Έχει άρωμα η Ινδία;

Η Βρετανίδα συγγραφέας Τζούλιαν Γκρέγκσον δίνει την ευκαιρία στην A.V. να ταξιδέψει… «Στην καρδιά των Μουσώνων»

Γράψατε ένα μυθιστόρημα εποχής (σ.σ. απέσπασε το Βραβείο 2008 του Romantic Novelists Association) με ηρωίδες τρεις νεαρές γυναίκες που ταξιδεύουν από την Αγγλία στη Βομβάη το φθινόπωρο του 1928, όταν έχει αρχίσει ο αντιαποικιοκρατικός αγώνας του Γκάντι. Μου θυμίζει το «Πέρασμα στην Ινδία» του Ε.Μ. Φόρστερ. Υπήρξε το βιβλίο αυτό πηγή έμπνευσης; Το διάβασα όταν ήμουν ακόμα μαθήτρια· από τα καλύτερα μυθιστορήματα της βρετανικής λογοτεχνίας. Ωστόσο, δύο άλλες ήταν οι βασικές επιρροές. Μια υπέροχη γυναίκα που γνώρισα σε ηλικία 5 ετών και είχε ζήσει στην Ινδία 25 χρόνια. Μου έχει διηγηθεί απίστευτες ιστορίες. Μια μέρα άνοιξε μπροστά μου το μπαούλο με όλα τα προσωπικά αντικείμενα που είχε χρησιμοποιήσει όταν ζούσε εκεί. Αυτή ήταν η πρώτη γνωριμία με την Ινδία. Η δεύτερη ήρθε μέσω της μητέρας του συζύγου μου. Είχε ταξιδέψει με τον «Αλιευτικό στόλο». Έτσι αποκαλούνταν οι Βρετανίδες που ταξίδευαν στην Ινδία προς αναζήτηση συζύγου. Η πεθερά μου κατέληξε να παντρευτεί έναν Βρετανό αξιωματικό του ιππικού. Λάτρευε την Ινδία. Πάντα μιλούσε για το πόσο της έλειπε, όταν επέστρεψε.

Ο πατέρας μου ήταν αξιωματικός της πολεμικής αεροπορίας. Αυτό που μου έχει μείνει από την παιδική μου ηλικία είναι ότι κάθε δυόμισι χρόνια αλλάζαμε τόπο διαμονής, βρισκόμασταν στη Βρετανία, την Κύπρο, την Αυστραλία. Έχω βιώσει στο πετσί μου από τη μία το συναίσθημα του ενθουσιασμού όταν ανακαλύπτεις κάτι καινούργιο, κι από την άλλη το συναίσθημα της μοναξιάς και του ξεριζωμού.

Ποιες ήταν οι δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι Βρετανίδες στην Ινδία; Ζέστη, σκόνη, αρρώστιες, μοναξιά, το αγεφύρωτο πολιτιστικό χάσμα με το υπηρετικό προσωπικό. Οι Βρετανοί δεν καταλάβαιναν τους Ινδούς και οι Ινδοί τους Βρετανούς. Επιπλέον, πολλές από αυτές τις νεότατες γυναίκες κατέληγαν να ζουν σε απομονωμένες περιοχές μια άκρως ανιαρή ζωή. Μια μεμσαχίμπ (στην ινδική γλώσσα, η γυναίκα του αφεντικού) μου είχε περιγράψει πολύ εύστοχα την κατάσταση: «Μη ξεχνάς, γλυκιά μου, ότι τότε δεν είχαμε τα κλειδιά: δεν υπήρχε το κλειδί για την εκπαίδευση, την εργασία, το αυτοκίνητο, το σπίτι». Όλα εξαρτιόντουσαν από την εξεύρεση συζύγου. Αυτή ήταν η κινητήριος δύναμη πίσω από το ταξίδι στην Ινδία. Είχα επισκεφτεί την Ινδία άλλες δύο φορές, πριν αρχίσω να γράφω. Η πιο κρίσιμη στιγμή για μένα ως συγγραφέα ήταν όταν συνειδητοποίησα ότι γράφω ένα μυθιστόρημα για τη φιλία. Αυτές οι γυναίκες χρειάζονταν απεγνωσμένα η μία την υποστήριξη της άλλης.

Έχει άρωμα η Ινδία; Αυτή η χώρα έχει ακόμα και σήμερα το δικό της άρωμα: της σκόνης, των ακαθαρσιών από τις αγελάδες, του κάρβουνου και της μυρωδιάς των μπαχαρικών. Αν και η σημερινή Βομβάη έχει κυρίως τη μυρωδιά της ρύπανσης. 

Ενώ ξεκινήσατε ως μοντέλο και δημοσιογράφος, οδηγηθήκατε στη συγγραφή... Για μένα η δημοσιογραφία ήταν σχολείο. Πιστεύω ότι βρίσκεται στο ίδιο μονοπάτι με ένα διήγημα. Όμως η συγγραφή είναι μια διαδικασία εξουθενωτική. Στις καλύτερές της μέρες μπορεί να σε κάνει να αισθανθείς ότι βρίσκεσαι στον παράδεισο. Αισθάνεσαι οξυδερκής και επινοητικός. Στις χειρότερες, είναι κόλαση. Έβαλα για πρώτη φορά το χέρι μου στη φωτιά της συγγραφής με διηγήματα. Κέρδισα ένα διαγωνισμό, εθίστηκα και άρχισα σε κατάσταση τρόμου να γράφω το πρώτο μου βιβλίο. Και καλά έκανα.

Info:Στην καρδιά των μουσώνων Τζούλιαν Γκρέγκσον, μτφ. Βούλα Αυγουστίνου, εκδ. Διόπτρα.