Aναγνωστήριο

Ποίηση

Χάρης Βλαβιανός «Η ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας σε 100 χαϊκού - Από τους προσωκρατικούς έως τον Ντερριντά». Πατάκης.

Απαντώντας ο ποιητής Σεφέρης στο φιλόσοφο Τσάτσο, στον «Διάλογο για την ποίηση», γράφει σαρκαστικά: «Όταν ένας φιλόσοφος απαντάει, ξεχνάς τι τον είχες ρωτήσει». Τι γίνεται, όμως, όταν μια εξαιρετική ποιητική ιδέα συναντάει μια εξαιρετική φιλοσοφική ιδέα; Γίνονται βιβλία σαν κι αυτό. Θυμίζω ότι το χαϊκού είναι παραδοσιακό γιαπωνέζικο ποίημα, τρίστιχο, με 5-7-5 συλλαβές. Φανταστείτε τώρα ότι ο Βλαβιανός καταφέρνει να συμπυκνώσει τη βασική φιλοσοφική ιδέα 100 φιλοσόφων σε ισάρθμα χαϊκού. Μεταφράστηκε ήδη στα αγγλικά από το νεολληνιστή Peter Mackridge, Ομότιμο Καθηγητή Σύγχρονης Ελληνικής Λογοτεχνίας στο Παν/μιο της Οξφόρδης, και θα κυκλοφορήσει προσεχώς στη Μεγ. Βρετανία.

Γιάννης Βαρβέρης «Βαθέος γήρατος». Κέδρος.

Μεταθανάτια έκδοση των ποιημάτων ενός από τους αξιότερους δημιουργούς της λεγόμενης γενιάς του ’70. Λιτός στίχος, μοντέρνο στιλ και λεκτική διεισδυτικότητα από το χέρι ενός ανθρώπου που δήλωνε ότι στο μέλλον θα επιζούν στις ανθολογίες «από κανένα μέχρι ένα» ποιήματά του. Αυτό το ένα ίσως να είναι το «Ποίημα ήταν» απ’ αυτό το βιβλίο (Σ.τ.π.)

Μαρτυρίες

Βαρλάμ Σαλάμοφ «Ιστορίες από την Κολιμά». Μαρτυρίες. Μτφ. Ελένη Μπακοπούλου. Ίνδικτος.

Το σημαντικότερο έργο όλων των εποχών για τα σταλινικά στρατόπεδα συγκέντρωσης/καταναγκαστικής εργασίας και μάλιστα για το μεγαλύτερο και χειρότερο όλων, την Κολιμά στον αρκτικό κύκλο. Το βιβλίο είναι ταυτόχρονα μαρτυρία, ιστορία, λογοτεχνία και, ιδίως, αυτοβιογραφία, αφού ο συγγραφέας γνώρισε από κοντά τους χώρους αυτούς. Ο πρόλογος της μεταφράστριας επαρκέστατος και κατατοπιστικότατος. Ούτε αυτό ούτε το από πάνω του συνιστώνται για δώρα σε φανατικούς κνίτες.

Γιώργος Πασπάτης  «Τυφλή πορεία - Απομνημονεύματα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο». Μιχαήλ Μάτσας. Εισαγωγή: Πάτρικ Λη Φέρμορ. Εστία.

Η έναρξη της γερμανικής κατοχής βρίσκει τον αφηγητή στα 21 του, στην Αθήνα. Πλουσιόπαιδο, αλλά όχι χαλβάς. Προσπαθεί να φύγει με καΐκι στη Μέση Ανατολή, πιάνεται από τους Ιταλούς, περνάει μήνες σε διάφορες φυλακές, αποδρά από τη Σάμο, δραπετεύει στην Τουρκία, φτάνει στη Μέση Ανατολή, παντρεύεται, αποκτά μια κόρη, κατατάσσεται στο Ναυτικό και παίρνει μέρος στην καταστολή του εαμικού κινήματος στα πλοία του ελληνικού στόλου. Στη συνέχεια γίνεται κυβερνήτης πολεμικού καϊκιού, που –με έδρα το τούρκικο φιορδ Ντερεμέν– χτυπάει τις γερμανικές φρουρές στα νησιά του Αιγαίου όλο το καλοκαίρι του ’44. Τελικά, ζει την απελευθέρωση στον Πειραιά και στην Αθήνα. Συναρπαστική ιστορία.  

