Ο Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού αρμόδιος για θέματα Πολιτισμού κ. Κώστας Τζαβάρας αποφάσισε να δρομολογήσει τις απαραίτητες διαδικασίες για την κατάργηση του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ). Ο Αναπληρωτής Υπουργός στάθμισε όλα τα δεδομένα της λειτουργίας του ΕΚΕΒΙ και αποφάσισε ότι στο εξής η κρατική πολιτική για το βιβλίο θα ασκείται από τη σχετική διεύθυνση της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού του ΥΠΑΙΘΠΑ.
Όπως γράφει στην ανακοίνωσή του "αναφορικά με το θέμα των εργαζομένων θα κατατεθεί σχετική νομοθετική ρύθμιση που θα λαμβάνει υπόψιν την προστασία τους, ενώ για το πρόγραμμα «Φιλαναγνωσία», έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την απρόσκοπτη συνέχιση του".
Θυμίζουμε ότι με αφορμή δημοσίευμα που ήθελε να επικρατεί αδιαφανής και μεροληπτικός χειρισμός στη δράση "αγορά βιβλίων" για λογαριασμό του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, στις αρχές Δεκεμβρίου, ο Κ. Τζαβάρας απαίτησε τις παραιτήσεις του προέδρου, Θανάση Βαλτινού, της διευθύντριας Κατρίν Βελισσάρη, καθώς και όλων των μελών του ΔΣ. Από τη μεριά του τo Δ.Σ. του ΕΚΕΒΙ υπέβαλλε την παραίτησή του και με ανακοίνωσή του κάλεσε τον υφυπουργό Πολιτισμού Κ. Τζαβάρα σε «απολογία» μη αποδεχόμενο τις αιτιάσεις του υπουργού και θεωρώντας ότι τους προσβάλλει και θίγει την τιμή και την υπόληψη τους.
Η απάντηση της τ. διευθύντριας του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου Κατρίν Βελισσάρη στον Κώστα Τζαβάρα ήταν η ακόλουθη:
"Επειτα από μια εβδομάδα στη διάρκεια της οποίας χύθηκε πολύ μελάνι σχετικά με τον διαγωνισμό για την προμήθεια βιβλίων για το πρόγραμμα Φιλαναγνωσίας στο Δημοτικό -κι ακούστηκαν σχεδόν όλα και ακόμη περισσότερα- θεωρώ απαραίτητο να ξεκαθαρίσω ορισμένα πράγματα.
Ο αν. υπουργός Πολιτισμού, κ. Κώστας Τζαβάρας, ζήτησε από τον πρόεδρο, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και από εμένα να υποβάλουμε την παραίτησή μας επειδή σεβαστήκαμε τις αποφάσεις μιας 9μελούς επιστημονικής επιτροπής. Μιας επιτροπής που ορίστηκε από κοινού από το υπουργείο Παιδείας και το ΕΚΕΒΙ για να κατευθύνει παιδαγωγικά αυτό το Πρόγραμμα και η οποία για ενάμιση χρόνο εργάστηκε άοκνα και άμισθα για να εμπνεύσει την αγάπη για την ανάγνωση στα παιδιά του Δημοτικού.
Ενα από τα πολλά τους καθήκοντα ήταν να επιλέξουν 500 βιβλία από ένα σύνολο 30.000 τίτλων. Επέλεξαν 500 καλά βιβλία, γραμμένα από 226 συγγραφείς, τα οποία έχουν εκδοθεί από 56 εκδοτικούς οίκους. Ουδείς αμφισβητεί ότι πρόκειται για καλά βιβλία. Οταν την προηγούμενη χρονιά ο Γάλλος υπουργός Παιδείας ζήτησε από την ομάδα που διοργανώνει την Παιδική Εκθεση Βιβλίου να καταρτίσει έναν τέτοιον κατάλογο, ξεσηκώθηκαν κι εκεί πολύ μεγάλες αντιδράσεις.
