Το θέατρο της Έλενας Πέγκα

Μια κριτική παρουσίαση του συνόλου των θεατρικών έργων της συγγραφέως (από το 1990-2014) επιχειρεί το βιβλίο της θεατρολόγου Ουρανίας Αναγνώστου. Ο τρόπος που ο σημερινός άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του, η σύγχρονη γυναικεία και ανδρική ταυτότητα, οι σχέσεις των δύο φύλων, οι εθνικές ταυτότητες και η λειτουργία του χρόνου και της μνήμης, θεματικές των έργων της, είναι οι κεντρικοί άξονες της κριτικής. «6 νούμερα ζήλιας», «Ένας βασιλιάς που ακούει» (επίσημη συμμετοχή στην 7η Μπιενάλε Νέων Δημιουργών στη Λισαβόνα), «Βαλς Εξιτασιόν», «Η γυναίκα του Γκόρκι», «Νάρκισσος», «Γυναίκα και λύκος» είναι μερικά από τα θεατρικά της έργα, πολλά από τα οποία έχουν στα ολλανδικά, σουηδικά, γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά, αγγλικά, και έχουν παρουσιαστεί στο Σαν Φρανσίσκο, στη Νέα Υόρκη, στη Λισσαβόνα, στην Ολλανδία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

«…Με την αποδημία μεγάλων συγγραφέων, με τους οποίους είχαμε μάθει να ζούμε μαζί, καθώς έκλεβαν χρόνο για εμάς, ο χρόνος φάνηκε να μη δωρίζεται πλέον. Σε κάθε μεγάλη απώλεια, υπάρχει το αίσθημα της τσιγκουνιάς και της ένδειας. Νοιώθεις πάντα πιο φτωχός όταν συνειδητοποιείς ότι επιβιώνεις ενός θανάτου, ότι φέρεις αυτόν τον θάνατο μαζί σου, ότι ζεις επί πιστώσει. Ο Καμπανέλλης, ο Ζιώγας, ο Μάτεσις, ο Καρράς και τόσοι άλλοι μας δώριζαν χρόνο. Ξαφνικά νοιώσαμε ότι είχαμε πίστωση χρόνου. Την πίστωση των επιγόνων και τον χρόνο των απογόνων. Ήδη όμως είχαν εμφανιστεί και άλλες φωνές, άλλες γραφές, περιφερειακές στην αρχή, πιο κεντρικές αργότερα, που υπόσχονταν από τότε τη συνέχεια και τώρα την επιβεβαιώνουν» γράφει ο Γιώργος Π. Πεφάνης στον πρόλογο του βιβλίου (τίτλος του κειμένου του «Αν-άρμοστες πόρτες») και λίγο παρακάτω συνεχίζει.

«Η Έλενα Πέγκα, για την οποία η Ουρανία Αναγνώστου έχει γράψει αυτό το βιβλίο, είναι μία από αυτές τις έγκαιρες και έγκυρες φωνές του εξαρθρωμένου χρόνου, του χρόνου που δεν είναι πλέον δεδομένος. Γι’ αυτό και στο έργο της δεν μπορούσα να δω αυτές τις αδιόρατες πόρτες που υποτίθεται ότι θα μας χώριζαν, εμάς τους τωρινούς, από τους άλλους, θα χώριζαν επίσης αυτόν τον τόπο της πρόσκαιρης επιτέλεσης, το ισχυρό εδώ, από το πάντα ασαφές αλλού. Οι πόρτες ήταν αδιόρατες για την όρασή μου, αλλά ένοιωθα συχνά ότι υπήρχαν μισάνοικτες (ή μισοκλειστές), χωρίς αρμούς, αν-άρμοστες λοιπόν, στις τυπωμένες αράδες και στα σκηνικά που έστηνε η συγγραφέας, όπως άλλωστε αν-άρμοστος και εξαρθρωμένος ήταν και δραματικός χρόνος.

Η Ουρανία Αναγνώστου (και τώρα που γράφω το όνομά της σκέπτομαι ότι θα ταίριαζε πολύ στο ονοματολόγιο της Πέγκα) διαισθανόμενη και αυτή, όπως πιστεύω, τις αδιόρατες πόρτες, δεν θέλει να τις προδώσει, ούτε, ευτυχώς, να τις σφραγίσει, αλλά παραδίδει ένα κείμενο σεμνό, λιτό, ευθύβολο ως προς τους στόχους που εξαρχής θέτει. Μια γραφή που συνοδεύει την αρχική γραφή, μια αφήγηση διακριτική που αφήνει τους αρμούς της πόρτας χαλαρούς και τις πόρτες ουσιαστικά ανάρμοστες, για να επιτρέψει στον αναγνώστη να ακολουθήσει μόνος του, χωρίς επιτακτικούς οδοδείκτες, την πορεία μιας δραματουργίας που βρίσκεται in medias res».

Από την παράσταση του έργου «Η γυναίκα του Γκόρκι»

Το βιβλίο κυκλοφορεί από την Κάπα εκδοτική και η παρουσίασή του θα γίνει Τρίτη 29/11 (20.30) στο Polis Art Cafe (Πεσμαζόγλου 5, Αίθριο Αρσακείου Μεγάρου, Αθήνα).

Θα μιλήσουν:

Δημήτρης Τσατσούλης, κριτικός, καθηγητής Σημειωτικής της Παράστασης και Θεωρίας της Επιτέλεσης στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών

Γιώργος Π. Πεφάνης, αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας και Θεωρίας του Θεάτρου και του Δράματος στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών - κριτικός θεάτρου

Καίτη Διαμαντάκου-Αγάθου, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών

Κωνσταντίνος Ρήγος, χορογράφος, σκηνοθέτης

Τη συζήτηση συντονίζει η Κάτια Δημοπούλου, δημοσιογράφος.

Από την παράσταση του έργου «Νάρκισσος