Γλωσσικά

David Crystal «Ένα μικρό βιβλίο για τη γλώσσα». Εκλαϊκευμένη εισαγωγή στη Γλωσσολογία. Μτφ. Γρηγόρης Κονδύλης. Πατάκης.

Μόλις το τελείωσα. Μιλάμε για την πιο διασκεδαστική και ταυτόχρονα ουσιαστική εισαγωγή στη Γλωσσολογία που έχω πιάσει ποτέ στα χέρια μου. Αν και ο συγγραφέας του είναι διαπρεπής καθηγητής Γλωσσολογίας, το βιβλίο δεν έχει ίχνος ακαδημαϊσμού. Αντιθέτως, έχει ζωντάνια, εικόνες, παραδείγματα και καταπιάνεται με απίστευτα πολλές πλευρές του θέματος, μερικές φορές εντελώς καθημερινές και απρόσμενες. Με το χιούμορ που μόνο οι αγγλοσάξονες πανεπιστημιακοί διαθέτουν. Λαμπρή και η ελληνική μετάφραση - επιμέλεια. Αντενδείκνυται για δώρο σε στρυφνούς γλωσσολόγους. 

Νίκος Σαραντάκος «Λέξεις που χάνονται - Ένα ταξίδι σε 366 σπάνιες λέξεις». Εκλαϊκευμένο λεξικογραφικό μελέτημα. Εκδόσεις του 21ου.

Δεύτερο απολαυστικό βιβλίο. Ο Σαραντάκος αποθησαυρίζει για κάθε μέρα του χρόνου μια διαφορετική λέξη και μελετάει την ιστορία της. Κριτήριά του, να μην υπάρχουν σε κανένα από τα τρέχοντα λεξικά, ταυτόχρονα όμως να έχουν ενδιαφέρον για το σύγχρονο αναγνώστη. Η κατσιφάρα, ο μουχτούρης, τα σαντεκλέρια, ο βαρδαλαμπούμπας, το ψίκι, ο τζελάτης, η ζολότα, το καβανόζι, τα πορίχια, όλα αυτά και πολλά άλλα είναι δω και σας περιμένουν. Δεν συνιστάται για δώρο σε οπαδούς του κ. Αδώνιδος Γεωργιάδου.

Επιστήμη - Μελέτες - Ιστορία

Timothy Rybak «Η βιβλιοθήκη του Χίτλερ - Τα βιβλία που επηρέασαν τη ζωή του». Εκλαϊκευμένη ιστορική, βιβλιολογική, πολιτική, ψυχολογική μελέτη. Μτφ. Αλεξάνδρα Κονταξάκη. Πατάκης.

Ο Χίτλερ ήταν ένας αυτομορφωμένος βιβλιοφάγος, που διάβαζε πάρα πολύ από νεαρός και κατέληξε να διαθέτει προσωπκή βιβλοθήκη 16.000 τόμων.Τα βιβλία αυτά –από στρατιωτική ιστορία μέχρι πολιτική και από αρχιτεκτονική μέχρι διαιτολογία– ήταν μοιρασμένα στα τρία σπίτια του δικτάτορα και σ’ ένα υπόγειο καταφύγιο του ναζιστικού κόμματος. Το πόσο επηρέασαν τη σκέψη του και τι απόγιναν μετά την ήττα του ναζισμού είναι μερικά από τα ερωτήματα που απαντιούνται εδώ.

➜ d.fyssas@gmail.com