100; Γιατί; Γιατί αξίζει να τα διαβάσεις

Λίγο-πολύ γνώριμοι 

«Οι πεταλούδες από το Μπαλικπαπάν» Γιάννης Σπαβέρας, εκδ. Libro

Ταξιδιάρικο και ερωτικό, χωρίς να γίνεται μελό. «Με καμβά τις ράγες των τρένων αλλά και αυτές της ανθρώπινης ψυχής, ο συγγραφέας μιλά για τη δεύτερη ευκαιρία στην αγάπη δύο ανθρώπων που βρίσκονται να συνταξιδεύουν… στις μνήμες, στις διαψεύσεις και στις μυρωδιές τους».

«Κοπέλα που σε λένε Φίνι» Δημήτρης Μαμαλούκας, εκδ. Λιβάνη 

Το καινούργιο βιβλίο του Μαμαλούκα είναι ένα υπαρξιακό μυθιστόρημα που εξερευνά τα βάθη της ανθρώπινης δύναμης και πίστης. Ο αγώνας μιας νεαρής κοπέλας προς την ελευθερία και τη λύτρωση. Μια εξαντλητική πορεία γεμάτη κινδύνους και κακουχίες, μια ιστορία αγάπης που τελικά ορίζει τα πάντα.

«Η αναπαράσταση» Λίλα Κονομάρα, εκδ. Μεταίχμιο

Δεν πρόκειται για τη βιογραφία του Ανδρέα Παράσχου καθαυτή, αλλά για την πορεία της συγγραφής της βιογραφίας μιας ούτως ή άλλως μυθιστορηματικής προσωπικότητας. Η συγγραφέας κάνει κάνει στάσεις στους σημαντικότερους σταθμούς της ζωής του βιογραφούμενου: τρέλα, ψυχανάλυση, έρωτας, προδοσίες, αριστερά. 

«Σμιθ» Βασιλική Ηλιοπούλου, εκδ. Πόλις

«Πρόσεχε τι λες, πρόσεχε τι κάνεις. Ο χωροφύλακας αστυνομεύει τις ζωές. Πρόσεχε τι σκέφτεσαι, πρόσεχε τι αισθάνεσαι. Ο φόβος αστυνομεύει τις ζωές». Με χιούμορ και χωρίς μελοδραματικές κορόνες, η Ηλιοπούλου ιχνογραφεί την ελληνική κοινωνία της εποχής λίγο μετά τον Εμφύλιο. 

«Η Εβραία νύφη» Νίκος Δαββέτας, εκδ. Κέδρος 

Με πρόσχημα τη ζωγραφική και δη το ομώνυμο έργο του Ρέμπραντ, και με ήρωες δυο ανθρώπους τους οποίους στοιχειώνει το παρελθόν τους, ο Δαββέτας περιπλέκει τον έρωτα και τον ηδονισμό, το μυστήριο και την ιστορική μνήμη, ανατρέοντας στην εποχή κατοχής και στην εξόντωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Και υπενθυμίζει ότι οι ενοχές δεν θα πρέπει να βαραίνουν μόνο τους προφανείς ενόχους...    

«Φωτιές του Ιούδα, στάχτες του Οιδίποδα» Ρέα Γαλανάκη, εκδ. Καστανιώτη 

Συνδέει τη βιβλική παράδοση περί Ιούδα με το μυθολογικό κύκλο του Οιδίποδα και συγχρόνως φωτογραφίζει τις «άνομες ζώνες» της ορεινής Κρήτης, σχολιάζοντας τα συγκαλυμμένα προσωπεία με τα οποία εμφανίζεται ο ρατσισμός και η ξενοφοβία σ’ αυτές τις κλειστές κοινωνίες.   

Σε πρώτη εμφάνιση

«Όλα πάνε ρολόι (η σχεδόν)» Στυλιανή Γκαλινίκη, εκδ. Μελάνι

«Εγώ σε είχα προειδοποιήσει: μην εμπιστεύεσαι τους συγγραφείς...». Στο πρώτο της μόλις μυθιστόρημα, η Στυλιανή Γκαλινίκη αφηγείται μια ιστορία παθιασμένης αγάπης σ’ ένα «εχθρικό» περιβάλλον και περιγράφει με ζωντανά χρώματα το μικρόκοσμου της ελληνικής επαρχίας, που εξακολουθεί να δυσπιστεί απέναντι σε καθετί το διαφορετικό.  

«Σαμπάνια με γύρο» Παρασκευάς Ακαμάτης, εκδ. Ωκεανίδα

Γιατί μας κίνησαν την περιέργεια τα εξής: δελτίο τύπου, ονοματεπώνυμο και βιογραφικό. Πρόκειται για ένα κοκτέιλ αθωότητας και τυχοδιωκτισμού με φόντo τα «κατεχόμενα» Εξάρχεια, γραμμένο από τον Ακαμάτη που ζει, πλέον, στο LA με 8 άγρια σκυλιά. 

«Το θεώρημα του Αλμοδόβαρ» Αντόνι Κάζας Ρος, μτφ. Σοφία Διονυσοπούλου, εκδ. Ελληνικά Γράμματα

Οι ξένες εφημερίδες εγκωμιάζουν το βιβλίο ενός συγγραφέα που δεν έχει πρόσωπο. Ο 37χρονος πρωτοεμφανιζόμενος ζει απομονωμένος εδώ και 15 χρόνια. Διαβάζει, ακούει μουσική και δουλεύει μέσω Ίντερνετ. Ο λόγος; Ένα ατύχημα. Στο βιβλίο  συνδυάζει μυθοπλασία με αυτοβιογραφία.   

«Βασανιστές» Θοδωρής Κ. Ραχιώτης, εκδ. Καστανιώτη

Διαβάζεται με την οικειότητα που διακρίνει τα βιβλία με ελληνική θεματογραφία. Ο πρωτοεμφανιζόμενος δικηγόρος (γ.1965) γράφει για δύο βασανιστές της Χούντας, που θα μπορούσε να είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, με φόντο τους Ολυμπιακούς του 2004.

«Μαμά, κι εγώ δεν σ’αγαπώ» Μαργαρίτα Φρανέλη, εκδ. Πατάκη

Η συγγραφέας που γράφει με ψευδώνυμο για θέματα οικουμενικά, όπως τα αισθήματα –αγάπη, απόγνωση,  φόβος–, για τις βασικές αξίες –φιλία, έρωτας, οικογένεια–, καινοτομεί βάζοντας στο κέντρο τη μητρική φιγούρα.

«Ένας κόμπος όλα» Ευσταθία Ματζαρίδου, εκδ. Μεταίχμιο

Γιατί, όταν ένα βιβλίο είναι ψυχογραφικό και άμεσο προκαλεί πάντα ενδιαφέρον. Ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι κάποια γράφει γι’ αυτό που όλοι έχουμε σκεφτεί, την τυραννία της σχέσης με τη μητέρα. Η μητρική φιγούρα πάλι στο κέντρο (βλ.παραπάνω).  

 Μάστορες της μικρής φόρμας

«Μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος» Γιώργος Σκαμπαρδώνης, εκδ. Ελληνικά Γράμματα

Το διήγημα πρώτα από όλα θέλει μαστοριά στη χρήση της γλώσσας, κάτι που διαθέτει απλόχερα ο Σκαμπαρδώνης σ’ αυτές τις 27 ιστορίες, «υφασμένες πάνω σε σταθερές, αόρατες γραμμές και σε ρευστά σχέδια», που ακροαβατούν ανάμεσα στον υπερρεαλισμό και την πραγματικότητα. 

