Βιβλιο

James Ellroy, «Τα σκοτάδια μου»

Μια λογοτεχνική πρόποση στη μεγάλη απούσα της ζωής του συγγραφέα

Δημήτρης Καραθάνος
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Το χρονικό μιας ανεξιχνίαστης υπόθεσης στην Πόλη των Αγγέλων. Ένα θαμπό ενσταντανέ του Λος Άντζελες της δεκαετίας του 1950, που τροφοδότησε μια ολόκληρη αυτοβιογραφία. Οι πυρετικές αναμνήσεις ενός δεκάχρονου αγοριού, το οποίο έπειτα από μια νιότη σύγχυσης και παραβατικότητας, κατόρθωσε να εξελιχθεί σε έναν από τους σπουδαιότερους αμερικανούς μυθιστοριογράφους και σε στιλίστα που ανανέωσε τον τρόπο με τον οποίο αφομοιώνουμε και απολαμβάνουμε τη φόρμα του νουάρ: Ο James Ellroy γράφει για τους νεκρούς του.

Φυλλομετρώντας το διαχρονικά φίνο τόμο της Άγρας, μια τραχιά, αργασμένη φωτογραφία. Ένα παραπεταμένο ημίγυμνο γυναικείο κουφάρι σε ρεπορταζιακή λήψη, με την αναγραφή «Η κοκκινομάλλα» στην προμετωπίδα. Το βρήκαν κάποια παιδιά, ξεκινά ο αφηγητής, «ένα τηλεπαθητικό σοκ μεταδόθηκε από τον έναν στον άλλο». Έπειτα τα πράγματα παίρνουν τον μηχανικά αυτοματοποιημένο δρόμο τους, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις. Η ανακοίνωση στη ραδιοσυχνότητα της αστυνομίας βγήκε στον αέρα το πρωί της Κυριακής 22.6.1958: «Πτώμα στη συμβολή…».

Οι μύστες του ελροϊκού έργου γνωρίζουν ήδη τα στοιχεία της ταφόπλακας: Geneva “Jean” Hilliker Ellroy. Μητέρα του συγγραφέα. Πέθανε στα 43 της. Ουδέποτε βρέθηκε ο ένοχος. Εν μέρει μυθιστόρημα, εν μέρει ερευνητική δημοσιογραφία και προπάντων αναψηλάφηση ενός γεγονότος με σεισμικό αντίκτυπο, το «Τα σκοτάδια μου» διερευνά το συμβάν που καθόρισε τη ζωή και το έργο του: τη στυγερή, ανεξιχνίαστη δολοφονία του πλέον οικείου του προσώπου.

Γραμμένο το 1996, ωστόσο ακυκλοφόρητο στη χώρα μας έως σήμερα, το βιβλίο ανακουφίζει την αδημονία μας για περισσότερο Ellroy, ενόσω μετράμε αντίστροφα για τη μετάφραση του τελευταίου του μυθιστορήματος, «Perfidia». Και παρότι αναμετράται με περιστατικά τα οποία έχουμε λίγο πολύ διερευνήσει στο πλευρό του συγγραφέα, κυρίως στη «Μαύρη Ντάλια» και σε κεφάλαια του «Εγκλήματα κατά συρροήν», αποδίδει γλαφυρότερα από κάθε άλλη απόπειρα τις παραμέτρους του χαμού της Jean Hilliker.

Διαβάζοντας τα «Σκοτάδια μου», κατανοείς τι έκανε τον Ellroy μυθιστοριογράφο. Την εμμονή με την κουλτούρα του υπόκοσμου και την ανθρωπογεωγραφία του εγκλήματος. Την οιδιπόδεια σχέση με τις γυναίκες. Την επινοημένη από τον ίδιο, στακάτη και ιδιότυπη αργκό της παρανομίας, την οποία εξασκεί με τρόπο που ενώνει τις τελείες ανάμεσα στον Χάμετ και τον Ταραντίνο.

«Θέλω να μιλήσω δημόσια για τα μυστικά σου. Θέλω να εκμηδενίσω την απόσταση που μας χωρίζει», ομολογεί ο Ellroy. Και κατορθώνει για πολλοστή φορά έπειτα από το μνημειώδες «Κουαρτέτο του Λ.Α.» και την τριλογία του «Underworld USA» να καλύψει το έδαφος ανάμεσα στον ίδιο και σε εμάς, το χρόνια αφοσιωμένο κοινό του.

image

James Ellroy, Τα σκοτάδια μου: το χρονικό ενός εγκλήματος, σελ. 529, εκδόσεις Άγρα, μετάφραση Ανδρέας Αποστολίδης

(photo: «Downtown Los Angeles Cityscape», © Richard Schneider στο Flickr)