Δεκάδες επιστολές εκδοτών έφτασαν στο γραφείο του. Κι είναι απολύτως φυσιολογικό, μια και ισχύει το ίδιο παντού: οι εκδότες υπερασπίζονται τα βιβλία τους. Πώς όμως να χωρέσουν 30.000 βιβλία μέσα σε έναν κατάλογο 500 τίτλων! Οσον αφορά τη συμμετοχή δύο συγγραφέων στον κατάλογο, αναγνωρίζω ότι θα ήταν καλύτερα η Επιτροπή να μην είχε εντάξει τα βιβλία τους, και από την πλευρά μας να μην είχαμε σεβαστεί σε τέτοιο βαθμό, για μια φορά έστω, το δικαίωμα μιας επιτροπής να παίρνει η ίδια τις αποφάσεις της.
Σημαντικό όμως να σημειώσουμε ότι δεν υπάρχει οικονομικό όφελος άξιο λόγου για τους συγγραφείς που συμμετέχουν σ” αυτόν τον κατάλογο. Θα ωφεληθούν κατά μέσο όρο από τα δικαιώματα 100 € για κάθε βιβλίο τους.
Δεδομένου του πλαφόν των έξι (6) βιβλίων για όλους τους συγγραφείς που όρισε η Επιτροπή, ακριβώς για να μην υπάρχει οικονομικό διακύβευμα, είναι νομίζω σαφές ότι δεν έχουμε να κάνουμε με… Βατοπέδι. Ούτε καν με σκάνδαλο. Πρόκειται απλώς για ένα λάθος που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Εννοείται ότι σε μια πορεία μακράς διάρκειας ενδέχεται να γίνουν λάθη. Μόνον οι αδρανείς δεν κάνουν λάθη!
Οι αντιδράσεις ήταν μεγάλες. Η Εταιρεία Συγγραφέων έστειλε σκληρή απάντηση στον υπουργό, υπογραμμίζοντας ότι «σε μια περίοδο όπου οι καταγγελίες για σκάνδαλα είναι το ευκολότερο αλλά και το πιο επικίνδυνο των πραγμάτων, καθώς συνδυάζονται με το εμπόριο και τα παιχνίδια της θεαματικότητας και της αναγνωσιμότητας, τέτοιες άκριτες διώξεις πολλαπλασιάζουν τα φαινόμενα πολιτικού λαϊκισμού». Το σωματείο εκδοτών / βιβλιοπωλών (ΕΝΕΛΒΙ) ζήτησε την ανάκληση της απόφασης.
Το έργο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου είναι γνωστό. Εχτισε όλα αυτά τα χρόνια πολλά προγράμματα προς όφελος όλων: τη Βιβλιονέτ, που καταγράφει όλη τη βιβλιοπαραγωγή της χώρας (150.000 βιβλία on line). Οταν την παρέλαβα, πριν από 9 χρόνια, είχε 3.000 επισκέψεις τον μήνα, τώρα αριθμεί περισσότερες από 400.000, όλοι οι επαγγελματίες και οι φίλοι του βιβλίου την χρησιμοποιούν.
Ηταν γνωστό ότι δεν υπήρχαν στην Ελλάδα εκθέσεις βιβλίου ισάξιες των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Εμείς χτίσαμε την Εκθεση Παιδικού και Εφηβικού Βιβλίου της Αθήνας και τη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Δώσαμε τον λόγο στα νέα ταλέντα της χώρας δημιουργώντας με μεγάλη επιτυχία το Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, γιατί θεωρήσαμε ότι είναι σημαντικό για μια χώρα να αναγνωρίζει και να ενθαρρύνει τη νέα γενιά δημιουργών.
Λειτουργήσαμε προγράμματα για τους επαγγελματίες: «Συγγραφείς στα βιβλιοπωλεία», «Συγγραφείς στο εξωτερικό» (σημ. οι ξένοι φορείς επιλέγουν τους συγγραφείς), το «Φράσις», για τη στήριξη ελληνικών έργων στο εξωτερικό. Δημιουργήσαμε το δίκτυο Λεσχών Ανάγνωσης σε όλη την επικράτεια. Οργανώσαμε επετειακά προς τιμήν των μεγάλων συγγραφέων της χώρας. Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, η ποίηση ταξίδεψε με όλα τα ΜΜΜ (μετρό, τραμ, κ.λπ.).
