Η ανατομία της εφηβείας

Κλειστοφοβικές αφηγήσεις με έφηβους ήρωες, που συνδυάζoυν βία, ένταση, τρόμο και noir αίσθηση. Ήρθε στην Αθήνα από προσωπικό κοινωνικό ενδιαφέρον και όχι για να προμοτάρει τα βιβλία του. Tον συνάντησα νωρίς το πρωί στον Ιανό.

Καθαρό μυαλό με ξεκάθαρες απόψεις για τα πράγματα, αριστερός που θέλει να πληρώνει  τους φόρους του, επιφυλακτικός απέναντι στην ειρωνική μανιέρα του twitter και την κοινωνική δικτύωση, απαισιόδοξος για το μέλλον της ανάγνωσης σε μια εποχή διαδικτυακής εγωπάθειας. Έχει δει τα βιβλία του «Εγώ δεν φοβάµαι» και «Με τις ευλογίες του Θεού» να γίνονται ταινίες, ενώ η νέα ταινία του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι «Io e Τe» βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημά του («Εγώ κι εσύ», μετ. Ανταίος Χρυσοστομίδης). Όλα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη, από τις οποίες θα κυκλοφορήσει και το µυθιστόρηµά του «Ας αρχίσει η γιορτή».

Τι σε γοητεύει στην εφηβεία;

Η εφηβεία είναι ένα θέμα που με ενδιαφέρει, έχω κάνει ήδη τρία μυθιστορήματα και κάποια διηγήματα. Έχω μιλήσει για τρεις διαφορετικές περιόδους της εφηβείας: για αγόρια 11, 13 και 16 ετών, οπότε ίσως ήρθε καιρός να αλλάξω φωνή. Στο επόμενο θα υπάρχει ένας 25χρονος που θα είναι ο τελευταίος κρίκος στην αλυσίδα.

Έχεις επαφή με εφήβους ή το αποτέλεσμα είναι καθαρή μυθοπλασία;

Συνήθως οι έφηβοι είναι άσχημοι να τους βλέπεις. Ιδιαίτερα όταν βρίσκονται μέσα σε ομάδες, γιατί αποκτούν μια αίσθηση αδιαφορίας. Εκεί βρίσκουν μια ασφάλεια, μοιάζοντας ο ένας με τον άλλο. Γίνονται ολόιδιοι. Το σύνθημά τους είναι ο κομφορμισμός κι αυτό είναι κάτι που απεχθάνομαι. Μόνο αν τους πάρεις έναν έναν μπορεί να τους βρεις ενδιαφέροντες, να φανούν τα καλά τους χαρακτηριστικά.

Ο κομφορμισμός πώς θα επιβιώσει στην εποχή της κρίσης;

Όσον αφορά το μέλλον των νέων αυτών κομφορμιστών, σκέφτομαι πως δεν έχει υπάρξει ποτέ στην ιστορία τόσο έντονη περίοδος έλλειψης εμπιστοσύνης προς το μέλλον. Ακόμη και τα ΜΜΕ είναι δύσπιστα γι’ αυτό. Αν ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της εφηβείας είναι το όνειρο και σου το κόβουν, το αποτέλεσμα είναι να μη θέλεις να μεγαλώσεις.

Ποια η άποψή σου για την κρίση;

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε εμείς σήμερα θα τα αντιμετωπίσουν στο μέλλον οι βόρειοι σε μερικά χρόνια, γιατί η κρίση είναι ευρωπαϊκή. Κατά τη γνώμη μου, ωστόσο, είναι και πολιτισμική και ηθική η κρίση που ζούμε στο νότο. Αν η διαφθορά γίνεται το καθημερινό μας ψωμί και μας καθησυχάζει το να μην πληρώνουμε φόρους, αυτό σημαίνει ότι το κράτος δεν υπάρχει. Άρα και οι διεφθαρμένοι πολιτικοί είναι κατά κάποιο τρόπο η ακραία έκφραση της διαφθοράς των πολιτών. Όσο πιο καλοί είναι οι πολίτες, τόσο πιο καλή είναι και η πολική τους έκφραση.

