Το μίσος. Ο Tζορτζ Πελεκάνος. Η Φλεγόμενη πόλη

Γιατί λες έγχρωμος, γιατί δεν λες μαύρος; Και εσύ γιατί ξεχωρίζεις τα πιάτα που έφαγε η μαύρη από τα υπόλοιπα; Από την Aμερική του 1968 στη Γαλλία 2005 τι έχει αλλάξει; Tα προάστια φλέγονται. O κόσμος όλος ένα καζάνι που βράζει. Κάποιοι ζητούν επιτακτικά αλλαγή. Κάποιοι φοβούνται την ίδια την αλλαγή. Την οριστική αλλαγή στον κόσμο τους μετά το ξεκαθάρισμα. Φαίνεται ότι οι εποχές που οι άνθρωποι έδιναν τα χέρια έχουν περάσει.

1968: η Aμερική είναι έτοιμη να εκραγεί. Στις συγκεντρώσεις των Μαύρων Εθνικιστών και των Μαύρων Πανθήρων το κλίμα είναι πολεμικό. Πολλοί είναι εκεί επειδή γουστάρουν την όψη του μπερέ και την κοψιά της στολής. Πιστεύουν ότι ο δόκτωρ Κινγκ συγχωρεί πάρα πολλά πράγματα. Ότι η Aμερική θα αποκριθεί ειλικρινά μόνο στον κρότο των όπλων, στη θέα του αίματος, στην οσμή της στάχτης. Άλλοι πιστεύουν ότι μπορούν να αποκτήσουν την ελευθερία με ειρηνισμό και λόγια αγάπης.

Αστυνομικό μυθιστόρημα με καλούς και κακούς μπάτσους δεν έχει νόημα χωρίς πολιτικό και κοινωνικό υπόβαθρο. Αυτό το ξέρει καλά ο Tζορτζ Πελεκάνος, παιδί ελλήνων μεταναστών από τη Σπάρτη, και η πόλη που γεννήθηκε και μεγάλωσε προσφέρεται. Σ’ αυτή την πόλη που λευκοί παίρνουν τις αποφάσεις για την τύχη του κόσμου, οι μαύροι και οι μετανάστες είναι η πλειοψηφία. Σε αυτή την πόλη που η μια της όψη είναι η πολιτική, η άλλη είναι τα γκέτο και το αβέβαιο μέλλον τους, η βία, ο ρατσισμός, η ανασφάλεια, τα ναρκωτικά, το οργανωμένο έγκλημα. O Πελεκάνος γεννήθηκε το 1957 στην Ουάσινγκτον. Έχει γράψει δεκατρία αστυνομικά μυθιστορήματα, ένα τη χρονιά, ξεκινώντας το 1992. H τετραλογία «Σαρωτική Έκρηξη» (1996), «Βασιλιάς του Πεζοδρομίου» (1997), «Γλυκό Πεπρωμένο» (1998), «Ζήτημα Τιμής» (2000) –εκδ. Oξύ- είχαν κεντρικό ήρωα το alter ego του συγγραφέα, τον Νικ Στέφανος. Μέρος τετραλογία [με τα «Right as Rain» (2001), «Hell to Pay» (2002) και «Soul Circus» (2003) που δεν έχουν μεταφραστεί] είναι και η «Φλεγόμενη Πόλη» (2004) που ο Πελεκάνος θεωρεί το καλύτερό του. Πρωταγωνιστής είναι πάντα ο μαύρος Ντέρεκ Στρέιντζ. Εδώ, επιστρέφει στα παιδικά του χρόνια, ένα δωδεκάχρονο αγόρι στα τέλη της δεκαετίας του ’50 που ονειρεύεται να γίνει αστυνομικός και μεγαλώνει αντιμετωπίζοντας επικίνδυνα διλήμματα. Κατόπιν, δέκα χρόνια αργότερα το σκηνικό αλλάζει, οι «μαύροι αδελφοί» έχουν χάσει την «υπομονή» τους, και όταν ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δολοφονείται, η πόλη βυθίζεται στο χάος...

Πρόκειται για το λιγότερο «αστυνομικό» και πιο κοινωνικό απ’ όλα τα βιβλία του. O Πελεκάνος έχει το ταλέντο να βλέπει ταυτόχρονα τα μικρά και τα μεγάλα, να κράτα τη σωστή αναλογία στο ιστορικό πλαίσιο και τις ζωές των ηρώων του, να σκιαγραφεί πολλούς διαφορετικούς χαρακτήρες με κινηματογραφικό τρόπο. Γράφει ρεαλιστικά, ό,τι βλέπει «εκεί έξω», ο κόσμος του είναι ένας κόσμος βίας και ρατσισμού. Θεματολογία του το έγκλημα, η εκδίκηση, η λύτρωση. Τι σημαίνει να ζεις στους δρόμους και να μην έχεις ούτε διέξοδο ούτε προοπτική. Μόνη σωτηρία είναι η υπόγεια δύναμη των οικογενειακών δεσμών. Και των φίλων. Σε αυτούς βασιζόμασατε, σε αυτούς επιστρέφουμε. Τελικά είναι οπτιμιστής. 

«Διαβάζω» τεύχος 459

Περισσότερα για τη νεότερη αστυνομική λογοτεχνία και τη σχέση της με την κοινωνία στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ. Μιλούν και γράφουν οι συγγραφείς αστυνομικών ιστοριών Καμιλλέρι, Ρενάλ, Πελεκάνος, Μάρκαρης, Xάντρα, Καρλότο και Φιλίππου. Επίσης αρχίζει μια σειρά συνεντεύξεων με αρχηγούς των κομμάτων με πρώτο τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή που αναφέρεται σε συγγραφείς που τον επηρέασαν.