Βιβλιο

Η ιστορία πίσω από την «Πικρή Ιστορία της Α»

Πώς γεννήθηκε αυτή η μικρή συλλογή ποιημάτων.

Στράτος Φαναράς
ΤΕΥΧΟΣ 400
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Στράτος Φαναράς μας δίνει μερικά στοιχεία για την καινούργια συλλογή ποιημάτων του «Η πικρή Ιστορία της Α» (εκδ. ΑΤΗΕNS VOICE Books)

Δεν έχω πολλά να πω γι’ αυτό το βιβλιαράκι. Δηλαδή, δεν έχω να πω για το περιεχόμενο. Θα πάω στα υπόλοιπα. Αυτό το βιβλιαράκι το γέννησαν η ανάγκη, η ζήλια και η φιλία.

nΗ ανάγκη

Η κρίση στην οποία έχουμε περιέλθει είναι ένα θέμα και η διαχείρισή της το αμέσως επόμενο. Θα περίμενε κανείς ότι τα τραγικά αδιέξοδα στα οποία οδηγηθήκαμε κάτω από το βάρος της κυρίαρχης πολιτικής κουλτούρας του πελατειακού κράτους και του συντεχνιασμού θα δημιουργούσαν ρωγμές στα στερεότυπα, θα μείωναν τις βεβαιότητες, θα έβαζαν στο τραπέζι όλα τα δεδομένα και όλες τις δυνατότητες για να τα αντιμετωπίσουμε. Όμως, αντί γι’ αυτό, ο κυρίαρχος πολιτικός λόγος που μας οδήγησε εδώ ενισχύθηκε.

Ο δικομματισμός καταγγέλθηκε και εκτελέστηκε με συνοπτικές διαδικασίες, όχι γιατί εξέθρεψε και στηρίχτηκε σε αντικοινωνικές πρακτικές, αλλά γιατί δεν κατάφερε να τις συντηρήσει επ’ άπειρον.

Βγήκαμε στους δρόμους, όχι με τη θέληση να κάνουμε μια νέα αρχή, αλλά με το πείσμα να επιστρέψουμε στο παρελθόν. Να συντηρήσουμε μικρά και μεγάλα προνόμια. Είμαστε δέκα εκατομμύρια αδικημένοι. Αυτό είμαστε. Αν ο Πάγκαλος αντί για το περιβόητο «μαζί τα φάγαμε», έλεγε «όλοι αδικηθήκαμε», σήμερα θα λατρευόταν σαν Θεός.

Μέσα σ’ αυτό το δημόσιο ορυμαγδό, περιδεής παρακολουθούσα και παρακολουθώ την Αριστερά στις περισσότερες εκδοχές της να συντηρεί και να επιδιώκει να εγκολπωθεί αυτό το λόγο, αυτές τις πρακτικές, αυτή την κουλτούρα.

Από τη θέση μου, που δεν επιτρέπει να λέω και πολλά-πολλά, να έχω άποψη, γιατί με βάση τα στερεότυπα αυτό αποτελεί απόδειξη πως μεροληπτώ στην έρευνα, από ανημπόρια δηλαδή, άρχισα να γράφω αυτά «τα κάτι σαν ποιήματα».Βρήκα ένα παράθυρο να εκφράζομαι κάπως.

Πολλοί πιστεύουν ότι οι ερευνητές είναι μέρος του συστήματος, ότι χειραγωγούν. Μπορεί αυτό να το πιστεύουν και ορισμένοι «δήθεν» ερευνητές που με τη στάση τους συντηρούν αυτή την πίστη και την αναπαράγουν. Πρόκειται για έναν απίστευτο μύθο. Για μια ανύπαρκτη δύναμη. Για δήθεν. Όποιος κάνει έρευνα και τη σέβεται, νιώθει πολίτης δεύτερης κατηγορίας. Γιατί δεν πρέπει να έχει προσωπική γνώμη και να τη λέει, και μάλιστα δεκαπέντε μέρες πριν από τις εκλογές δεν έχει καν το δικαίωμα να παρουσιάζει τη δουλειά του. Σύμφωνα με το νόμο που έχει ψηφίσει ομόφωνα η ελληνική Βουλή, όταν πλησιάζουν εκλογές πιάνουν δουλειά οι κομματικοί παπαγάλοι. Που ζουν στην απάτητη ζούγκλα της Αθήνας.

Αυτά λοιπόν τα «κάτι σαν ποιήματα» ήταν ο τρόπος μου για να κάνω το σχόλιό μου πάνω στην κρίση. Ο τρόπος μου για να μην τρελαθώ νωρίς.

Η ζήλια

Παρόλα αυτά, έχω την εντύπωση ότι μάλλον είμαι ένας τυχερός άνθρωπος. Μέχρι τώρα τα ψιλοκαταφέρνω. Δεν λέω ότι δεν μου έλειψε τίποτα. Δεν λέω ότι δεν ένιωσα ζήλιες, αλλά οι περισσότερες ήταν εφήμερες. Μία ήταν η σταθερή και μεγάλη μου ζήλια. Ζήλευα τους συγγραφείς όσο τίποτα. Τους θαύμαζα και τους θαυμάζω. Τους σέβομαι και τους υπολήπτομαι. Μερικές και μερικούς, τους αναλογίζομαι με δέος.

Και πάντα σκεφτόμουν: τίποτα δεν θα έχεις κάνει στη ζωή σου, αν δεν θα υπάρξει έστω ένα βιβλιαράκι που να φέρει την υπογραφή σου. Εντάξει, δεν θα γίνεις βέβαια Ασήμωφ, Λεμ. Δεν είσαι ο Σέτσινγκ. Ο Καζαντζάκης, ο Τσίρκας. Δεν γεννήθηκες ο Κέρουακ ή ο Γκίνσπεργκ. Αλλά όχι και τίποτα... όχι και καθόλου... τι στο καλό...

Η φιλία

Ώσπου αυτά τα «κάτι σαν ποιήματα» άρχισαν με την παρότρυνση φίλων να σχηματοποιούν μέσα μου την πιθανότητα να γίνουν μια μικρή συλλογή που θα εκδοθεί. Κάποια στιγμή είπα: Λες; Λες να είναι αυτό το βιβλιαράκι;

Τυχαία, μια μέρα, έγραψα ένα από αυτά και το πόσταρα στο Facebook. Από πίκρα. Και λίγα λεπτά αργότερα μια παλιά γνωστή έκανε like και μου έστειλε κι ένα μήνυμα, «μπράβο, Στράτο, να γράψεις κι άλλο, μου άρεσε». Και μετά, στο δεύτερο, κι άλλοι έκαναν like και μια μέρα έμαθα ότι μια άλλη φίλη κοινοποίησε ένα, που σήμαινε ότι της άρεσε πολύ.

Οι φίλοι, λοιπόν, μου είπαν ότι τους άρεσαν και ότι θα είχε νόημα να δημοσιευτούν. Και μετά ο Γιάννης ο Κουρούδης μού είπε κι αυτός, ναι, θα κάνω το design στο βιβλιαράκι σου, μου αρέσουν. Και το έκανε.

Με την ευκαιρία, δηλώνω ότι δεν είμαι ποιητής. Δεν ξέρω καν αν γράφω ποιήματα, αλλά ποιητής σίγουρα δεν είμαι. Ίσως είναι αυτός, που όπως είπε κάποτε ο Τίτος Πατρίκιος, πήρε το ρίσκο να ζει από τα ποιήματά του.