Ημέρα Ανεξαρτησίας
Στο βιβλίο του Ρίτσαρντ Φορντ μιλάμε για μεγάλη κανονική λογοτεχνία, για «μεγάλη πεζογραφία»
![331484-686814.jpg 331484-686814.jpg](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2016/11/23/331484-686814.jpg)
Η πεζογραφία μπορεί, καταρχήν, να είναι ό,τι είδους θέλει, να έχει όποια κατεύθυνση θέλει –να περιέχει από ρομαντικές απιθανότητες μέχρι αχαλίνωτο σουρεαλισμό ή να εμφανίζεται από μεταμοντέρνα μέχρι προκλητικά λετριστική– αλλά η μεγάλη πεζογραφία, κατά την ταπεινή μου γνώμη, αν θέλει να διεκδικήσει αυτό το «μεγάλη» πρέπει να διαθέτει έστω ένα μίνιμουμ ρεαλισμού. Θέλω να πω, γοητεύομαι από τον Τζόις και τον θαυμάζω, αλλά προτιμώ να διαβάζω Φλομπέρ, Τσάντλερ ή Φάλαντα.
Κάτω απ’ αυτό το πρίσμα, το μεγάλο αμερικάνικο μυθιστόρημα πάντα με συνάρπαζε. Και τον Ρίτσαρντ Φορντ, που τον είχα μάθει από το πολύ καλό «Καναδάς» (Πατάκης 2015, μια και δεν είχα, ούτε έχω –ακόμα– διαβάσει το «Η χώρα όπως είναι»), τον περίμενα «στη γωνία».
Έτσι η «Ημέρα Ανεξαρτησίας» (μετάφραση Θωμάς Σκάσσης), ακόμα καλύτερη από το «Καναδάς», μου πρόσφερε πολλές ώρες στοχασμού και εγρήγορσης, εκτίμησης προς το μεγάλο συγγραφέα και γνώσεων για την Αμερική του ’80, σε συνδυασμό με πλείστες όσες αναφορές σε προηγούμενες περιόδους της.
Σ’ ένα πρώτο κοίταγμα, το στόρι μοιάζει αρκετά απλό: ο Φρανκ Μπάσκομπ είναι μεσήλικος, πρώην αθλητικογράφος και νυν κτηματομεσίτης, με πεδίο δράσης του το Νιου Τζέρζι. Είναι χωρισμένος και πολύ λυπημένος γι’ αυτό (αποκαλεί το διαζύγιό του «ριζική κι ανεπιθύμητη ανεξαρτησία»), ο πρωτότοκος γιος του έχει πεθάνει, ο ίδιος περνάει μια μεγάλη κρίση στόχων και τελικά ένα Σαββατοκύριακο (που συμπίπτει με την 4η Ιουλίου, μέρα της Αμερικάνικης Ανεξαρτησίας), παίρνει από την πρώην σύζυγο το δεύτερο γιο τους, το δεκαπεντάχρονο Πολ, με σκοπό να συσφιχτούν οι σχέσεις τους. Αλλά ένα σπάνιο ατύχημα, όπου εμπλέκονται δυο κατεξοχήν αμερικάνικα σύμβολα –το μπέιζ μπολ και μια αυτόματη μηχανή–, φέρνει μια ακόμα μεγαλύτερη αναστάτωση στη ζωή του.
Υπάρχει πρωτοπρόσωπη αφήγηση από τον κεντρικό ήρωα με άριστη χρήση του σπάνιου Ενεστώτα, γεμάτη με περιγραφές τού τι βλέπει γύρω του, πώς κινείται και τι χρησιμοποιεί – για παράδειγμα, από το πεδίο της επικοινωνίας και μόνο: είναι η εποχή των σταθερών τηλεφώνων και των τηλεφωνητών στο σπίτι, δέσμιοι των οποίων είναι οι άνθρωποι, των δημόσιων τηλεφώνων με κέρμα και των μπίπερ. Ταυτόχρονα, η εσωτερική εστίαση που έχει επιλέξει ο συγγραφέας επιτρέπει το συνεχή ανασχολιασμό της ζωής του Φρανκ από τον ίδιο με πικρόχολες παρατηρήσεις για την (μη;) αξία των ερωτικών σχέσεων, την αβεβαιότητα των επιλογών στα διλήμματα της ζωής, την πολιτική (η εποχή εκείνη έχει Ρίγκαν, Δουκάκη, Σοβιετική Ένωση και άλλες «αρχαιολογίες»), το γρήγορο πλουτισμό, το φυλετισμό, την αγορά ακινήτων (η ψυχολογία του πωλητή εφάμιλλα ή και καλύτερα από «Γκλένγκαρι Γκλεν Ρος» του Μάμετ, το καταπληκτικό μήνυμα υποδοχής των πιθανών πελατών στον τηλεφωνητή, το ότι οι αγοραστές ξεχνάνε αυτοστιγμεί το μεσίτη κλπ), τη μη χρησιμότητα των εθνικών επετείων, το ρόλο των κοινωνικών θεσμών (από την οικογένεια μέχρι την αστυνομία) και βέβαια την ανθρώπινη μοναξιά – όλα αυτά με ποικίλες αναδρομές στη ζωή του και σε (αυτονόητες κατά βάση, για το μέσο Αμερικάνο) αναφορές, τις οποίες ο άριστος μεταφραστής κ. Θωμάς Σκάσσης εξηγεί με άρτιες υποσημειώσεις (ίσως χρειαζόταν άλλη μία στη σελ. 685, γιατί νομίζω ότι γίνεται έμμεση μνεία σε μια διαβόητη αρνητική διαφήμιση για τον Νίξον το ’60, η οποία έλεγε «would you buy a used car from this man?». Δεν είμαι σίγουρος, αν δε δω το αγγλικό κείμενο του βιβλίου).
