Ξανά στα βιβλιοπωλεία «Η μάχη της Κρήτης»

Το περίφημο βιβλίο «Η Μάχη της Κρήτης» του Γερμανού καθηγητή Ιστορίας κ. Χάιντζ Α. Ρίχτερ, εξαιτίας το οποίου ο συγγραφέας μηνύθηκε από κάποιον εντελώς κρητικά Κρητικό, αλλά αθωώθηκε, κυκλοφόρησε σε νέα έκδοση από τον «Γκοβόστη».

Το βιβλίο είναι σχεδόν πανομοιότυπο της άριστης έκδοσης του 2011. Δηλαδή βγήκε σε μετάφραση της κ. Ελίζας Παναγιωτάτου και επιμέλεια κειμένου από τον κ. Βαγγέλη Στεργιόπουλο, ενώ το συνοδεύουν αφενός προλεγόμενα - εισαγωγή - χάρτες εντός κειμένου και αφετέρου σχέδια που δείχνουν την ιεραρχική δομή των αντιπάλων, σημαντικό παράρτημα (βρετανικά ραδιογραφικά σήματα, αυτοκριτική του Κουρτ Στουντέντ –επικεφαλής των Γερμανών Αλεξιπτωτιστών– μετά τη μάχη), λαμπρό φωτογραφικό υλικό, επισημειώσεις, βιβλιογραφία και ευρετήριο.

Επί της ουσίας, το έργο αποτελεί καρπό μακράς έρευνας του κ. Ρίχτερ. Ξεκινάει από την ιταλική επίθεση κατά της Ελλάδας (Οκτώβρης του 1940) και λήγει με τη δίκη του Στουντέντ και τη συμφιλίωση των βετεράνων πρώην αντιπάλων της Κρήτης, τη δεκαετία του ’50. Ενδιάμεσα υπάρχει ένα κεφάλαιο που συνδέει την επιχείρηση «Μαρίτα» (γερμανική επίθεση κατά Γιουγκοσλαβίας - Ελλάδας) με την επιχείρηση «Ερμής» (επίθεση κατά της Κρήτης), πολλά κεφάλαια για την ίδια την επιχείρηση «Ερμής» (20 ΜαWiου - 1η Ιουνίου 1941) και τέσσερα κεφάλαια με ποικίλα τα επιλεγόμενα της μάχης.

Το βιβλίο εξιστορεί «χωρίς φόβο και χωρίς πάθος» την ολιγοήμερη, αλλά πρωτότυπη (λόγω μαζικής επίθεσης αλεξιπτωτιστών) αυτή μάχη, που αποτελεί ένα έλασσον επεισόδιο του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, μεγαλοποιημένο ωστόσο στη βαλκανική επαρχία μας και με ακόμα πιο μεγαλοποιημένη την ελληνική συμβολή (στρατιωτικών και αμάχων. Στο τελευταίο αυτό πεδίο η δράση του Βρετανού πράκτορα Πέντλεμπερι φωτίζεται αποκαλυπτικά). Φαίνονται πολύ καλά οι εναλλασσόμενες φάσεις της μάχης, ο κίνδυνος αποτυχίας που πέρασε η γερμανική επίθεση, οι αμφιταλαντεύσεις των αντιπάλων καθώς και ο –κατά κάποιο τρόπο– ιπποτικός χαρακτήρας της σύγκρουσης, που ήταν η τελευταία από τις μάχες του συγκεκριμένου πολέμου που δεν είχε ιδεολογικό χαρακτήρα.

Το γεγονός ότι το βιβλίο είναι γραμμένο από έναν Γερμανό αντιναζιστή και φιλέλληνα δεν μειώνει την αξία και την τεράστια προσπάθεια αντικειμενικότητάς του. Εξάλλου, όπως έγραψα μόλις, «Η μάχη της Κρήτης» ήταν μια στρατιωτική επιχείρηση αποϊδεολογικοποιημένη. Τώρα, σχετικά με το πώς ο φιλελληνισμός του κ. Ρίχτερ θεωρήθηκε ανθελληνικότητα και ρατσισμός (με βάση αυτό το νόμο διώχτηκε) η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά.

Έγραψα πιο πάνω ότι η παρούσα έκδοση είναι «σχεδόν» πανομοιότυπη με την πρώτη. Το «σχεδόν» έχει να κάνει με το ότι εδώ έχει προστεθεί εισαγωγικό σημείωμα του κ. Ρίχτερ για τη δικαστική περιπέτειά του. Η πικρία του συγγραφέα απέναντι στο πώς του συμπεριφέρθηκε η «δεύτερη πατρίδα» του, η Ελλάδα, δεν διασκεδάστηκε από το αίσιο τέλος της δικαστικής περιπέτειας, τον Φλεβάρη της χρονιάς που τρέχει.

Με την ευκαιρία της επανέκδοσης, είχα τη χαρά να ξαναδιαβάσω εκτεταμένα κομμάτια του βιβλίου και να εκτιμήσω για μια φορά ακόμα έρευνα, συγγραφικό ήθος και άριστο αποτέλεσμα.