«Της αγάπης μου ο σπουργίτης πέταξε» επιμέλεια Τζέφρι Ευγενίδη, μτφ. Άννα Παπασταύρου, εκδ. Libro

Πολλά τα κέρδη: διαβάζουμε με τη μία 24 διηγήματα γραμμένα από ισάριθμους γνωστούς συγγραφείς, για ένα θέμα οικουμενικό – τον έρωτα. Με έξαψη,  συμμετέχουμε και συμπάσχουμε χωρίς να υποστούμε το τίμημα της ακύρωσης, της απογοήτευσης και της φθοράς. Αφήστε τους άλλους να υποφέρουν.

«Ιστορίες τρέλας» Ισμαήλ Κανταρέ, μτφ. Δημήτρης Ν. Ηλιόπουλος, εκδ. του Εικοστού Πρώτου

 3 διηγήματα –γραμμένα το 2004, 1962, 1984– καταθέτουν ό,τι δεν ξέρουμε για την Αλβανία. Λαογραφικά στοιχεία, ντοκουμέντα εποχής, ήθη, έθιμα και απαγορεύσεις συγκεράζονται με τη μυθοπλασία. Ερχόμαστε κοντά στην πεζογραφία και την ιστορία των γειτόνων μας.

«Νυχτερινά» Καζούο Ισιγκούρο, μτφ. Τόνια Κοβαλένκο, εκδ. Καστανιώτη 

Η χαρά του αναγνώστη. Ο συγγραφέας που ξέρει να φτιάχνει ατμόσφαιρα (σας θυμίζω το βιβλίο του που έγινε  ταινία «Τ’ απομεινάρια μιας μέρας») γράφει πέντε διηγήματα που λειτουργούν σαν αυτόνομα μικρά μυθιστορήματα, με κοινή ραχοκοκαλιά τη μουσική.  

«Πόσο αργεί να ξημερώσει» Άντον Τσέχοφ, μτφ. Μήτσος Αλεξανδρόπουλος, εκδ. Ελληνικά Γράμματα 

Ο Ρώσος συγγραφέας εχτός από θεατρικά έχει γράψει και διηγήματα. Όπως είχε γράψει σε μια φίλη του «δεν είναι ζαχαροπλάστης ο λογοτέχνης, δεν είναι για τον καλλωπισμό και τη διασκέδαση του κοινού, έχει τις δικές του υποχρεώσεις που απορρέουν από το χρέος και τη συνείδησή του».  

«Μεσημβρινές συνευρέσεις» Εύα Στάμου, εκδ. Μελάνι

Να μια συγγραφέας που γνωρίζει από πρώτο χέρι αυτά που γράφει. Έκανε διδακτορικό με θέμα τη συγκρότηση της προσωπικότητας, δίδαξε Ψυχιατρική Ηθική και εργάζεται ως ψυχοθεραπεύτρια ζευγαριών. 8 διηγήματα για τη σαρκική επαφή (και τα παρελκόμενα φυσικά).  

Στα υψίπεδα της ποίησης

«Ανθολογία γαλλικής ποίησης - Από τον Μπωντλαίρ ως τις μέρες μας», ανθολόγηση Χριστόφορος Λιοντάκης, εκδ. Καστανιώτη

Και μόνο από τα ονόματα που ανθολογούνται σ’ αυτές τις σελίδες αισθάνεσαι δέος: Γκιγιόμ Απολινέρ, Λουί Αραγκόν, Αντονέν Αρτό, Πόλ Βαλερί, Πολ Βερλέν, Μπορίς Βιάν, Ντομινίκ Γκραμόν, Ευγένιος Γκιγεβίκ, Πολ Ελιάρ, Πιερ Εμανιέλ, Μαξ Ζακόμπ, Φρανσίς Ζαμ, Πιερ Ζαν Ζουβ, Ζαν Καιρόλ, Ραϊμόν Κενό, Πολ Κλοντέλ, Ροζέ Κοβαλσκί, Τριστάν Κορμπιέρ, Ζιλ Λαφόργκ, Μισέλ Λεϊρίς, Ζαν-Πιερ Λεμέρ, κόμης ντε Λοτρεαμόν, Στεφάν Μαλαρμέ, Λοΐς Μασόν, Ανρί Μισό, Ζαν Μορεάς, Μαρί-Κλερ Μπανκάρ, Ζορζ Μπατάιγ, Υβ Μπερζερέ, Υβ Μπονφουά, Αντρέ ντι Μπουσέ, Αντρέ Μπρετόν, Σαρλ Μποντλέρ, Ζακ Πρεβέρ, Αρθούρος Ρεμπό, Ζακ Ρουμπό, Λεόν-Πολ Φαργκ.

«Πηγαίος Κώδικας» Γιώργος Κρατζόγλου, εκδ. Ίκαρος

Η ποιητική του διαδρομή από το ‘64 ως σήμερα σε ταξιδεύει από τον «Καιρό των ερώτων» στις «Καταιγίδες του τέλους». Ο λυρικός στοχασμός του αναμετριέται με την αλήθεια της καθημερινότητας. Και η Ρόζα Λούξεμπουργκ είναι μια αυταπάτη. Όχι όμως προσωρινή.

«Η λύπη των άλλων» Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, εκδ. Κέδρος

«Πόσα πρωινά θυσιάζονται κάθε πρωί για του φωτός την αιματερή έπαρση. Παλιά πρωινά, με ίσως ακόμα ζωντανή τη μνήμη μιας ανατολής, αδιάφορα όμως  για όσο μέρισμα ουρανού τους απομένει. (....) Πολλά πρωινά γι’ αυτήν θυσιάζονται, μα μία η νύχτα που την τρέφει και τη συντηρεί».

Βίαιες εντυπώσεις των ετών 1975-2007 Δημήτρης Αρμάος, εκδ. Ύψιλον. Με προμετωπίδα και 12 σχέδια του Αλέξη Ταμπουρά.

Η ποιητική διαδρομή της τελευταίας τριακονταετίας του επιμελητή εκδόσεων Δημήτρη Αρμάου συγκεντρωμένη σε 220 ποιήματα, τα περισσότερα δημοσιευμένα με μεγαλύτερες ή μικρότερες διαφορές αυτοτελώς ή σε περιοδικά. Ας «περιδιαβαστούν λοιπόν ωσάν εκθέματα μουσείου που αποκαλύπτονται μονάχα σε μυημένους».

Βραβευμένοι και σταθερές αξίες

«Αγανάκτηση» Φίλιπ Ροθ, εκδ. Πόλις, μτφ. Αθηνά Δημητριάδου 

Το βιβλίο του χειμώνα με τις δυο αντιφατικές ιδιότητες: μελαγχολία και ψυχαγωγία μαζί. Το 29ο βιβλίο του συγγραφέα που θα πρέπει να διαβάσετε. Έχει πάρει κατά καιρούς όλα τα βραβεία και του λείπει το Νόμπελ για να συμπληρώσει τη συλλογή. 

«Μετά το σεισμό» Χαρούκι Μουρακάμι, εκδ. Ωκεανίδα, μτφ. Χαρούκι Μουρακάμι 

Είναι ο συγγραφέας που μπορεί να γράψει για ένα θέμα ολισθηρό, όπως τα μυστήρια της ανθρώπινης ύπαρξης, υπνωτίζοντάς μας. Καλωσήρθατε στον κόσμο του Μουρακάμι! Ο Γιαπωνέζος που αντιμετωπίζεται σαν ροκ σταρ χρειάζεται ανάγνωση σε ησυχία και ημίφως.