Ας μη νομιστεί ωστόσο ότι πρόκειται για κανένα βαρύγδουπο δοκίμιο που παριστάνει το μυθιστόρημα. Κάθε άλλο, εδώ μιλάμε για κανονική λογοτεχνία, για «μεγάλη πεζογραφία» μάλιστα όπως είπα πριν, διανθισμένη με διάσπαρτα χιουμοριστικά ή και σατιρικά στοιχεία, στα οποία η εσωτερική εστίαση επιτρέπει να αναδειχτούν αποτελεσματικότερα. Και, ας το πω κι αυτό, αν δεν έχει ακριβώς «χάπι έντινγκ», τουλάχιστον το τέλος δεν είναι τραγικό.
Κλείνω με το εξής: Όταν το βιβλίο είχε βγει στις ΗΠΑ, το 1995, η «φούσκα» των ακινήτων του 21ου αιώνα απείχε ακόμα πολύ, ενώ ένας σαραντάρης από το Κουίνς συνέχιζε να αναπτύσσει την ήδη μεγάλη πατρική περιουσία στα ακίνητα: τον έλεγαν Ντόναλντ Τραμπ.
Κυκλοφορεί από τις εκδ. Πατάκη
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
![](/images/w400/3/jpg/files/2024-02-02/final-voice-choice4.jpg)
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Mια απεικονιστική περιπλάνηση στον χρόνο
Ένα διήγημα για τα 100 χρόνια από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Παρίσι το 1924
Ένα μυθιστόρημα φαντασίας για παιδιά, κόντρα στις προκαταλήψεις
Ένα μυθιστόρημα φτιαγμένο από εικόνες, φως, νερό, ειλικρίνεια, αγάπη — και καλοκαίρι
Μιλήσαμε με τον συγγραφέα για την πρώτη του συλλογή διηγημάτων
60 χρόνια από την κυκλοφορία ενός ιστορικού βιβλίου για τα ΜΜΕ
Μιλήσαμε μαζί της για το νέο της βιβλίο «In God we trust»
Για το βιβλιοφιλικό μυθιστόρημα του Χουάν Βιγιόρο που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Carnívora (μετάφραση Χριστίνα Φιλήμονος)
Διαβάστε το ποίημα από τη συλλογή «Κλαγγή των όπλων», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη
Μάθε απο το παρελθόν σου, αγάπησε τον εαυτό σου, ζήσε τη ζωή που σου αξίζει
Γράφοντας για αυτά που έχουν σημασία, με τον πιο συναρπαστικό τρόπο
Μιλήσαμε με αφορμή το νέο της βιβλίο «Η φωνή στα χέρια της» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίκαρος
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Τι τη συγκινεί, τι τη θυμώνει, τι νοσταλγεί στην καθημερινή της ζωή και τι της λείπει από το παρελθόν; Μιλήσαμε μαζί της με αφορμή το πρώτο της βιβλίο με ποιήματα
Πώς η επιμονή, η αφοσίωση στη δημιουργική σου φωνή και μια σειρά από ευφάνταστα σωματικά τελετουργικά μπορούν να δώσουν φτερά στην καλλιτεχνική δημιουργία
Διαβάστε δύο ποιήματα από τη νέα συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη
Η ψυχαναλύτρια Galit Atlas φωτίζει τη σκοτεινή επικράτεια του ασυνείδητου, αυτή που μας στοιχειώνει εν αγνοία μας
Τα λημέρια των συγγραφέων - πεζογράφων, ποιητών, δοκιμιογράφων. Γιατί γράφουν εκεί που γράφουν; Τι φετίχ έχουν; Πώς εμπνέονται σ’ αυτόν τον χώρο;
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.