Ανέκδοτες επιστολές του Αλέξη Μινωτή

Αρχές 1937. Ο Αλέξης Μινωτής έχει αρχίσει την καριέρα του προς την κορυφή στο Εθνικό Θέατρο. Έχει επιχορηγηθεί με εκπαιδευτική άδεια και ταξιδεύει στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στη Βιέννη. Παρακολουθεί και μελετά παραστάσεις, συναντά ανθρώπους του θεάτρου, ζει από κοντά τις εξελίξεις του ευρωπαϊκού θεάτρου.

Παρακολουθεί στενά όμως και τα δρώμενα στο Εθνικό Θέατρο. Είναι σε αλληλογραφία με τον στενό του φίλο και διευθυντή προσωπικού του Εθνικού Θεάτρου, Μίλτο Γ. Λιδωρίκη.

Πέντε ανέκδοτες επιστολές του Μινωτή στον Λιδωρίκη την περίοδο εκείνη  που περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Μίλτου Α. Λιδωρίκη για τον παππού του, με τίτλο «Μίλτος Γ. Λιδωρίκης - Ο Εύζωνας - Ο Ρουμελιώτης, ο Αθηναίος, ο Θεατράνθρωπος», συγκροτούν ένα ενιαίο αφήγημα του ίδιου του Μινωτή για το πώς προετοιμάζει τη μελλοντική του πορεία αλλά και πώς βλέπει την εξέλιξη του Εθνικού Θεάτρου. Από τις επιστολές αυτές γίνεται εμφανής και ο ρόλος, πέραν εκείνου του προσωπάρχη, που έπαιζε ο Μίλτος Λιδωρίκης στο Εθνικό Θέατρο. Ο Αιμίλιος Βεάκης, από τους πρωταγωνιστές τότε του Εθνικού Θεάτρου, σε ένα κείμενό του το 1939 περιγράφει τον Λιδωρίκη: «Ο Λιδωρίκης από τις οχτώ-μισι το πρωί ως τη μία μετά τα μεσάνυχτα. Στο γραφείο του, στα αρχεία του, στους διαδρόμους και στις σκάλες, τις ατέλειωτες σκάλες του θεάτρου μας που τις ανεβαίνει δυο-δυο σα ζλαπ’ απ’ τα υπόγεια του καλοριφέρ ως τις σοφίτες των εργαστηρίων απλώνοντας παντού την άγρυπνη επίβλεψή του ο ακάματος Προσωπάρχης και σκορπώντας σε ηθοποιούς, τεχνίτες της σκηνής, θυρωρούς, ταξιθέτες, τυπογράφους, διαφημιστές, οδηγίες, παρατηρήσεις, διαταγές, άλλοτε τους κεραυνούς του θυμού του κι άλλοτε τα χάδια του, τους επαίνους του και τα ευγενικά του ευχαριστώ».

Ποιες όμως είναι οι σκέψεις του Αλέξη Μινωτή για τα θεατρικά δρώμενα στην Αθήνα; Τι γράφει στον Μίλτο Λιδωρίκη:

Πρέπει το Θεάτρό μας να τολμήσει και ν’ ανεβάσει το δραματολόγιό του, όχι να το κατεβάσει. Πρέπει να δώσει ένα standard παραστάσεων. Πρέπει ακόμα να δώσει στους ηθοποιούς που αξίζουν την ευκαιρία να γίνουν κάτι πιο σημαντικό και πιο ενδιαφέρον για το κοινό.

Πρέπει να τους λανσάρει κατά το δη λεγόμενον. Εγώ το ζητώ ολοκάθαρα κι απερίφραστα για τον εαυτό μου.

Ο ηθοποιός δεν φτάνει να ’χει αξία για τον εαυτό του και για μερικούς μόνο άλλους που τον εκτιμούν. Πρέπει να γίνεται δημοφιλής, να κάνει πελατεία, για να μπορεί να την προσφέρει στο θέατρο που εργάζεται και που τον πληρώνει. Τότε μόνο κι όταν πέφτουν τα έργα, τα ταμεία τα στηρίζουν οι ηθοποιοί. Αυτό όμως γίνεται μόνο με τους μεγάλους ρόλους δυστυχώς και μόνο με τους μεγάλους κόπους. Κι ακόμα με την ακριβή και σοφή εκμετάλλευση των περιστάσεων και των ικανοτήτων των καλλιτεχνών από τις εκάστοτε Διευθύνσεις[…] Η κακή καλλιτεχνία είναι κατά τη γνώμη μου κακή επιχείρησις. Το θέατρο πρέπει να φτιάξει αν μπορεί πρωταγωνιστές σωστούς για να κάνει τη δουλειά του, κι όχι μπόσικες μετριότητες με τις οποίες θεραπεύει μια κακώς εννοούμενη δικαιοσύνη.

Ο Μινωτής επίσης εκφράζει με μια φράση ότι ο ηθοποιός και η σκηνή είναι μια σχέση ζωής: «Ποτές δεν περίμενα πως τόσο κόπο θα μου ’κανε το να μην παριστάνω. Έχω την αίστηση πως είναι μια απίθανη και μακρινή μνήμη η εποχή που έπαιζα σαν να μην ήταν πραγματικότης, μα όνειρο, όνειρο αληθινά μαγικό. Τίποτ’ άλλο δεν υπάρχει για τον θεατρίνο απ’ αυτό, τίποτα δεν μπορεί ν’ αναπληρώσει τη στέρησή του».