Βιβλιο

Georges Simenon στις καλύτερες στιγμές του στο «Στριπτήζ»

Ο αξεπέραστος συγγραφέας πυρπολεί τον κόσμο της νύχτας

Το πάθος έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει τα ανθρώπινα πλάσματα, κάτι που κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα από τον Simenon, του οποίου τα βιβλία είναι πεδία μάχης σπαρμένα κουφάρια που θυσιάστηκαν στους πολέμους της καρδιάς.

Ταυτόχρονα, το κυριολεκτικά απροσπέλαστο έργο του (έγραψε περισσότερα από 400 μυθιστορήματα προλαβαίνοντας παράλληλα να πλαγιάσει με περίπου 10.000 γυναίκες –κατά τον ισχυρισμό του), αποτελεί μνημείο υπαρξισμού μηδενιστικών αποχρώσεων, πλημμυρισμένο από χαρακτήρες που εξαναγκάζουν το κακό ριζικό να ασχοληθεί μαζί τους και προκαλούν ανενδοίαστα τη μοίρα να τους αποτελειώσει.

Πράγματι, στους εκατόν δέκα και πλέον τίτλους όπου άφησε κατά μέρους τον Μαιγκρέ για να εξασκήσει αυτό που ονόμαζε «μυθιστόρημα – μυθιστόρημα» ή «σκληρό μυθιστόρημα», ο Georges Simenon κατέθεσε δουλειές που θα μπορούσαν κάλλιστα να πλασαριστούν στο πλάι ενός Καμύ. Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς του εικοστού αιώνα, και παρά την άδικη υποδοχή που του επιφύλαξε η κριτική στα χρόνια της ακμής του, η καθολική αποκατάσταση των τελευταίων ετών παρηγορεί τις λεγεώνες των μυριάδων φανατικών του.

Η Penguin επανεκδίδει το σύνολο της βιβλιογραφίας του αστείρευτου Βέλγου στα αγγλικά, ενώ και ο έλληνας αναγνώστης εμπλουτίζει από το 2002 τα ράφια του αδιάκοπα, χάρη στις 22 άρτιες μεταφράσεις των εκδόσεων Άγρα, που προσθέτουν σήμερα έναν επιπλέον τίτλο στη συλλογή μας, το σκοτεινά ηδονικό «Στρηπτίζ».

Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1958, εκτυλίσσεται στις Κάννες και πραγματεύεται την καθημερινότητα των εργαζομένων του Μονικό, ενός καμπαρέ με καθημερινό σόου στριπτήζ. Η Σελίτα είναι το πρόσωπο που δεσπόζει στον μικρόκοσμο του κλαμπ, του οποίου τις αντιζηλίες, τους φθόνους, τα μικρά μίση και τα αβυσσαλέα πάθη ο Simenon περιγράφει με χειρουργική ακρίβεια, όσο και κλινική αποστασιοποίηση.

Στα τριανταδύο της, η Σελίτα δεν έχει καμία πιθανότητα να ανέβει στην ιεραρχική κλίμακα της νύχτας, αλλά διατρέχει κάθε κίνδυνο να γλιστρήσει μέχρι το ρείθρο του πεζοδρομίου. Είναι ο τύπος της γυναίκας που αισθάνεται πως η ζωή είχε προσπαθήσει να την πνίξει, πως κρατά με το ζόρι το κεφάλι έξω από το νερό, και είναι αναγκαίο για την ίδια, «για την ιδέα που είχε για τον εαυτό της, να κερδίσει τουλάχιστον αυτή την παρτίδα».

Το έπαθλο της παρτίδας που εξωθεί τη Σελίτα να αφιερώσει όλο της το πάθος, όλη της τη θέληση, είναι ο Λεόν, συνιδιοκτήτης του Μονικό και σύζυγος της μαντάμ Φλοράνς, από τη φροντίδα της οποίας η πεισματική στιπτιζέζ προσπαθεί να τον υφαρπάξει. Το πλάνο μοιάζει να λειτουργεί, ωσότου στο κλαμπ εμφανίζεται η δεκαεννιάχρονη Μωντ, που παρουσιάζει στα εμβρόντητα πρόσωπα του δράματος ένα σόου που προκαλεί ντελίριο.

Σύντομα, η νεαρή γίνεται αυτουργός ενός θεάματος το οποίο υποχρεώνει «όλα αυτά τα αυτοκίνητα, από τα οποία ορισμένα άξιζαν εκατομμύρια, ανήκαν σε άντρες, σε ζευγάρια, που είχαν πληρώσει για να δούνε τέσσερις γυναίκες να γδύνονται και, κυρίως, για να δούνε τη Μωντ να τους παίζει την άθλια κωμωδία της γυναίκας που εκστασιάζεται επειδή οι άντρες διεγείρονται βλέποντάς τη γυμνή». Αναπόφευκτα ο Λεόν λησμονεί κάθε επιθυμία για τη Σελίτα και σπιτώνεται με την καινούργια σταρ του προγράμματος.

Ιδιοσυγκρασία δραματική, η Σελίτα «πάντα έπαιζε θέατρο, όχι μόνο με τον κόσμο, αλλά και με τον εαυτό της, και ίσως, αν ένιωθε την ανάγκη να παίζει κάποιους ρόλους ή να υπερβάλλει τον δικό της, ήταν επειδή δεν μπορούσε ν’ αντέξει τη ζωή έτσι όπως ήταν». Επομένως, το νέο σκηνικό δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε τραγικές παρεκτροπές που επιβεβαιώνουν το χειρότερο σενάριο.

Παρά την πληθώρα των ιδιορρυθμιών του, όλος αυτός ο υπόκοσμος της νύχτας και της φτωχολογιάς αντιμετωπίζεται με διακριτική στοργή και χωρίς την παραμικρή επίκριση από το συγγραφέα, ο οποίος φροντίζει μονάχα να τον σκιαγραφήσει με απόλυτο ρεαλισμό και βαθιά ψυχολογική διεισδυτικότητα που εμπνέει πυρετικές αναγνώσεις. Το «Στριπτήζ» είναι μια βόλτα στην άγρια πλευρά του κλασικού, ανυπέρβλητου Simenon.