Βιβλιο

«Οι ενοικιαστές» της Sarah Waters αποθεώνουν την τέχνη του μυθιστορήματος

Το λεσβιακό ρομάντζο ως πρώτη ύλη ενός συναρπαστικού θρίλερ εποχής

Απαγορευμένα πάθη στο Λονδίνο του 1920. Σε μια βρετανική πρωτεύουσα που τρεκλίζει στο περιθώριο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι «ενοικιαστές» είναι το τίμημα που πρέπει να καταβάλουν οι επιζήσασες γυναίκες της οικογένειας Ρέι προκειμένου να συντηρήσουν τα χρέη του ξεπεσμένου σπιτικού τους στα προάστια. Εδώ μπαίνουν στο κάδρο οι Μπάρμπερ, οι «καλεσμένοι επί πληρωμή», όπως τους προτιμά ο αστικός καθωσπρεπισμός, και το νεαρό ζευγάρι καταλαμβάνει το επάνω πάτωμα της οικίας συνοδευόμενο από τα μικροαντικείμενα και τα ήθη της υπαλληλικής τάξης.

Ο Λένι και η Λίλι φέρουν στις αποσκευές τους μια εξωστρέφεια περίπου σκανδαλιστική για τα δεδομένα των Ρέι, μητέρας και κόρης, ενώ η πληθωρική κυρία Μπάρμπερ, εξοπλισμένη με το ρουζ, το κιμονό, τα τούρκικα πασούμια και το σωρό των θηλυκών αξεσουάρ της, δεν θα αργήσει να εμπνεύσει παράφορα αισθήματα στη νεαρή Φράνσις, αισθήματα τα οποία επωάζονται σιωπηλά στην ατμόσφαιρα της εγκιβωτισμένης εγγύτητας που περικλείει τις δύο γυναίκες.

Μεταξύ τους καλλιεργείται ένα πάθος που δεν έχει πουθενά να κρυφτεί. Έχει γείτονες, έχει οικογένεια, ανθρώπους που βλέπουν πότε φεύγει και πότε γυρίζει. «Σε θέλουν μέχρι και τα σφραγίσματα των δοντιών μου», ομολογεί η μια στην άλλη όταν το αναπότρεπτο συμβαίνει. Τη στιγμή που ο έρωτας δεν μπορεί πλέον να καμουφλαριστεί πίσω από τις κουρτίνες και ένα κομβικό περιστατικό αλλάζει τα δεδομένα, η υπόθεση αλλάζει τέμπο για να εξελιχθεί σε ένα πυρετώδες δικαστικό δράμα που απειλεί να παρασύρει στο γκρεμό τις ηρωίδες.

Πέντε βιβλία ακολούθησαν το «Χείλη σαν βελούδο», ντεμπούτο της Waters και ταυτόχρονα το πρώτο λεσβιακό δράμα που έγινε τηλεταινία από το BBC, και η συγγραφέας δεν παύει να αποθεώνει την τέχνη του μυθιστορήματος με κάθε νέα δουλειά της. Ο Independent την χαρακτηρίζει σαν «μια από τους καλύτερους αφηγητές ιστοριών που διαθέτουμε», ενώ η βρετανική κριτική την πιστώνει με αλλεπάλληλες υποψηφιότητες για τα βραβεία Man Booker και Orange. Έχουν ειπωθεί κάμποσα βαρυσήμαντα για λογαριασμό της, όπως το ότι «είναι ικανή να σε κάνει να πιστέψεις οτιδήποτε», και είναι όλα τους επακριβή. Γιατί όταν σκαρώνει μια σκηνή, σε τοποθετεί στο κέντρο της, ενώ όταν διοχετεύει συγκινήσεις, το κάνει με τόση πειθώ, που υποκύπτεις αναπότρεπτα στην εξουσία των επιθυμιών που κατατρέχουν τους χαρακτήρες της.

Το «Οι ενοικιαστές» είναι ένα έργο «δωματίου», στις σελίδες του οποίου δύο γυναίκες ξελογιάζονται με ακραίες συνέπειες σε ένα Λονδίνο κλονισμένο από τον πόλεμο. Παράλληλα είναι και ένα βιβλίο για τις νέες αντιλήψεις, για τον παλμό των πρώτων φεμινιστικών αφυπνίσεων και τις ραγδαίες κοινωνικές ανακατατάξεις του ευρωπαϊκού εικοστού αιώνα. Προπάντων, είναι ένα μυθιστόρημα που δοκιμάζει τα όρια και τις επιπτώσεις του ερωτικού πάθους.