«Το ταξίδι του ελέφαντα» Ζοζέ Σαραμάγου, μτφ. Αθηνά Ψυλλιά, εκδ. Καστανιώτη 

Δύο σημαντικά για ένα βιβλίο: όταν η μυθοπλασία συναντά ένα αληθινό ιστορικό γεγονός έχει πάντα ενδιαφέρον. Το δεύτερο είναι ότι η ιστορία ενός ελέφαντα το 10ο αιώνα είναι γραμμένη από έναν Νομπελίστα. Η κυκλοφορία συμπίπτει και με την επέτειο 10 χρόνων από τη βράβευση.   

«Το μουσείο της αθωότητας» Ορχάν Παμούκ,  μτφ. Στέλλα Βρετού, εκδ. Ωκεανίδα

 Η ιδέα γεννήθηκε όταν ο Παμούκ ήθελε να ανοίξει ένα παλαιοπωλείο – συνονόματο του τίτλου. Δεν το άνοιξε. Αντ’ αυτού πήρε το Νόμπελ. Στο νέο του βιβλίο αναρωτιέται γιατί θα πρέπει να είμαστε ευτυχισμένοι. Διαβάζουμε για να βρούμε την απάντηση.                           

«Η πύλη της κόλασης» Λοράν Γκοντέ, μτφ. Κλαιρ Νεβέ, Εύη Σιούγγαρη, εκδ. Μεταίχμιο                                      

Γι’ αυτούς που αναρωτιούνται τι γίνεται παραπέρα, στον κόσμο τον Άλλο, όταν κάποιος διαβεί τις πύλες της Κόλασης. Εμπεριστατωμένη λογοτεχνική απάντηση από τον Λοράν Γκοντέ, που τιμήθηκε με τη σημαντικότερη γαλλική διάκριση, το βραβείο Γκονκούρ. 

 «Μια συνηθισμένη εκτέλεση», Μαρκ Ντουγκέν, εκδ. Κέδρος, μτφ. Μαρίλια Κοσμοπούλου 

Ο Ντουγκέν έχει πάρει 18 βραβεία για το πρώτο του βιβλίο και περιμένει τα αντίστοιχα για το τελευταίο, καταρχάς λόγω πρωτοτυπίας θέματος. Πρόκειται για μια μυθιστορηματική μαρτυρία της βύθισης του υποβρυχίου Kursk, αλλά και μια απεικόνιση της μετακομμουνιστικής Ρωσίας.    

 

Mε άρωμα κλασικό 

«Αλεξανδρινό Κουαρτέτο» Λόρενς Ντάρελ, μτφ. Μαριάννα Παπουτσοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο

Μονότομη έκδοση της περίφημης τετραλογίας («Ιουστίνη», «Βαλτάσαρ», «Μαουντόλιβ», «Κλέα», 1957-60) του Βρετανού πεζογράφου, ποιητή και δραματουργού. Αριστουργηματική περιγραφή της αλεξανδρινής κοινωνίας των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, μιας πόλης «εξωτικής και παρακμασμένης, γεμάτης ομορφιά και γραφικότητα, σύμβολο ενός κόσμου κατ’ εξοχήν ερωτικού». Το κουαρτέτο που αποτέλεσε το σημείο αναφοράς για τις «Ακυβέρνητες πολιτείες» του Στρατή Τσίρκα.    

 «Το κόκκινο και το μαύρο - Το χρονικό του 19ου αιώνα» Σταντάλ, μτφ. Γιάννης Σπανός, εκδ. Πάπυρος

Επειδή μαζί με το «Μοναστήρι της Πάρμας» του ιδίου συγγραφέα αποτελεί την πιο συναρπαστική μυθιστορηματική εξιστόρηση της περιόδου των Ναπολεόντειων πολέμων και της κατοπινής παλινόρθωσης των Βουρβώνων. Κεντημένο στη λεπτομέρεια, ακτινογραφεί τη γαλλική κοινωνία του 19ου αιώνα. Βιβλίο-επιτομή του ρεαλισμού, από αυτά που σπάνια γράφονται σήμερα.

«Το τέλος μιας σχέσης» Γκράχαμ Γκρην, μτφ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Μεταίχμιο

Ο Φόκνερ το έχει χαρακτηρίσει ως «ένα από τα πιο αληθινά και πιο συγκινητικά μυθιστορήματα της παγκόσμιας λογοτεχίας». Ο Γκριν αφήνει στην άκρη το κατασκοπικό (είδος στο οποίο διέπρεψε) και αφηγείται την ιστορία μιας παράνομης ερωτικής σχέσης που γίνεται εμμονή, ενόσω τα γερμανικά στούκας βομβαρδίζουν το Λονδίνο, στη διάρκεια του Β΄Παγκόσμιου Πολέμου. Θα θυμάσαι ίσως και την ομώνυμη ταινία του Νιλ Τζόρνταν, με πρωταγωνιστές τον Ρέιφ Φάινς και την Τζούλιαν Μουρ. 

«Το εμβατήριο του Ραντέτσκυ» Γιόζεφ Ροτ,  μτφ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα

Θεωρείται δίκαια ως ένα από τα αριστουργήματα της γερμανικής και όχι μόνο λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, στην ίδια γραμμή με τον «Άνθρωπο χωρίς ιδιότητες» του Ρόμπερτ Μούζιλ. Παρακολουθεί την ίδια την πορεία της αυτοκρατορίας των Αψβούργων προς την πτώση, από τη μάχη του Σολφερίνο έως τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο. 

«Τζάνκι, η οριστική έκδοση» Ουίλιαμ Μπάροουζ, μτφ. Γιώργος Μπέτσος, εκδ. Τόπος

50 χρόνια από την πρώτη του έκδοση, πρέπει να λογίζεται πλέον ως κλασικό για την αμερικανική λογοτεχνία, έστω του underground. Το βιβλίο-ορόσημο της γενιάς του μπιτ μαζί με το «Ουρλιαχτό» και το «Στο δρόμο», και συγχρόνως ένα από τα πρώτα έργα στην ιστορία που τόλμησαν να αντιμετωπίσουν ρεαλιστικά και ρηξικέλευθα το ζήτημα του εθισμού στα ναρκωτικά. 

 «Τα ρούχα κάνουν τον άνθρωπο» Γκόντφριντ Κέλλερ, μτφ. Εύη Μαυρομμάτη, εκδ. Γαβριηλίδης

Θεωρείται ο εθνικός συγγραφέας της Ελβετίας, ενώ διέπρεψε επίσης ως ζωγράφος και ποιητής. Η καλαίσθητη σειρά «Μεταφορές» συστήνει το κορυφαίο ίσως έργο που άφησε, υπογραμμίζοντας ότι ο Γκόντφριντ Κέλλερ (1819-1890) υπήρξε ένας «ρομαντικός ρεαλστής».  

«Τρεις ταλαίπωροι τίγρεις» Γκιγιέρμο Καμπρέρα Ινφάντε, μτφ. Γιώργος Ρούβαλης, εκδ. Τόπος 

Γιατί είναι μια ευφυέστατη αναπροσαρμογή των «Τριών σωματοφυλάκων» του Δουβά, τοποθετημένη στη λαϊκή και μικροαστική Κούβα των χρόνων πριν από την Επανάσταση του Κάστρο. Ένα κείμενο που φλέγεται στον πυρετό μιας γλώσσας που παραπέμπει κατευθείαν στον Τζόις. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1967, ενώ 30 χρόνια μετά ο συγγραφέας τιμήθηκε με το Βραβείο Θερβάντες – το σημαντικότερο του ισπανοφώνου κόσμου.   