Για τα παιδιά, οργανώσαμε εκατοντάδες επισκέψεις συγγραφέων στα σχολεία (σημ. τα σχολεία επιλέγουν τους συγγραφείς), δεκάδες ημερίδες, σεμινάρια για τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς, δημιουργήσαμε την πρώτη ιστοσελίδα για παιδιά mikrosanagnostis.gr, το «παιδικό στούντιο» μέσω του οποίου συγγραφείς συνομιλούν με τους μαθητές ακόμη και των πιο απομακρυσμένων περιοχών, οργανώσαμε την πρόσκληση «Ελλάδα τιμώμενη χώρα» στις διεθνείς εκθέσεις της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Κίνας και της Σερβίας… και τόσα άλλα, όπως μελέτες, έρευνες, στατιστικές ή ακόμη τη δημιουργία του Παρατηρητηρίου Ψηφιακού Βιβλίου.
Ολα αυτά, με όραμα και στρατηγικό σχέδιο και με έναν προϋπολογισμό μόνον 1,5 εκατομμύριο, όταν η Γαλλία διαθέτει για το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου της 40 εκατομμύρια! Το μόνο σίγουρο είναι ότι μετατρέψαμε κάθε ευρώ σε έργο.
Εξι υπουργοί Πολιτισμού, από τον κ. Καραμανλή έως τον κ. Γερουλάνο, στήριξαν το έργο του ΕΚΕΒΙ, πέντε πρόεδροι Διοικητικού Συμβουλίου, από τον Δημήτρη Νόλλα, τον Πέτρο Μάρκαρη, τον Τάκη Θεοδωρόπουλο έως τον Θανάση Βαλτινό, και όλα τα μέλη του Δ.Σ. αγωνίστηκαν μαζί μου για να υπηρετήσουμε, σε πολύ δύσκολους καιρούς, μια πολιτική κοινού συμφέροντος για το βιβλίο, πέρα από προσωπικά και κλαδικά συμφέροντα (είχαμε υποβάλει, υπό την προεδρία του κ. Μάρκαρη, άλλο στρατηγικό σχέδιο, αλλά έμεινε στα συρτάρια του υπουργείου… Τώρα, υπό την προεδρία του κ. Βαλτινού, ετοιμάζαμε μαζί με τους εκπροσώπους των επαγγελματιών ένα 100σέλιδο νέο στρατηγικό σχέδιο προσαρμοσμένο στα νέα δεδομένα… Μας πρόλαβε ο υπουργός!)
Tο να θέλει ένας καινούργιος υπουργός να εγκαινιάσει μια νέα πολιτική για το βιβλίο, με νέα πρόσωπα, το θεωρώ απολύτως θεμιτό. Αντιθέτως, οι τρόποι που χρησιμοποίησε δεν ήταν. Δεν μας δέχθηκε, δεν μας άκουσε και ενημέρωσε τον Τύπο πριν από εμάς.
Πάντως, το ξέρουμε όλοι, η αποδόμηση είναι εύκολη, το χτίσιμο είναι δύσκολο!
Στο βιβλίο του «Αντιπαθητικές λέξεις» ο συγγραφέας πετάει μέσα σε ένα καλάθι λέξεις που περιέγραψαν ιδέες κατά τα έτη 2015-2019, την περίοδο της μεγάλης διαπραγμάτευσης.
Διαβάστε ένα κεφάλαιο που υπογράφει ο Omar El Akkad από το βιβλίο «Ο κόσμος όπως τον ξέραμε: Αναφορές από ένα κλίμα που αλλάζει», σε επιμέλεια των Amy Brady και Tajja Isen
9°
