- CITY GUIDE
- PODCAST
-
30°
Ο τελευταίος κύκνος
Μια αξονική τομογραφία μιας σκληρότατης περιόδου του ανθρώπου επιχειρεί ο Στέφανος Δάνδολος στο πρόσφατό του βιβλίο «Ο τελευταίος κύκνος» (εκδόσεις Καστανιώτη).
«Η εφηβεία είναι σφαγή» διαβάζουμε κάπου και τα τεκταινόμενα στο έργο επιβεβαιώνουν με τον πιο σκληρό τρόπο την αγριάδα μιας φάσης της ζωής του ανθρώπου όπου οι ορμόνες του παίζουν πινγκ-πονγκ κι η λίμπιντο συγκρουόμενα αυτοκινητάκια. Μιας εποχής που ο άνθρωπος βιώνει ουσιαστικά για πρώτη φορά τα μεγάλα αισθήματα, τις έντονες ερωτικο-κοινωνικές εμπειρίες που θα τον ακολουθήσουν στο υπόλοιπο της ζωής του.Το σκηνικό είναι τοποθετημένο σ’ ένα σχολείο της Γλυφάδας κάπου στη δεκαετία του ’80 και ο Δάνδολος εστιάζει σε ένα παράξενο κουαρτέτο, με κέντρο τον Σμαραγδόπουλο, το «σκοτεινό πρίγκιπα», ένα παιδί σημαδεμένο από τις συγκρούσεις που βιώνει σε οικογενειακό επίπεδο, και δορυφόρους τη Σου, την απόλυτη μούσα του σχολείου –μια φαινομενικά ξεπεταγμένη κοπέλα που παίζει με ό,τι κινείται τριγύρω της–, τη Μάγκι, τη σκοτεινή της φίλη που προσπαθεί να την αντιγράψει στα πάντα, και τον αφηγητή, τον καταλύτη της υπόθεσης, ένα πλάσμα επίσης εξαιρετικά φορτισμένο που θα επιφυλάξει πλείστες όσες εκπλήξεις στον αναγνώστη. Στον πυρήνα του έργου υπάρχει μια αυτοκτονία που θα σημαδέψει για πάντα τις ψυχές ολόκληρης της παρέας και θα τους στοιχειώνει ακόμη και χρόνια αργότερα, όταν, μετά από ένα reunion, ο αφηγητής (το τέταρτο πρόσωπο μέσα από το όποιο αχνοφαίνεται ο ίδος ο συγγραφέας) θα αναλάβει να διηγηθεί το εκρηκτικό τους παραμύθι. Δέκα χρόνια ύστερα από την αποφοίτησή τους, τα «παιδιά του μεσονυχτίου», όπως τα αποκαλεί ο Δάνδολος, δεν έχουν ακόμα συμφιλιωθεί με το παρελθόν. Τότε επεμβαίνει η συγγραφική πένα για να τους λυτρώσει, αν τελικά υπάρχει ακόμη λύτρωση…Ο Δάνδολος σκηνογραφεί το βιβλίο με όλο τον «ποπ» διάκοσμο της εποχής (ταινίες, τραγούδια, σίριαλ, αλλά και εμβληματικά κλαμπάκια), μπολιάζοντας τη σκληρή πλοκή με έναν υψηλό βαθμό αυθεντικότητας. Προσωπικά διέκρινα και ένα επίπεδο ειρωνείας ως προς τη διαπραγμάτευση του ίδιου του υλικού του, μια υγιή απόσταση του συγγραφέα (προσοχή, όχι του αφηγητή) μέσα από την οποία επιτυγχάνει ένα δύσκολο στόχο: όσο πιο δραματικά εξελίσσει την πλοκή του, τόσο ενδοφλεβίως μάς υπενθυμίζει ότι όλα όσα διαβάζουμε ανήκουν στο μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας. Αυτός ο «λοξός μελοδραματισμός» εξυπηρετείται από μια γλώσσα που ενίοτε καταφεύγει σε εκούσιες λυρικές εξάρσεις (ουσιαστικά ντουμπλάροντας τα «ανυψωμένα» αισθήματα των ηρώων) και άλλοτε γειώνεται απότομα, ξεγυμνώνοντας και απομυθοποιώντας πρόσωπα και καταστάσεις. Ένα βιβλίο που κατά τη γνώμη μου πρέπει να διαβαστεί με την ευεργετική «δραματική απόσταση» με την οποια βλέπουμε μια ταινία του Αλμοδοβάρ, μια και το μελοδραματικό όχημα υπονομεύεται διαρκώς, ακολουθώντας αφηγηματικές τεχνικές δανεισμένες από το σινεμά όπου μια «σκηνή δεν είναι πάντοτε εκείνο το όποιο σημαίνει».