Η τέχνη του εγκλήματος

«Το φονικό φιλί» Μεχμέτ Μουράτ Σόμερ, μτφ. Ιώ Τσοκώνα, εκδ. Πατάκη 

Ο πρώτος ερασιτέχνης ντετέκτιβ τραβεστί στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας! Στην ατμοσφαιρική Κωνσταντινούπολη εξιχνιάζει έγκλημα, φορώντας τακούνια και μίνι φούστα. 

«Με τις πόρτες ανοιχτές» Ίαν Ρανκιν, μτφ. Αλεξάνδρα Κονταξάκη, εκδ. Μεταίχμιο

Ο Ράνκιν έβγαλε στη σύνταξη τον επιθεωρητή Ρέμπους και στήνει μια ιστορία από τη σκοπιά του εγκληματία. Κλοπές έργων τέχνης και υπόκοσμος του Εδιμβούργου (πάλι) από τον Σκοτσέζο που ξεπερνά σε πωλήσεις τον Στίβεν Κινγκ και τον Τζον Γκρίσαμ. 

«Αθώο αίμα» Π.Ντ. Τζέιμς, μτφ. Τούλα Τόλια,  εκδ. Καστανιώτη 

Διαβάζεται σαν την πιο λογοτεχνική μορφή που μπορεί να αποκτήσει η αστυνομική πεζογραφία. Σασπένς χωρίς αίμα, αλλά πολύ ψυχολογία. Φόρος τιμής στη συγγραφέα που έχει τον ανεπίσημο τίτλο βασίλισσας του εγκλήματος και τον επίσημο της βαρόνης. 

«Η μαύρη γραμμή» Ζαν Κριστόφ Γκρανζέ, μτφ. Σάσα Κρίτση, εκδ.Libro    

Ο Γάλλος βασιλιά του θρίλερ που γράφει ένα βιβλίο κάθε χρόνο, προσφέρει νουάρ ατμόσφαιρα, σασπένς και ταχύτητα. Αυτά δηλαδή που είχαμε νιώσει με την ταινία «Πορφυρά ποτάμια» του Κασοβίτς, βασισμένη σε βιβλίο του Γκρανζέ.

«Τα πολλά πρόσωπα του αστυνομικού μυθιστορήματος» Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Άγρα

Γιατί: συνοψίζει και ξεκαθαρίζει. Περιέχει όσα χρειάζονται οι εθισμένοι στην αστυνομική λογοτεχνία, δηλαδή εμείς, το ενδιάμεσο μεγάλο κοινό μεταξύ του νόμου και την παραβίασής του. Τα πάντα για ευρωπαϊκή και αμερικάνικη λογοτεχνία του είδους, από την αρχή μέχρι τις μέρες μας. Απαραίτητο.   

Φλερτάροντας με την ιστορία και το μυστήριο

«Ο υπάλληλος από την Ινδία» Ντέιβιντ Λίβιτ, μτφ. Ανδρέας Μιχαηλίδης, εκδ. Πόλις 

Επειδή τα μαθηματικά μπορούν να είναι γοητευτικό λογοτεχνικό θέμα. Ο Ντέιβιντ Λέβιτ εμπνέεται από την περσόνα του Ινδού –αυτοδίδακτου!–μαθηματικού Σρινιβάσα Ραμάνουτζαν, ο ο οποίος μετοίκησε από την πατρίδα του στο στο Κέιμπριτζ το 1913, φέρνοντας μαζί του μια σειρά από μαθηματικές σκέψεις που αποδείχθηκαν έως και επαναστατικές για την εποχή τους.    

 «Ο διαβήτης του Πλάτωνα» Γιάννης Γρηγοράκης, εκδ. Κέδρος

Συνδυάζει αριστοτεχνικά τα μαθηματικά με την πολιτική ιστορία και αφηγηματικά μπαλατζάρει ανάμεσα σε δύο εποχές: στο Βερολίνο παραμονές της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία δύο επιστήμονες εντοπίζουν μια αντινομία στο περίφημο Δήλιο πρόβλημα και, αναζητώντας τις ρίζες του προβλήματος, η αφήγηση μεταφέρεται στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου.  

 «Στην καρδιά των μουσώνων» Τζούλια Γκρέγκσον, μτφ. Βούλα Αυγουστίνου, εκδ. Διόπτρα 

Μυθιστόρημα εποχής και υπέρ το δέον ρομαντικό, έχει ως ηρωίδες τρεις νεαρές γυναίκες που ταξιδεύουν από την Αγγλία στη Βομβάη το φθινόπωρο του 1928, εποχή που έχει αρχίσει ο αντιαποικιοκρατικός αγώνας του Γκάντι, και ονειρεύονται να αρχίσουν για μια καινούργια ζωή σε έναν άγνωστο και τόσο διαφορετικό κόσμο. Βραβείο 2008 του Romantic Novelists Association. 

«Το παιχνίδι του Αγγέλου» Κάρλος Ρουίθ Θαφόν, μτφ. Κατερίνα Ρούφου, εκδ. Ψυχογιός

Σαν εισέλθεις στο Κοιμητήριο των Λησμονημένων Βιβλίων δεν θα θέλεις να το κουνήσεις από εκεί. Μυστήριο, μπαρόκ ιστορίες που φλερτάρουν με το υπερφυσικό, βιβλιοφιλία κι έρωτας με φόντο την ατμοσφαιρική «γοτθική» Βαρκελώνη του 1930. Ο Θαφόν αποδεικνύεται ξανά συγγραφέας της κλάσης.    

 «Μαγγελάνος - Τρεις Έλληνες στο τέλος του κόσμου» Γιώργος Λεονάρδος, εκδ. Λιβάνη

Θαλασσινή περιπέτεια τοποθετημένη στην εποχή των μεγάλων εξερευνήσεων. Τρεις Έλληνες ναυτικοί συνοδεύουν τον Μαγγελάνο στον περίπλου της Γης, και συμμετέχουν στην «αναζήτηση της αλήθειας για την πλάση» και στη «θαρραλέα εξερεύνηση των σκοτεινότερων ακτών της Γης». Ο συγγραφέας έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. 

«Το βιβλιοπωλείο των σκιών» Μίκελ Μπίρκεγκααρντ, μτφ. Λύο Καλοβυρνάς, εκδ. Πατάκη 

Επειδή τα παλιά βιβλία κατέχουν παράξενες δυνάμεις που απλώς περιμένουν να αφυπνιστούν και το παλαιοβιβλιοωλείο Libri de Luca κρύβει με τη σειρά του κάμποσα μυστικά. Σε μια Κοπεγχάγη που παρουσιάζεται μυστηριώδης, η διαμάχη για την εξουσία μαίνεται στους κύκλους της Εταιρείας Βιβλιόφιλων, τα μέλη της οποίας, οι λεγόμενοι Λέτορες, έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν τον κόσμο μέσω της ανάγνωσης. 

