Best of noir #2: Jean-Patrick Manchette – Η Πρηνής Θέση του Σκοπευτή

Jean-Patrick Manchette – Η Πρηνής Θέση του Σκοπευτή

(La Position Du Tireur Couchè, The Prone Gunman, 1981)

Λίγες μόλις γραμμές πριν το φινάλε αυτής της ερεβώδους μινιατούρας, του φρενιτιώδους μακελειού που ξεδιπλώνεται στην «Πρηνή θέση…», και ενώ ο αναγνώστης έχει είτε εθιστεί ευδαιμονικά στην απροκάλυπτη νοσηρότητα είτε αποστραφεί οριστικά τη σοκαριστική ωμότητα των πεπραγμένων του πληρωμένου φονιά Μαρτέν Τεριέ, εύλογα αναρωτιέται πού θα τον βγάλει στο τέλος αυτό το αιμοδιψές σιρκουί στη διάρκεια του οποίου ο μισθοφόρος έχει: σφαγιάσει ό, τι βρεθεί στο διάβα του, απωλέσει οποιονδήποτε θα μπορούσε να αποκαλέσει φίλο, σπαταλήσει το τελευταίο του σεντίμ και όσα θραύσματα ονείρων του έχουν απομείνει –έχει αλίμονο, χάσει στην κυριολεξία και τη λαλιά του!

Πορτρέτο του Jean-Patrick Manchette

© Jacques Robert

Προϊόν της γενιάς που στιλβώθηκε στα οδοφράγματα του Μάη του ’68, αντάλλαξε φληναφήματα με τον κομμουνισμό, ασπάστηκε τους καταστασιακούς και εντρύφησε στην «Κοινωνία του Θεάματος», ο Ζ. Π. Μανσέτ, (1942-1995), έζησε λίγο, έγραψε πυρετικά, συστηματοποίησε τη λατρεία του νουάρ μέσα από σωρεία κριτικών, διασκευών και μεταφράσεων, και πλασαρίστηκε στην κορυφή του γαλλικού μυθιστορηματικού ιδιώματος που ονομάστηκε «neo-polar». Η πένα του, μια αόρατη κάμερα. Η γλώσσα του, κινηματογραφική, σφιχτή, δεξιοτεχνικά επεξεργασμένη με εναλλαγές ρυθμού και συγκοπτόμενες σεκάνς, άγρια και λυρική σαν την West Coast τζαζ του Τζέρι Μάλιγκαν και του Τσίκο Χάμιλτον, που επενδύει ηχητικά τον διαταραγμένο ψυχισμό του Ζορζ Ζερφώ, ενός άλλου ήρωα, σε ένα άλλο αριστούργημα του συγγραφέα, το «Μελαγχολικό Κομμάτι της Δυτικής Ακτής».

Έκδοση της θρυλικής Sèrie Noire του οίκου Gallimard

Οι κινηματογραφικές αναγωγές δε θα ξενίσουν όσους διαβάσουν Μανσέτ. Το απέριττο σφρίγος της πρόζας του έχει κάτι από τον «Σαμουράι» του Μελβίλ, από τον «Αμερικάνο» του Κορμπίν. Δίχως φαντασιακά άλματα αξιώσεων εκ μέρους του αναγνώστη, μέσα από τις σελίδες του γάλλου στιλίστα προκύπτουν αβίαστα οι σιλουέτες ενός πρώιμου Ντελόν, ενός ώριμου Κλούνεϊ, ενός μεστού Κλάιβ Όουεν, οποιουδήποτε τέλος πάντων δικαιούται να φέρει το προσωνύμιο του απροσποίητου «κουλ».

(Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα)

Η «Πρηνής θέση του σκοπευτή» σε κόμικ του Ζακ Ταρντί. Μεταφράστηκε και στα ελληνικά