομη εισαγωγή του Μιχάλη Γκανά, που αφήνει σαφή υπονοούμενα για το τι θα ακολουθήσει και τι συμβαίνει.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία να παρακινήσει τα παιδιά να διαβάσουν Όμηρο και δεν πρέπει να λείπει από καμία σχολική και σπιτική βιβλιοθήκη. Η έκδοση συμπληρώνεται με τα πολύ ωραία σκίτσα του Βασίλη Γρίβα, διάσπαρτα μέσα στο κείμενο, καθιστώντας το βιβλίο ιδανικό για δώρο.
Όπως λέει και στον επίλογο «Το ανάγνωσμα απευθύνεται σε παιδιά που ετοιμάζονται να μπουν στην εφηβεία και σε άλλους που έχουν βγει πρόσφατα ή προ πολλού από αυτήν, χωρίς να έχουν διαβάσει ποτέ ολόκληρη την Οδύσσεια….Ελπίζω να μην τραυμάτισα βαριά ή θανάσιμα το μεγάλο έπος του Ομήρου. Ο ίδιος και το έργο του δεν κινδυνεύουν άλλωστε από μένα, αλλά ο Κωστάκης και ο Κώστας, η Ελένη και η Ελενίτσα, ο Οδυσσέας, η Καλυψώ, ο Αλκίνοος, η Κίρκη πώς θα το πάρουν; Αυτοί εντέλει θα με κρίνουν».
Θα μπορούσε η εικονική πραγματικότητα να είναι μια μορφή αυθεντικής πραγματικότητας; Μήπως ζούμε ήδη σε μια προσομοίωση που έχει δημιουργηθεί από κάποια τεχνητή νοημοσύνη; Τι μας είπε ο συγγραφέας
Ο Παναγιώτης Σκληρός μας ταξιδεύει στη Λευκάδατων δεκαετιών του ’50, του ’60 και του ’70 μέσα από τα βιβλία «Μικρές λευκαδίτικες ιστορίες» και «Η Αλτάνη και άλλες Λευκαδίτικες ιστορίες»
Ρωτήσαμε 10 προσωπικότητες από τους χώρους των τεχνών, των βιβλίων, της πολιτικής και της ακαδημαϊκής ζωής να μας μιλήσουν για τα τρία βιβλία που διάβασαν και αγάπησαν περισσότερο μέσα στο 2024. (Έχουμε κι ένα έξτρα. Κι είναι, φυσικά, ποίηση.)
8°