«Στρατιά σ’ αγαπώ» Ρέτζιο Μπιατζόν, μτφ. Παναγιώτης Τσιαμούρας, εκδ. Ελληνικά Γράμματα

Το βιβλίο στο οποίο βασίστηκε το σενάριο του βραβευμένου “Mediterraneo”. Μέσα από χαρακτηριστικά περιστατικά, σκιαγραφεί τις σχέσεις ανάμεσα στον ελληνικό πληθυσμό και τις ιταλικές δυνάμεις κατοχής. Ο συγγραφέας συμμετείχε στην ιταλική εκστρατεία στην Ελλάδα και, όπως σημειώνεται, έγραψε το βιβλίο «για να ξορκίσει τους εφιάλτες του πολέμου».   

«Να με περιμένεις» Κέιτ Φέρνιβαλ, μτφ. Μυρτώ Σπανδιώτη, εκδ. Ωκεανίδα 

Η συνέχεια της γοητευτικής «Ρωσίδας παλλακίδας. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και τη φυγή της οικογένειάς της από τη Ρωσία στην Κίνα, η Λίντια, ερωτευμένη με έναν Κινέζο κομμουνιστή, επιστρέφει στα πάτρια εδάφη και αναζητά τον πατέρα της, που είναι εξορισμένος στη Σιβηρία.

 Εμφύλιος και πολιτικές συγκρούσεις 

«Η Οδύσσεια των διδύμων» Αλέξης Πάρνης, εκδ. Καστανιώτη 

Πρόκειται για μυθιστόρημα-ποταμό, με θέμα τους πολιτικούς πρόσφυγες στην Τασκένδη μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού στον Εμφύλιο. Επίκαιρο, γαρ, καθώς φέτος συμπληρώθηκαν 60 χρόνια από τη λέξη του Εμφυλίου, ενώ θα προκαλέσει συζητήσεις ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας παρουσιάζει  –εξαγνισμένη– την περσόνα του ιστορικού ηγέτη του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη. 

 «Πατρίδα από βαμβάκι» ‘Ελενα Χουζούρη, εκδ. Κέδρος  

Αναφέρεται κι αυτό στο ζήτημα των πολιτικών προσφύγων στην Τασκένδη, είναι όμως περισσότερο ανθρωποκεντρικό, δοσμένο σε πιο λυρικούς τόνους, χωρίς αυτό να γίνεται σε βάρος της ιστορικότητας του θέματος. Στο τρένο Τασκένδη-Μόσχα, ένας Έλληνας πρόσφυγας διατρέχει την προσωπική του διαδρομή, τις ιδεολογικές συγκρούσεις που τον έφεραν εκεί, και μαζί τους αναπολεί και τον παράνομο έρωτα που έζησε με μια Ρωσίδα.

 «Μέρες και νύχτες» Αντρές Τραπιέγιο, μτφ. Κυριάκος Φιλιππίδης, εκδ. Πόλις  

Συγκλονιστική μαρτυρία της πορείας των Δημοκρατών του Ισπανικού εμφυλίου, που, μετά την ήττα τους, κυνηγημένοι από τους φασίστες, κατέφυγαν από τη πατρίδα τους στην αφιλόξενη –όπως περιγράφεται– γι’ αυτούς Γαλλία και από εκεί στο Μεξικό. Τοποθέτησέ το πλάι ακριβώς στο «Κιβώτιο» του Άρη Αλεξάνδρου.  

«Οι άγριοι ντετέκτιβ» Ρομπέρτο Μπολάνιο,  μτφ. Κώστας Αθανασίου, εκδ. Καστανιώτη

Αποτελεί μακράν το κορυφαίο μυθιστόρημα που μας άφησε ο σπουδαίος Χιλιανός συγγραφέας και συγχρόνως ένα από καλύτερα της σύγχρονης ισπανόφωνης λογοτεχνίας. Διατρέχει την περίοδο από τη δεκαετία του 1920 έως αυτή του 1970 και κάνει στάσεις στην Πόλη του Μεξικού, στη Νικαράγουα των Σαντινίστας, στην Αφρική των εμφυλίων κ.λπ. Στην πορεία των ερευνών τους, οι ήρωες συναντιούνται με Αυστριακούς νεοναζί, με συνταξιούχους ταυρομάχους, με κυνηγημένες πόρνες, με Λατινοαμερικάνους ποιητές και κατεστραμμένους εκδότες. Ο Μπόρχες θα ήταν υπερήφανος. 

«Σκηνές κυνηγιού» Ραφαέλ Τσίρμπες, μτφ. Κρίτων Ηλιόπουλος, εκδ. Άγρα  

Η προσωπική αναπόληση-αυτοκριτική του ήρωα του Ραφαέλ Τσίρμπες διαβάζεται ταυτόχρονα σαν μια συλλογική εξομολόγηση αυτών που συνεργάστηκαν ή ευνοήθηκαν από το φρανκικό καθεστώς στη μετεμφυλιακή Ισπανία. «Μια γενιά που έχει αποκληθεί αθώα, αλλά η οποία όμως οικοδομήθηκε πάνω σε βρόμικα θεμέλια».   

Στα σύνορα του μύθου και της φαντασίας

«Uglies - Άσχημοι» Σκοτ Γουέστερφελντ, εκδ. Μεταίχμιο 

Best Seller ήδη στις ΗΠΑ, το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Σκοτ Γουέστερφελντ περιγράφει έναν κόσμο ομοιόρφης ηθικής, στον οποίο όλοι οι δεκαεξάχρονοι υποβάλλονται απαραιτήτως σε μια αισθητική εγχείρηση, που μεταμορφώνει αυτομάτως το «άσχημο» σε «όμορφο». Όσοι δεν επιθυμούν να υπακούσουν στους νόμους του κράτους έχουν ως μόνη επιλογή να προσχωρήσουν στους Επαναστάτες στο δάσος, εκεί όπου πηγαίνουν αυτοί που επιλέγουν να παραμείνουν «άσχημοι»... 

«Ουροβόρος Κρίνος» Ελίζα Πολιτσιπούλου, εκδ. Κέδρος

Το σύγχρονο fantasy μπορεί κάλιστα να είναι αστικό. Άγγελοι-δολοφόνοι, τάγματα αθανάτων, βρικόλακες και νεκρομάντες συγκρούονται στο σύγχρονο Λονδίνο, που αποδεκατίζεται εξαιτίας ενός θανατηφόρου ιού. Το πρώτο μέρος του «έπους της Μόριγκαν Κρόου» και συγχρόνως το πρώτο μυθιστόρημα της Θεσσαλονικιάς συγγραφέως είναι το αποτελεσμα μιας γόνιμης φαντασίας. 

«Το έπος του Σταυρού» Ντέβιντ Καμί, μτφ. Διονύσης Κάρδαρης, εκδ. Ψυχογιός 

Καλογραμμένο ιστορικό μυθιστόρημα που φλερτάρει λίγο και με το θρίλερ και εκτυλίσσεται στη μεσαιωνική Ευρώπη και στην Ιερουσαλήμ της εποχής των Σταυροφοριών. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί έξυπνα στοιχεία που προέρχοναται από τους μύθους του κύκλου του βασιλιά Αρθούρου. 

«Ο λύκος της Σπάρτης» Αντώνης Αντωνιάδης, εκδ. Ψυχής Τα Λυμπιρίσματα

Πατά σ’ ένα ιστορικό συμβάν, όμως αφηγηματικά κινείται πιο κοντά στα σύνορα της «επικής» λογοτεχνίας. Δοσμένη με μυθιστορηματικό τρόπο, είναι η ιστορία του Αριστόδημου, του μοναδικού σύμφωνα με τις πηγές επιζώντα Σπαρτιάτη στις Θερμοπύλες, ο οποίος λιδωρήθηκε ως ρίψασπις από τους συμπατριώτες του και τελικά διακρίθηκε στη μάχη των Πλαταιών. 

