- CITY GUIDE
- PODCAST
-
28°
Ένας άνθρωπος αποφασιστικά και αιώνια μόνος. Ένας άνθρωπος που κουβαλά στην ψυχή του το υπόγειο. Ένας καταραμένος. Φτωχός, μίζερος, περιθωριακός, τεμπέλης δημόσιος υπάλληλος, ο αντι-ήρωας του Ντοστογιέφσκι έρχεται να αμφισβητήσει στον παράδοξο, βίαιο μονόλογό του κάθε οργανωμένο σύστημα, καθετί που επιτάσσει η κοινή λογική κι ο ορθός λόγος. Καχύποπτος, εκδικητικός, κακός, σκληρός και εχθρικός με τους πάντες, ο πρωταγωνιστής του «Υπογείου» (πρωτοεμφανίστηκε τα τέλη Μαρτίου του 1864 στο λογοτεχνικο-πολιτικό μηνιαίο περιοδικό «Επόχα», που εξέδιδε ο συγγραφέας με τον αδελφό του Μιχαήλ) δηλώνει κατηγορηματικά εχθρός των «αυθόρμητων ανθρώπων της δράσης», των «κανονικών ανθρώπων». Με αποφασιστικότητα χαράζει το δικό του δρόμο διασώζοντας το πιο βασικό, το πιο πολύτιμο, την προσωπικότητά του και την ατομικότητά του – «ο άνθρωπος χρειάζεται απλώς μόνο μια ανεξάρτητη βούληση, ό,τι κι αν κοστίζει αυτή η ανεξαρτησία κι όπου κι αν οδηγεί… Να έχει το δικαίωμα να επιθυμήσει για τον εαυτό του ακόμα και το βλακωδέστατο…». Πρόκειται για έναν άνθρωπο που στέκεται μπροστά στο πεπρωμένο της ζωής του γυμνός και απομυθοποιημένος. Έναν άνθρωπο που αρνείται πεισματικά την ουτοπία της ενσωμάτωσης με τους άλλους – «εγώ είμαι ένας και αυτοί είναι όλοι». Έχοντας επίγνωση του τερατώδους Εαυτού αναζητά την επαφή με την ίδια του την ύπαρξη. Παραδομένος απόλυτα στον τρόμο και τη γοητεία της μοναξιάς (θα παραμείνει μοναχικός ακόμα και όταν σχετιστεί με μια γυναίκα στο «Με αφορμή το υγρό χιόνι», τη νουβέλα που συνοδεύει το μονόλογο), κυριευμένος από συναισθήματα απόγνωσης –«μέσα στην απόγνωση κρύβονται οι πιο καυτές απολαύσεις, ιδίως όταν συνειδητοποιείς το αδιέξοδο της κατάστασής σου»– επινοεί τον εαυτό του αντλώντας δύναμη από κάποια δική του εσωτερική πηγή. Έχοντας επίγνωση της κατάστασής του, αναγνωρίζοντας ότι «η υπέρμετρη επίγνωση είναι αρρώστια», επιδιώκει το καπρίτσιο, την ηδονή, το «να ζει και να επιθυμεί». Για εκείνον η ελευθερία, η ευτυχία ακόμα, περνάει μέσα από τους δρόμους της οδύνης, του πόνου, της αυτομαστίγωσης. Ας του επιτραπεί λοιπόν η δυνατότητα να αμφιβάλλει, να οργίζεται, να σπάει. Τι είναι καλύτερο, αναρωτιέται, η φτηνή ευτυχία ή ο εξυψωτικός πόνος; «Το Υπόγειο αποτελεί σταθμό στη βιβλιογραφία του συγγραφέα όχι μόνο για τον τρόπο αφήγησης, αλλά, και, κυρίως, για τα κεφαλαιώδη φιλοσοφικά ζητήματα που έθετε πρώτη φορά τόσο ολοκληρωμένα και άνευ περιστροφών ο Ντοστογιέφσκι, ζητήματα που θα ξανατεθούν στα μεγάλα μυθιστορήματά του, που έπονται αμέσως μετά και τον καταξιώνουν παγκοσμίως ως μία από τις σημαντικότερες λογοτεχνικές μορφές» σημειώνει η μεταφράστρια.
