Τα παιδιά του Κάιν
Νίκος Παναγιωτόπουλος, Μεταίχμιο, σελ. 395
Λίγες μέρες πριν διαβάσω «Τα παιδιά του Κάιν», ρούφηξα κυριολεκτικά τη συνέντευξη του καθηγητή Αντώνη Λιάκου στο «Lettre International», όπως αναδημοσιεύτηκε στο «Books’ Journal» (τ. Ιανουαρίου). Ένας ποταμός χιλιάδων λέξεων, αφιερωμένος στη μεγάλη κρίση της Ευρώπης αλλά και το «ελληνικό πρόβλημα», όπως ενέσκηψε. «Όσο για τα μυθιστορήματα που προκύπτουν από την προβληματική που προκάλεσε η κρίση, θα είχα να επισημάνω “Τα παιδιά του Κάιν” του Νίκου Παναγιωτόπουλου, όπου προσπαθεί να δείξει την πορεία της γενιάς της μεταπολίτευσης και τις αιτίες της σημερινής κρίσης» υποδεικνύει ο κ. Λιάκος στον Γερμανό συνομιλητή του. Τι σύμπτωση, σκέφτηκα, καθώς ήταν το μυθιστόρημα που είχα βάλει στην άκρη για να διαβάσω.
Εκτιμώ τον Παναγιωτόπουλο και λόγω ηλικίας αλλά και λόγω επαγγέλματος. Είναι συγγραφέας της γενιάς μου αλλά και δημοσιογράφος, το ’97 όπου πρωτοεμφανίστηκε με τα διηγήματα της «Ενοχής των υλικών» με είχε συγκινήσει σφόδρα. Κι ένα Σάββατο μεσημέρι ξεκίνησα «Τα παιδιά του Κάιν» με την τηλεόραση να παίζει ειδήσεις για το χιόνι, που έστειλε τη Φλώρινα στην πανευρωπαϊκή κορυφή με ένα μείον 24, αλλά και το γνωστό θριλεράκι για τα δισεκατομμύρια που μας δίνει-δεν μας δίνει η Τρόικα. Τα γράφω αυτά γιατί «Τα παιδιά του Κάιν» δεν είναι απλώς ένα πολύ ωραίο μυθιστόρημα, αλλά και το συγκλονιστικό πορτρέτο της Ελλάδας, που από το ’79 έως σήμερα έκανε τα πάντα για να βγάλει τα μάτια με τα ίδια της τα χέρια. Η παρέα των ηρώων είναι μια ακτινογραφία της ελληνικής κοινωνίας που τώρα καταρρέει.
Το στόρι: μια παραλία ενός νησιού κάπου στο Ιόνιο, που το ’79 μοιάζει με χαμένο Παράδεισο. Οι έφηβοι του τότε κυκλοφορούν χωρίς φύλλο συκής, προειδοποιούν το μέλλον να τους στρώσει κόκκινο χαλί, γιατί έρχονται ανάβοντας φωτιές, διαβάζουν Έρμαν Έσε και ακούνε «Highway 61 Revisited» του Ντίλαν. Τα χρόνια περνούν, ερωτεύονται, τα φτιάχνουν, τα χαλάνε, γνωρίζουν άλλους ανθρώπους διασπώντας τον πυρήνα της σχέσης τους, κάποιοι τα καταφέρνουν επαγγελματικά, κάποιοι άλλοι απλώς βολεύονται, μέχρι να έρθει ένα τριήμερο Αγίου Πνεύματος του 2009 και να επιστρέψουν στο ίδιο νησί, στην ίδια παραλία, όχι ολόιδιοι με τότε. Στα «Παιδιά του Κάιν» ο Παναγιωτόπουλος προεκτείνει τη λογοτεχνία του και τη φέρνει αντάμα με το σινεμά. Οι λέξεις του φτιάχνουν εικόνες, η δραματουργία και η μυθοπλασία του ακολουθούν τη συνταγή του cliffhanger: κεφάλαια που τελειώνουν με αναπάντητα ερωτηματικά. Η μουσική του Ντίλαν, των Stones ή των Sunnyboys και του Μουλάτου Αστάτκε μοιάζει με σάουντρακ.
Ανάμεσα σε όλα αυτά τα τρικ του παρελαύνει ο παλιός κόσμος, όπως τον ξέραμε: το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα, το lifestyle του Κωστόπουλου, η οικονομία των επιδοτήσεων, ο πολεοδομικός βανδαλισμός, η άναρχη δόμηση, που στις παραλίες έστησε beach bars και ξενοδοχεία all inclusive, η διαπλοκή πολιτικής και μίντια, η μεγάλη αρπαχτή, η διαφθορά, η ξεφτίλα σε όλο της το μεγαλείο. Μπάτσοι, ταβερνιάρηδες, «επιχειρηματίες της χρονιάς», φωτογράφοι, πλαστικοί χειρουργοί, καθηγητές πανεπιστημίου, μαγείρισσες, σούπερ σεφ, όλα ένα κουβάρι, καλοί-κακοί μαζί, έθνος γιαχνί, ιδεολογίες τουρλού, γκομενικά, καριέρες… κενό.