«Λαβίνια», Ούρσουλα Κ. Λε Γκεν,  μτφ. Μαρίνα Τουλγαρίδου, εκδ. Τόπος 

Η μεγάλη κυρία της λογοτεχνίας του φανταστικού (έχει τιμηθεί με 5 βραβεία Hugo και ισάριθμα Nebula) αντλεί με δεξιοτεχνία από την «Αινειάδα» του Βιργιλίου και φτιάχνει το δικό της μεγάλο έπος με ηρωίδα την ερωτική Λαβίνια. Η ικανότητά της να  δημιουργεί φανταστικούς κόσμους που να φαντάζουν τόσο απτοί και τόσοι πραγματικοί παραμένει μοναδική – όπως και τότε που έπλαθε εκείνο το «Έπος της γεωθάλασσας». 

 Στις νότες της μουσικής

«Άντζι ή το δωδεκάμετρο ενός μπλουζ» Ντέιβιντ Μακ Νιλ, εκδ. Πάπυρος. 

Φόρος τιμής στο μπλουζ και το ροκ, έχει ως ήρωα ένα νεαρό που το 1963 ταξιδεύει από το Παρίσι στο Λονδίνο με μια φυσαρμόνικα στην τσέπη. Στη διαδρομή του θα συναντήσει το θρυλικό πιανίστα του μπλουζ Μέμφις Σλιμ αλλά και την Άντζι, για την οποία τραγούδησε ο Μικ Τζάγκερ στο ομώνυμο κομμάτι του “Sticky Fingers”. 

«Κι όμως όμορφα» Τζεφ Ντάιερ, μτφ. Δανάη Στεφάνου, εκδ. Πάπυρος

«Ένα μικρό διαμαντάκι», όπως το έχει χαρακτηρίσει ολάκερος Κιθ Τζάρετ. Δοκίμια για την τζαζ και για τους Λέστερ Γιανγκ, Θελόνιους Μονκ, Μπαντ Πάουελ, Μπεν Ουέμπστερ, Τσαρλς Μίνκους, Αρτ Πέπερ, Ντιουκ Έλινγκτον, Ντίζι Γκιλέσπι, που αναδεικνύουν την ψυχή της και είναι γραμμένα με τρόπο που συνάδει με την αυτοχεδιαστική φύση της μουσικής αυτής.

«Η λέσχη των νέων πιανιστών» Κέτιλ Μπιόρνσταντ, μτφ. Γιουλίκα Σαμαρά, εκδ. Πόλις 

«Φάινεται απόμακρη έτσι όπως κάθεται σταυροπόδι, μελετώντας τις νότες της ιλιγγιώδους Σπουδής σε ντο ελάσσονα του Σοπέν, αυτής με τα παλαβά αρπέζ, που θα παρουσιάσει στην επιτροπή σε λίγα λεπτά». Οι περιπέτειες μιας ομάδας νεαρών μουσικών της κλασικής στο Όσλο, καθώς βαδίζουν προς την ενηλικίωση και μαζί με τη μουσική γνωρίζουν και τον έρωτα. Αφήγηση εκφραστική – ούτως ή άλλως ο ίδιος ο συγγραφέας είναι αναγνωρισμένος πιανίστας της κλασικής και της τζαζ.   

«Ο θάνατος του Μπάνι Μονρό» Νικ Κέιβ,  μτφ. Αντώνης Καλοκύρης, εκδ. Τόπος 

Παρά την αντίθεση άποψη, ο Κέιβ διαθέτει χιούμορ και δη μαύρο, κι είναι ακριβώς το χιούμορ κι ο αυτοσαρκασμός του Αυστραλού τραγουδοποιού που σώζει τούτο το μυθιστόρημα από τα κλισέ της σχολής των «καταραμένων». Αν και δεν έχει καθόλου ροκ εν ρολ, οι σελίδες του είναι υγρές από το σεξ, το αλκοόλ και, βεβαίως, το αίμα.  

 Ιστοριογραφία και πολιτικός στοχασμός

«Αλληλοβοήθεια - Ένας παράγοντας της εξέλιξης» Πιοτρ Α. Κροπότκιν, εκδ. Καστανιώτη 

Ο «αναρχικός πρίγκιπας» Πιοτρ Αλεξέγιεβιτς Κροπότκιν, ταγμένος εδώ εξ ολοκλήρου στην υπεράσπιση της δαρβίνειας εξελικτικής πρότασης. Με το ίδιο πάθος αλλά και με την ίδια συνέπεια με την οποία υπερασπίστηκε σε μια σειρά από αναγνωρισμένα επιστημονικά δοκίμια και φλογερά προπαγανδιστικά φυλλάδια τη λαϊκή εξέγερση, τον αναρχοσοσιαλισμό και τα μαζικά κινήματα.

«Οι πειρατές της Καραιβικής» Ταρίκ Αλί, μτφ. Σάββας Μιχαήλ, εκδ. Άγρα 

Παλιός «πειρατής» (ακτιβιστής, έστω) και ο ίδιος, ο Ταρίκ Αλί αφιερώνει αυτές του τις σελίδες στο αριστερό μπαϊράκι που ανεμίζει τα τελευταία χρόνια στη Λατινική Αμερική. Κάνοντας αναφορές στη λατινοαμερικανική ποίηση και την κουλτούρα, ο συγγραφέας ξεκινά από τη σύγχρονη Βενεζουέλα του Τσάβες και περνά εν συνεχεία από την Κούβα του Φιντέλ, τη Βολιβία του Μοράλες και τον Ισημερινό του Κορέα, για να καταδείξει ότι η περιοχή βρίσκεται ξανά σε δημιουργικό αναβρασμό. 

«Πειρατικές ουτοπίες - Μαυριτανοί κουρσάροι και Ευρωπαίοι αποστάτες» Πίτερ Λάμπορν Ουίλσον, μτφ. Ιουλία Ραλλίδη, εκδ. Αλεξάνδρεια

Μη το χάσεις αν είσαι κι εσύ λάτρης της θαλασσινής περπέτειας, του Κόρτο Μαλτέζε και των θρύλων γύρω από τους κουρσάρους του Αλγερίου. Συνδυασμός ιστοριογραφίας και μυθοπλασίας από τον ελευθεριακό Χακίμ Μπέι (όπως είναι γνωστός στο Διαδίκτυο), που στις αρχές του ’90 λάνσαρε τον όρο “Temporary Autonomous Zones” – αν κι ο αναρχικός μυστικισμός του ίσως σου πέσει λίγο βαρύς αν είσαι του ιστορικού υλισμού....

«Η απογοήτευσή μου στη Ρωσία - Δυο χρόνια στη Ρωσία (1920-1921» Έμμα Γκόλντμαν, μτφ. Δέσποινα Κερεβάντη-Γιάννης Βαλούρδος, εκδ. Απόπειρα 

Ως πολιτική ανάλυση χωλαίνει, αν το δεις όμως ως μαρτυρία πρόκειται για συγκλονιστικό κείμενο. Η Γκόλντμαν αποτιμά από πρώτο χέρι τα πρώτα χρόνια μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση και υπογραμμίζει ότι η κατάσταση στη Ρωσία άρχισε να στραβώνει ήδη από το 1921  (νωρίς δεν είναι συντρόφισσα;), με την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης της Κροστάνδης. 