Ποια η αντιμετώπιση των Ιταλών απέναντι στην ελληνική κρίση;

Ό,τι μαθαίνουμε είναι τρομοκρατικές ειδήσεις από τα ΜΜΕ. Φοβούνται οι Ιταλοί μη γίνουν σαν την Ελλάδα. Και οι πολιτικοί ακόμα τη χρησιμοποιούν σαν παράδειγμα προς αποφυγή. Ένας δημαγωγικός τρόπος να καθησυχάσουν τον κόσμο. Κατά βάθος είναι ευτυχείς που υπάρχει μια χώρα που είναι σε χειρότερη μοίρα από αυτούς.

Η γνώμη σου για  την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη;

Την κατέγραψες και στο βιβλίο σου «Με τις ευλογίες του Θεού»... Δεν έγραψα για ένα νεοφασίστα, αλλά για ένα νεοναζί. Υπάρχει μεγάλη διαφορά. Οι φασίστες καλώς η κακώς έχουν μια κρατική άποψη για τα πράγματα, πιστεύουν σε ένα αυταρχικό κράτος, ενώ οι νεοναζί είναι σαν λυσσασμένα σκυλιά που κυκλοφορούν στο δρόμο και δέρνουν όσους δεν τους μοιάζουν – είναι άλλο πράγμα τελείως. Πολύ συχνά είναι άνεργοι και ο ρατσισμός τους ουσιαστικά εκφράζει το φόβο τους να χάσουν αυτά τα λίγα που τους έχουν απομείνει. Το κράτος και οι κοινωνικοί φορείς είχαν αφήσει αυτά τα παιδιά σε απομακρυσμένες συνοικίες και δεν ασχολήθηκαν ποτέ μαζί τους. Στη Γερμανία έρχονται από περιοχές της πρώην ανατολικής Γερμανίας και πάντα διαλέγουν ένα συνεκτικό ιστό, όπως το ποδόσφαιρο.

Η επιρροή της κρίσης στην ανάγνωση;

Έτσι κι αλλιώς είμαστε μπροστά σε μια πολιτισμική αλλαγή: όσο ο κόσμος θα έχει ίντερνετ και εικονική διέξοδο, η ανάγνωση, που είναι πιο ατομικό φαινόμενο, θα υποφέρει. Αυτή η αλλαγή που ζούμε δεν βοηθά, κι όσο ο καθένας προσπαθεί να εκφραστεί και να αποκτήσει ταυτότητα μέσω της κοινωνικής δικτύωσης η ανάγνωση θα υποχωρεί.

Η συντομία του twitter θα επηρεάσει τη γραφή σε μία πιο μινιμαλιστική εκδοχή;

Δεν το πιστεύω, περισσότερο επηρεάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε παρά τον τρόπο που γράφουμε. Αυτό που βλέπω στην Ιταλία είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των φράσεων αυτών είναι ειρωνικές. Υπάρχει ανάγκη όλοι να ειρωνεύονται γι’ αυτό δεν γράφονται σοβαρά πράγματα, γεγονός που καταστρέφει τον τρόπο που σκεφτόμαστε.

Πώς προέκυψε η μεταφορά του βιβλίου «Εγώ κι εσύ» στη µεγάλη οθόνη από τον Μπερτολούτσι;

Μεγαλύτερο ενδιαφέρον είχε η ταινία του «The Dreamers», διότι εκεί παρακολουθεί τρεις νέους που ζουν τον κομφορμισμό του Παρισιού του ’68, αλλά κλείνονται σπίτι και κάνοντας σεξ προσπαθούν να ζήσουν μια εποχή που δεν καταλαβαίνουν. Ο Μπερτολούτσι έχει κατά κάποιο τρόπο μία πολύ αισθητική και κομψή άποψη για την εφηβεία, γι’ αυτό οι ηρωίδες του είναι πολύ όμορφες, όπως η Liv Tyler και η Εva Green, αλλά και η Τea Falco του «Μe And You». Εγώ δεν έχω μια αισθητικίζουσα άποψη για την εφηβεία, αλλά περισσότερο εντομολογική. Με ενδιαφέρει πώς από το κουκούλι γίνεσαι πεταλούδα. Διαδικασία άσχημη, αλλά και γοητευτική ταυτόχρονα.

Μπορεί να ζήσει κανείς μόνος του έξω από τον κόσμο, όπως ο ήρωας στο βιβλίο σου;

Μπορεί να γίνει, αλλά δεν είναι μια ευτυχισμένη ζωή αυτή. Γιατί η μοναξιά σε κάνει κακό, οξύνει τις γωνίες του χαρακτήρα σου.