Οι άνθρωποι κουβαλάμε στην ψυχή μας το «υπόγειο». Εκεί καταχωνιάζουμε όσα δεν τολμάμε να ομολογήσουμε μπροστά στο φόβο μιας ολέθριας κοινωνικής έκπτωσης. Αυτά, τα σκουπίδια της ψυχής, μας αναγκάζει να ομολογήσουμε –έστω στον εαυτό μας– ο συγγραφέας σε αυτό το σκληρό δοκίμιο. Μετά τον «Ηλίθιο» και τους «Δαιμονισμένους» (από τις ίδιες εκδόσεις), άλλη μια εξαιρετική μετάφραση από την Ελένη Μπακοπούλου, η οποία καταφέρνει να αποδώσει άψογα τη διαχρονικότητα των κειμένων του Ρώσου κλασικού.
Υπόγειο, Φιοντόρ Ντοστογέφσκι, μτφ.-σχόλια Ελένη Μπακοπούλου, εκδ. Ίνδικτος, σελ. 186
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μάθε απο το παρελθόν σου, αγάπησε τον εαυτό σου, ζήσε τη ζωή που σου αξίζει
Γράφοντας για αυτά που έχουν σημασία, με τον πιο συναρπαστικό τρόπο
Μιλήσαμε με αφορμή το νέο της βιβλίο «Η φωνή στα χέρια της» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίκαρος
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Τι τη συγκινεί, τι τη θυμώνει, τι νοσταλγεί στην καθημερινή της ζωή και τι της λείπει από το παρελθόν; Μιλήσαμε μαζί της με αφορμή το πρώτο της βιβλίο με ποιήματα
Πώς η επιμονή, η αφοσίωση στη δημιουργική σου φωνή και μια σειρά από ευφάνταστα σωματικά τελετουργικά μπορούν να δώσουν φτερά στην καλλιτεχνική δημιουργία
Διαβάστε δύο ποιήματα από τη νέα συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη
Η ψυχαναλύτρια Galit Atlas φωτίζει τη σκοτεινή επικράτεια του ασυνείδητου, αυτή που μας στοιχειώνει εν αγνοία μας
Τα λημέρια των συγγραφέων - πεζογράφων, ποιητών, δοκιμιογράφων. Γιατί γράφουν εκεί που γράφουν; Τι φετίχ έχουν; Πώς εμπνέονται σ’ αυτόν τον χώρο;
Tι μας ενδιαφέρει η πεισιθάνατη αναζήτηση ενός μετανάστη Ιρανού που μέσα σε όλα τα άλλα είναι και ορφανός από μητέρα, ενώ ο πατέρας του δουλεύει σε εκτροφείο ορνίθων;
Μια συζήτηση για το βιβλίο της «Πρόσωπα του μύθου, του θρύλου, της μουσικής» και το πώς οι μύθοι και οι θρύλοι εικονογραφούν ένα είδος πρωτόγονης ψυχολογίας
«Η ζωή με το δικό σου φως» του Abdellah Taïa είναι μια γοητευτική καταβύθιση σ’ έναν κόσμο άγνωστο, σκληρό και ανθρώπινο, όπου οι κατηγοριοποιήσεις και οι κανόνες της Δύσης δεν χωρούν
Μια συζήτηση με τους συγγραφείς για τον ρόλο του επιχειρείν στη δημοκρατία
Ο υδράργυρος ανεβαίνει και τα συναισθήματα στις σελίδες κορυφώνονται
Τα βιβλία που θα προσθέσουμε στις καλοκαιρινές μας αναγνώσεις
Σπουδή εφηβικής αφύπνισης, παραμένει ένα από τα πιο αγαπημένα βιβλία του 20ού αιώνα
«Το τρίτο στεφάνι», οι περιπέτειες του λογοτέχνη με τον νόμο στην Αυστραλία και η οριστική επιστροφή του στην Ελλάδα καταγράφονται στο βιβλίο «Το Τέρας και ο Κολοσσός»
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Βιβλία για ένα μακρύ, καυτό και διαβαστερό καλοκαίρι!
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.