«1939: Η αντίστροφη μέτρηση για τον πόλεμο» Ρίτσαρντ Όβερι, εκδ. Πατάκη, μτφ. Τιτίνα Σπερελάκη 

Στις πρώτες ημέρες του Β’ Παγκοσμίου πολέμου αναφέρεται η μελέτη αυτή του διακεκριμένου Βρετανού ιστορικού, η οποία εστιάζει το φακό της. Όχι τόσο στα αίτια που οδήγησαν στον πόλεμο, αλλά στα γεγονότα καθαυτά και στη «διάχυτη αίσθηση επικείμενης καταστροφής», που είχε αρχίσει (από το 37-38, αν όχι νωρίτερα) να πλανάται σαν φάντασμα πάνω από τη Γηραιά ήπειρο.  

«Γιατί το Βυζάντιο» Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, εκδ. Ελληνικά Γράμματα

Έργο που χωρίς να υστερεί επιστημονικά απευθύνεται στο ευρύ κοινό, γραμμένο απευθείας στα ελληνικά από τη διακεκριμένη βυζαντινολόγο της Σορβόνης, αποσαφηνίζει συνοπτικά τα χαρακτηριστικά της βυζαντινής κοινωνίας και του πολιτισμού της αυτοκρατορίας και εστιάζει στις κυριότερες πτυχές της ιστορίας της. Όπως υπογραμμίζεται, «απόηχός της ως τις μέρες μας μπορεί να θεωρηθεί η αμφίσημη σχέση των Νεοελλήνων με τη Δύση και την Ανατολή, πρόβλημα της νεοελληνικής ταυτότητας».

«Μαρσέλ Γκοσέ - Η άνοδος της δημοκρατίας, Τόμος Ι. Η επανάσταση των νεότερων χρόνων, Τόμος ΙΙ. Η κρίση του φιλελευθερισμού» μτφ. Αλέξανδρος Κιουπκιόλης, εκδ. Πόλις 

Μαθητής του Κλοντ Λεφόρ και του Κορνήλιου Καστοριάδη, ο Μαρσέλ Γκοσέ επιχειρεί εδώ μία φιλοσοφική εξιστόρηση των μορφών με τις οποίες εξελίχθηκε η δημοκρατία από το 1500 και εντεύθεν. Ο πρώτος τόμος αφορά την περίοδο της Μεταρρύθμισης και της Γαλλικής Επανάστασης, και ο δεύτερος την περίοδο 1880-1914, «που αποτελεί τη μήτρα του εικοστού αιώνα, των τραγωδιών και των επιτευγμάτων του. Θα ακολουθήσουν άλλοι δύο τόμοι, αφιερωμένοι στην εποχή των ολοκληρωτισμών και στο «κενό» της δημοκρατίας από το 1970 και μετά, αντίστοιχα. 

«Καθρέπτες - Μια σχεδόν παγκόσμια ιστορία» Εδουάρδο Γκαλεάνο, μτφ. Ισμήνη Κανσ, εκδ. Πάπυρος 

Το τελευταίο βιβλίο του μεγάλου Ουρογουανού συγγραφέα αποτελεί ένα είδος σύνοψης της παγκόσμιας Ιστορίας, ειδομένης μέσα από 600 μικρά αφηγήματα που στέκονται σε ισάριθμες στιγμές της. Γραμμένο με όλη τη μαστοριά του Γκαλεάνο, πρόκειται για απόσταγμα ώριμης σκέψης κι οξυδέρκειας.  

 «Η έννοια του πολιτικού» Καρλ Σμιτ, μτφ. Αλίκη Λαβράνου, εκδ. Κριτική 

Έργο που σκανδάλισε την κοινή γνώμη στην εποχή του (1927) αναγνωρίζοντας την ύπαρξη αντιμαχόμενων κοινωνικών τάξεων και ασκώντας ρηξικέλευθη κριτική στο φιλελευθερισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι οι απόψεις του Σμιτ για το κράτος και περί πολιτικού απασχόλησαν διανοητές του μεγέθους ενός Μπένγιαμιν, μιας Άρεντ ή ενός Ντεριντά.  

«Ή Αριστερα και ο κακός ο λύκος - Το γαμώτο ενός αριστερού» Χριστόφορος Κάσδαγλης, εκδ. Οξύ

Ασκεί κριτική στο ίδιο του το «σπίτι», δηλ. στη ριζοσπαστική και ανανεωτική αριστερά, εκφράζει την οργή και την απογοήτευσή του για τα κακώς κείμενά της, κυριολεκτικά «το γαμώτο ενός αριστερού», όμως επουδενί δεν βγάζει «κακία» ή «υστεροβουλία». Ο Κάσδαγλης είναι πάντα ένας συνεπής αριστερός και ένας πολύτιμος σύντροφος.

«Μαύρη λειτουργία - Η αποκαλυπτική θρησκεία και ο θάνατος της ουτοπίας» Τζον Γκρέι, μτφ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Οκτώ

Προκλητικός όπως πάντα, ο Τζον Γκρέι πραγματεύεται σε τούτο το δοκίμιο τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώθηκαν οι κυριότερες ουτοπικές ιδεολογίες από την εποχή του Διαφωτισμού και μετά και υποστηρίζει ότι οι περισσότερες ήταν εκδοχές του χριστιανικού μύθου της «Αποκάλυψης». Σε κάποια σημεία έχει δίκιο, ωστόσο παραγνωρίζει την έννοια της ιστορικότητας.

Εξομολογήσεις, βιογραφίες, συζητήσεις   

«Εκ βαθέων» Η Ελφρίντε Γέλινεκ συνομιλεί με την Κατρίν Λεσέρ, μτφ. Βαγγέλης Μπιτσώρης,  εκδ. Εκκρεμές

Σπάνιο να βρεθεί εφ’ όλης της ύλης κείμενο τόσο ειλικρινές. Ακόμα κι αν δεν ξέρουμε το έργο της Γέλινεκ, γνωρίζουμε ότι πήρε Νόμπελ το 2004. Παιδική ηλικία, θέατρο, γραφτά, συγγραφείς, φεμινισμός, καπιταλισμός, Αυστρία, φοβίες και απέχθειες. Ωτακουστές στην πιο ενδιαφέρουσα συνομιλία. 

 «Ο χρόνος πάλι» Σώτη Τριανταφύλλου, εκδ. Πατάκη  

Η συγγραφέας περιπλανιέται στην ίδια της τη ζωή και μιλάει στην καρδιά μας. Περιήγηση –ακόμα και σε τυχαία σειρά– στα λογοτεχνικά και ψυχικά της τοπία από το 1957 μέχρι το 2009. Υπάρχει κι άλλο, υπάρχει παρακάτω – ο δρόμος δεν τελειώνει πουθενά...                                                                        

«Rosebud, η ζωή του Όρσον Γουέλς» Ντέιβιντ Τόμσον, εκδ. Πάπυρος 

Ο «Πολίτης Κέιν» διδάσκεται ακόμα σε όλες τις σχολές αλλά απέτυχε εμπορικά. Η Ρίτα Χέιγουορθ τον παντρεύτηκε, τον αγάπησε και τον μίσησε. Λύνει εμπεριστατωμένα όλες τις απορίες για τον Γουέλς – το σεναριογράφο, ηθοποιό και σκηνοθέτη των ταινιών του.