Σε ένα σημείο του βιβλίου, μια από τις ηρωίδες θεωρεί πως το τέλος του εμφυλίου ξεκίνησε με την άνοδο του «πράσινου ήλιου» και ολοκληρώθηκε την εποχή του χρηματιστηρίου, μια κολυμπήθρα του Σιλωάμ όπου όλοι βούτηξαν και σήκωσαν πολύτιμα σταυρουδάκια. Μεγαλειώδης παρατήρηση! Αλλά και μεγαλειώδες μυθιστόρημα. Αγγίζει το νουάρ, καθότι υπάρχει κι ένας φόνος που πρέπει να διαλευκανθεί, αν και ο συγγραφέας φροντίζει να τον διανθίσει και με πολλά άλλα που «σκότωσε» η γενιά του Πολυτεχνείου. Καθώς η πλοκή ξεδιπλώνεται, ξέρεις πως διατρέχεις το βουλεβάρτο των χαμένων ονείρων της γενιάς μιας χώρας που πιάνοντας κάθε στόχο της ήταν σαν μεθοδικά να κανιβάλιζε όλα τα όνειρα που την έθρεψαν. Διαβάζεται απνευστί και μας αποζημιώνει καθώς από την «Αγιογραφία» του 2003 ο Παναγιωτόπουλος επιστρέφει βεβηλώνοντας κυριολεκτικά τον ψεύτικο παράδεισο που έζησε το έθνος και η αγία οικογένεια των πενηντάρηδων του σήμερα, που, όπως όλα δείχνουν, αμάρτησαν για το... πουγκί τους.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μάθε απο το παρελθόν σου, αγάπησε τον εαυτό σου, ζήσε τη ζωή που σου αξίζει
Γράφοντας για αυτά που έχουν σημασία, με τον πιο συναρπαστικό τρόπο
Μιλήσαμε με αφορμή το νέο της βιβλίο «Η φωνή στα χέρια της» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίκαρος
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Τι τη συγκινεί, τι τη θυμώνει, τι νοσταλγεί στην καθημερινή της ζωή και τι της λείπει από το παρελθόν; Μιλήσαμε μαζί της με αφορμή το πρώτο της βιβλίο με ποιήματα
Πώς η επιμονή, η αφοσίωση στη δημιουργική σου φωνή και μια σειρά από ευφάνταστα σωματικά τελετουργικά μπορούν να δώσουν φτερά στην καλλιτεχνική δημιουργία
Διαβάστε δύο ποιήματα από τη νέα συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη
Η ψυχαναλύτρια Galit Atlas φωτίζει τη σκοτεινή επικράτεια του ασυνείδητου, αυτή που μας στοιχειώνει εν αγνοία μας
Τα λημέρια των συγγραφέων - πεζογράφων, ποιητών, δοκιμιογράφων. Γιατί γράφουν εκεί που γράφουν; Τι φετίχ έχουν; Πώς εμπνέονται σ’ αυτόν τον χώρο;
Tι μας ενδιαφέρει η πεισιθάνατη αναζήτηση ενός μετανάστη Ιρανού που μέσα σε όλα τα άλλα είναι και ορφανός από μητέρα, ενώ ο πατέρας του δουλεύει σε εκτροφείο ορνίθων;
Μια συζήτηση για το βιβλίο της «Πρόσωπα του μύθου, του θρύλου, της μουσικής» και το πώς οι μύθοι και οι θρύλοι εικονογραφούν ένα είδος πρωτόγονης ψυχολογίας
«Η ζωή με το δικό σου φως» του Abdellah Taïa είναι μια γοητευτική καταβύθιση σ’ έναν κόσμο άγνωστο, σκληρό και ανθρώπινο, όπου οι κατηγοριοποιήσεις και οι κανόνες της Δύσης δεν χωρούν
Μια συζήτηση με τους συγγραφείς για τον ρόλο του επιχειρείν στη δημοκρατία
Ο υδράργυρος ανεβαίνει και τα συναισθήματα στις σελίδες κορυφώνονται
Τα βιβλία που θα προσθέσουμε στις καλοκαιρινές μας αναγνώσεις
Σπουδή εφηβικής αφύπνισης, παραμένει ένα από τα πιο αγαπημένα βιβλία του 20ού αιώνα
«Το τρίτο στεφάνι», οι περιπέτειες του λογοτέχνη με τον νόμο στην Αυστραλία και η οριστική επιστροφή του στην Ελλάδα καταγράφονται στο βιβλίο «Το Τέρας και ο Κολοσσός»
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.