Μετρό 2034

2034: Ο κόσμος ολόκληρος είναι ένας σωρός από ερείπια. Η ανθρωπότητα έχει σχεδόν ολοκληρωτικά εξοντωθεί. Η ραδιενέργεια καθιστά τις μισοκατεστραμμένες πόλεις ακατάλληλες για τη ζωή. Και σύμφωνα με διάφορες φήμες, πέρα από τα όριά τους εκτείνονται ατέλειωτες πυρπολημένες έρημοι και ζούγκλες από μεταλλαγμένα δάση.

Κανείς όμως δεν ξέρει στα σίγουρα τι βρίσκεται εκεί. Όσοι αρνούνται να πιστέψουν ότι η εποχή του ανθρώπου έφτασε στο τέλος της είναι ελάχιστοι: μόλις μερικές δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι. Δεν ξέρουν αν έχουν διασωθεί και κάποιοι άλλοι ή αν αυτοί είναι οι τελευταίοι άνθρωποι στον πλανήτη. Ζουν στο μετρό της Μόσχας, το μεγαλύτερο αντιπυρηνικό καταφύγιο απ’ όσα χτίστηκαν ποτέ. Το έσχατο καταφύγιο της ανθρωπότητας. Το σύστημα της κεντρικής διοίκησης έχει προ πολλού καταρρεύσει, και οι σταθμοί του μετρό μετατράπηκαν σε κράτη-νάνους. Εδώ τα αισθήματα παραχωρούν τη θέση τους στα ένστικτα, το κυριότερο από τα οποία είναι αυτό της επιβίωσης. Επιβίωση πάση θυσία.

Το «Metro 2034» (εκδ. Καστανιώτης) αποτελεί συνέχεια του επιτυχημένου μελλοντολογικού μυθιστορήματος «Metro 2033» του Dmitry Glukhovsky. Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες διαστάσεις του ευρήματος, πάνω στο οποίο θεμελιώνεται η αφήγηση και των δύο βιβλίων, είναι ότι ο πυρηνικός όλεθρος έχει επέλθει σε μια κορύφωση του ψυχρού πολέμου προτού η Σοβιετική Ένωση καταρρεύσει. Η διάσταση αυτή δίνει τη δυνατότητα στο συγγραφέα να συνδυάζει την καταιγιστική περιπετειώδη δράση με εύστοχες κριτικές αναφορές στο σοβιετικό παρελθόν, αλλά και με προφανείς νύξεις στη ραγδαία άνοδο του φασισμού στη σύγχρονη Ρωσία.  

Στο «Metro 2034» ο συγγραφέας, πιο ώριμος, αναδεικνύει με δεξιοτεχνία το πώς τα ηθικά διλήμματα που ενυπάρχουν στην ανθρώπινη φύση –η αέναη αντιμαχία ανάμεσα στο καλό και το κακό, η ηθική των σκοπών και τα μέσα για την επίτευξή τους, το ατομικό συμφέρον και το συλλογικό καθήκον, το τραμπάλισμα ανάμεσα στο μεγαλύτερο ή το μικρότερο κακό)– μέσα στη ζοφερή ατμόσφαιρα των υπόγειων σηράγγων, όπου το μόνο που κυριαρχεί είναι το ανέλπιδο ένστικτο της επιβίωσης, υπάρχει χώρος στην ανθρώπινη συνείδηση για όνειρα. Σε κάθε περίπτωση όλα είναι θέμα επιλογών, είτε αυτές  επηρεάσουν τη ζωή ενός ατόμου είτε ολόκληρης της ανθρωπότητας.

Αν το «Metro 2033» ήταν κυρίως ένα μυθιστόρημα δράσης, το «Metro 2034» είναι πιο σκοτεινό και πιο ρεαλιστικό σε ό,τι αφορά την ατμόσφαιρα που αποπνέει, αλλά και πιο οικείο, αφού πολλές φορές μας εξωθεί να αναγάγουμε συνθήκες και καταστάσεις που υποτίθεται συμβαίνουν σε μια μετα-πυρηνική δυστοπία, με τον κόσμο που μας περιβάλλει σήμερα.

* O I.Λ. είναι συγγραφέας. Το νέο βιβλίο του «Μαύρα κουφέτα» θα κυκλοφορήσει αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.