«Πριν, μετά και λίγο ανάμεσα» Ίρμη Μητροπούλου, εκδ. Φερενίκη

Το χρονικό μιας απεξάρτησης, μας αφορά. Το «με λένε Ίρμη και είμαι ναρκομανής» το διαβάζουμε για το μάθημα: χρειάζεται θέληση και κίνητρο για να διανύσει κάποιος έναν τόσο μοναχικό δρόμο.   

«Αλμπέρ Καμί, μια ζωή» Ολιβιέ Τοντ, μτφ. Ρίτα Κολαιτη, εκδ. Καστανιώτη 

Μια βιογραφία απογειώνεται όταν αρετές και ελαττώματα μιας πολυσχιδούς προσωπικότητας (συγγραφέας, ηθοποιός, δραματουργός, σκηνοθέτης, δημοσιογράφος) συνδυάζονται με πολυπλοκότητα (ήθελε να τον αγαπούν και τα κατάφερνε, ήθελε να τον καταλαβαίνουν και δεν τα κατάφερνε). 

«Η ατίθαση. Η Σανέλ πριν την Κοκό» Εντμόντ Σαρλ Ρού, μτφ. Μαρία Τσεκούρα, εκδ. Πάπυρος  

 Γιατί είναι οξύμωρο: Η Γκαμπριέλ πέρασε όλη της ζωή να σβήνει ίχνη του παρελθόντος. Κόρη γυρολόγων και ερωμένη πλουσίων, απέκτησε το παρατσούκλι Κοκό τραγουδώντας στα επαρχιακά καμπαρέ. Σήμερα, το ονοματεπώνυμο παραπέμπει στην κομψότητα και τα συναρπαστικά μυστικά της αποκαλύφθηκαν από επιστήθια φίλη.       

«Τα θαύματα της ζωής» Τ. Γκ. Μπάλαρντ,  μτφ. Ηρακλής Ρενιέρης, εκδ. Οξύ 

Υπήρξε μεγάλος συγγραφέας κι ένα από τα πιο κοφτερά μυαλά του αιώνα που πέρασε. Όπως γράφει κι ο ίδιος, αντιμετώπισε την πραγματικότητα σαν «μια παράξενη μυθοπλασία». Όπως και το έργο του, έτσι κι η αυτοβιογραφία του διαβάζεται σαν μια σπουδή πάνω σ’ αυτό που τον απασχόλησε πάνω απ’ όλα: την ανθρώπινη ψυχολογία. 

 «Αλληλογραφία 1943-1955» Τέοντορ Β. Αντόρνο - Τόμας Μαν, εκδ. Αλεξάνδρεια 

Εκμυστηρεύσεις μεταξύ αυτών των δύο αυτών γιγάντων του πνεύματος, από τα χρόνια της κοινής εξορίας τους στην Καλιφόρνια μέχρι εκείνα του επαναπατρισμού τους στη μεταπολεμική Ευρώπη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παρατηρήσεις τους που αναφέρονται στο φαινόμενο του μακαρθισμού. 

«Φλομπέρ» Φρέντερικ Μπράουν, μτφ. Τζένη Κωνσταντίνου, εκδ. Μεταίχμιο 

Ο Μπράουν διεξήγαγε ενδελεχή έρευνα προκειμένου να συνθέσει το πορτρέτο ενός ανθρώπου γεμάτου αντιφάσεις. Η περίοδος της συγγραφής της «Αισθηματικής αγωγής» και της «Μαντάμ Μποβαρύ», που προκάλεσε ανοιχτά τον μικροαστισμό, έχουν εξέχουσα θέση σ’ αυτές τις σελίδες, όπως επίσης και η φιλική σχέση του Φλωμπέρ με προσωπικότητες όπως οι Τουργκένιεφ,  αδελφοί Γκονκούρ, Ζολά, Μωπασσάν, Γεωργία Σάνδη. Την έκδοση συνοδεύει πλούσιο φωτογραφικό υλικό. 

 «Κάρολος Ντίκενς Τζορτζ Όργουελ, μτφ. Γεράσιμος Λυκιαρδιόπουλος, εκδ. Ύψιλον

Επειδή «ο Ντίκενς είναι ένας από τους συγγραφείς εκείνους που αξίζει τον κόπο να τους κλέψεις», όπως λέει ο Όργουελ στις πρώτες κιόλας αράδες αυτού του δοκιμίου, που πρωτοδημοσιεύθηκε το 1965. Η κοινωνική διάσταση του έργου του μεγάλου βικτοριανού καταλαμβάνει, δικαίως, το μεγαλύτερο μέρος τούτου του πονήματος. 

«Ωνάσης - ο άνθρωπος που τα ήθελε όλα», Francois Forestier, μτφ. Ρίτα Κολαΐτη

 Η ζωή μας μπορεί να τελειοποιηθεί

«Ο Άγγελος μέσα σου» Chris Widener, μτφ. Μάγδα Καραβιώτη, εκδ. Κριτική

Γιατί κανένας δεν ξεκινάει από τη δημιουργία, την Καπέλα Σιξτίνα... Αλληγορικό ταξίδι ενδοσκόπησης που πραγματοποιείται μέσα από το έργο του Μιχαήλ Άγγελου. Πρώτα ανακαλύπτουμε το δρόμο, μετά στοχεύουμε και τέλος, φτάνουμε στο απόγειο της δεξιοτεχνίας.

«Καλύτερα... γίνεται!» Νάνσυ Μαλλέρου, εκδ. Φερενίκη

Η συγγραφέας μάς δελεάζει υποσχόμενη ότι δέκα λεπτά την ημέρα αφιερωμένα στον εαυτό μας είναι υπεραρκετά για να γίνει η ζωή μας καλύτερη. Την πιστεύουμε. Άλλωστε έχουμε σπαταλήσει πολλή ενέργεια, προσπάθεια και φαιά ουσία σε τόσα, πλην των στόχων μας. 

«Οι χαρές και τα δεινά της εργασίας» Αλαίν Ντε Μποττόν, μτφ. Αντώνης Καλοκύρης, εκδ. Πατάκη

Το διαβάζουμε με ανακούφιση. Πριν ξεκινήσει τη συγγραφή πρέπει να είχε τις ίδιες αμφιβολίες με εμάς τους υπόλοιπους. Τι να κάνω στη ζωή μου; Πώς συνδυάζονται χρηματικές απολαβές με ικανοποίηση; χιούμορ, γνώσεις, φιλοσοφική ματιά και ζύγισμα των δεινών και της ικανοποίησης;

«Το βιβλίο της φιλοσοφίας» Ροζέ-Πολ Ντρουά, εκδ. Ψυχογιός, μτφ. Γιώργος Παρλαλόγλου

Παραμένει φιλοσοφική και φυσικά αναπάντητη η ερώτηση, πού βρίσκεται η αλήθεια. Ο έμπειρος δημοσιογράφος γράφει για αρχάριους αναγνώστες,  ψάχνοντας την απάντηση στις επιστήμες, στη θρησκεία, στις τέχνες, στην ανθρώπινη λογική και στο θείο λόγο.     

«Η σοφία του Ρίλκε» Ράινερ Μαρία Ρίλκε, ανθολόγηση Ulrich Baer, μτφ. Αλεξάνδρα Νικολακοπούλου, εκδ. Πατάκη

Γιατί οφείλεις να ζεις τη ζωή στο έπακρο, όχι ανάλογα με το τι μέρα είναι, αλλά βολιδοσκοπώντας το βάθος της κάθε μέρας». Επιτέλους, ένας ποιητής που με  εύστοχες και διορατικές παρατηρήσεις μας βοηθάει ν’ αντιμετωπίσουμε την καθημερινότητα.