Μύθοι της εφηβείας, ταυτίσεις, μεταθέσεις, ένα δάσος από σύμβολα και απωθήσεις μάς υπενθυμίζουν μια όχι τόσο μακρινή εποχή όπου η διαχρονική αγριότητα της εφηβείας είχε να κάνει με έντονα πάθη, ακραίους ανταγωνισμούς με σάρκα, με έρωτα, με αίμα και ρομαντισμό, κι όχι με εικονικές ζωές, social networks και άβαταρ.Το διακειμενικό παιχνίδι είναι έκδηλο και ομολογημένο. Ο συγγραφέας όχι μόνον κλείνει το μάτι στη «Λολίτα» του Ναμπόκοφ, αλλα τη χρησιμοποιεί, ακολουθώντας τη μεταμοντέρνα παράδοση του κειμένου αναφοράς. Το βιβλίο είναι γεμάτο ανατροπές (με την κύρια να είναι αριστοτεχνικά υφασμένη), έντονη πλοκή, χωρίς φλυαρίες και πλατειασμούς. Ακροβατώντας στο τεντωμένο σκοινί μεταξύ στοχασμού και περιπέτειας, κατορθώνει και ισορροπεί σ’ ένα μεταίχμιο ειρωνείας και ρεαλισμού.Ένας πλάγιος ύμνος σε μια ηρωική περίοδο με χαρακτήρες «πάνω από το έδαφος», που μάταια προσπαθούν να γειωθούν σε μια πραγματικότητα την οποία δεν ξέρουν ακόμη να διαχειριστούν. Μια περίοδος της ζωής του ανθρώπου με τρομερό μυθοπλαστικό ενδιαφέρον, που δεν έχει ακόμα ανθολογηθεί ιδιαίτερα από τα νεότατη ελληνική λογοτεχνία.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ένα βιβλίο γεμάτο χαριτωμένες παρατηρήσεις
Τα λημέρια των συγγραφέων - πεζογράφων, ποιητών, δοκιμιογράφων. Γιατί γράφουν εκεί που γράφουν; Τι φετίχ έχουν; Πώς εμπνέονται σ’ αυτόν τον χώρο;
Πώς χρησιμοποιούμε τον όρο «κουίρ» για να μιλήσουμε για ιστορικά υποκείμενα; Και τι κερδίζουμε ή τι χάνουμε διαβάζοντας το παρελθόν σύμφωνα με τις σύγχρονές μας αντιλήψεις για το κουίρ;
Το βιβλίο του Σέρχιο Πιτόλ «Η τέχνη της φυγής» (Δώμα, μετ. Αγγελική Βασιλάκου) είναι ο πρώτος τόμος της «Τριλογίας της μνήμης» του Μεξικανού συγγραφέα. Το ξεκίνησα και δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου.
Μια συζήτηση με τον μεταφραστή του βιβλίου, Χαράλαμπο Γιαννακόπουλο
Το επάγγελμα του συγγραφέα είναι πολύ μοναχικό
Τρεις μικροί εκδοτικοί οίκοι, με παιδικά βιβλία που ξεχωρίζουν
Τι σημαίνει να «νιώθεις ότι πεθαίνεις στη θέση ενός άλλου»;
Ένα συλλεκτικό τεκμήριο από τον Θανάση Κ. Κάππο για τον σπουδαίο τραγουδιστή, μέσα από αφηγήσεις ανθρώπων που τον έζησαν από κοντά
Μια ιστορία αγάπης, απώλειας και συμφιλίωσης σε καιρούς ανησυχητικών αλλαγών
Greekling, όπως Γραικύλος, εκ του Graeculus: φράση υποτιμητική που χρησιμοποιούνταν από τους Ρωμαίους για συμπολίτες τους που ήθελαν να το παίζουν Έλληνες. Κατά (μειωτική) επέκταση: ο υποταγμένος Έλληνας
Τα λημέρια των συγγραφέων - πεζογράφων, ποιητών, δοκιμιογράφων. Γιατί γράφουν εκεί που γράφουν; Τι φετίχ έχουν; Πώς εμπνέονται σ’ αυτόν τον χώρο;
Τρεις μικροί εκδοτικοί οίκοι, με παιδικά βιβλία που ξεχωρίζουν
Ο γνωστός συγγραφέας και διαφημιστής μάς μιλάει για το νέο του βιβλίο «Το Φωτόδεντρο»
Πιστεύεται ότι γράφτηκε γύρω στον Απρίλιο-Ιούνιο του 1920 από ένα σανατόριο
Μια συζήτηση με τον μεταφραστή του βιβλίου του Douglas Murray
Η αργεντινή συγγραφέας μιλάει για το νέο της βιβλίο «Η δική μας πλευρά της νύχτας» και το Φεστιβάλ ΛΕΑ
Τρεις μικροί εκδοτικοί οίκοι, με παιδικά βιβλία που ξεχωρίζουν
Η Athens Voice προτείνει τα βιβλία των διακοπών
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.