Σαν ταινίες μικρού μήκους

Αν η μισή τους καρδιά βρίσκεται, γιατρέ, στη λογοτεχνία, η άλλη μισή στον κινηματογράφο βρίσκεται. Νουβέλα και διηγήματα από 3 ανθρώπους που έχουν σχέση (και) με το σινεμά.

Κωμωδία Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Πόλις, σελ. 74

Σκέψου έναν καφκικό ήρωα (εν προκειμένω τον Δ.Χ.) να ζει «μπορχικές» εμπειρίες στην οδό Παπαδημητρακοπούλου, στο κέντρο της Αθήνας, και είσαι ήδη μέσα στη νουβέλα. Τον παρακολουθείς να ζει το παράλογο της καθημερινότητάς του μέσα από μια εξιστόρηση, όπου με ωραίο θράσος συνυπάρχουν λέξεις και εκφράσεις από όλες τις μορφές της ελληνικής γλώσσας (καθαρεύουσα, δημοτική κ.λπ.) με προαπαιτούμενο την ενίσχυση της ειρωνείας. Κι ενώ η ιστορία του ήρωα αρχίζει να μυρίζει επανάληψη και μουχλιασμένες κλειδώσεις, έρχεται μια ανατροπή και μετά μια άλλη να του δώσει άλλες τρεις εκφάνσεις ζωής «υποχρεώνοντας» τον αναγνώστη να βρει αυτή που του αρέσει. Τον προτιμάς ένα μικροαστό, που κάνει το άλμα και δεν φοβάται να αναμετρηθεί τελικά με τους φόβους του; Ως διανοούμενο και πρώην επαναστάτη που πρόδωσε το φίλο του στην Ασφάλεια; Ως βαλκανιολόγο που φοβάται να πάρει το μέρος των μεταναστών ή ως μετανάστη που αρνείται την καταγωγή του; Διαλέγεις και παίρνεις ή έχεις και το δικαίωμα να φτιάξεις τη δικιά σου συρραφή σ’ αυτήν τη σπαζοκεφαλιά για δυνατούς λύτες, που αποκαλύπτει πως όλοι μας τελικά περιέχουμε κάτι από το διπλανό μας και πως οι ζωές μας, με κάποιον τρόπο, εφάπτονται. (Ο Αχιλλέας Κυριακίδης έχει γράψει σενάρια ταινιών και έχει σκηνοθετήσει ταινίες μικρού μήκους)

Ρετόρνο 201 Guillermo Arriaga, μτφ. Κων/νος Παλαιολόγος, εκδ. Πάπυρος, σελ. 242

Μπορεί να είναι 14 ξεχωριστά διηγήματα, αλλά καθόλου άσχετα μεταξύ τους αφού συνορεύουν, καθότι εξελίσσονται στον ίδιο δρόμο της Πόλης του Μεξικού, στην οδό Ρετόρνο 201, με πολλούς από τους ήρωες να μπαινοβγαίνουν από το ένα στο άλλο. Είναι ο τρόπος-σήμα κατατεθέν του συγγραφέα να μπερδεύει διαφορετικές ιστορίες. Θυμηθείτε τα σενάρια που έγραψε για τις ταινίες «Βαβέλ», «21 γραμμάρια», «Χαμένες αγάπες», «Οι τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα». Το κινηματογραφικό «παράλληλο σύμπαν» του G.A. αποκαλύπτεται στις συγγραφικές τεχνικές του, καθώς διακρίνουμε ανακάτεμα πρωτοπροσωπικής και τριτοπροσωπικής αφήγησης και κατάτμηση του χρόνου (μοντάζ) για ιστορίες με «αλήτες», πονεμένους έρωτες, άγριους θανάτους, ένοχα μυστικά… Όμως, παρόλη τη σκληρότητα των ιστοριών δεν μπορείς να μη διακρίνεις την τρυφερότητα με την οποία βλέπει ο συγγραφέας τους ήρωές του, ίδια με αυτή που δείχνει στα λουλούδια του ένας κηπουρός.

Τα φαινόμενα απατούν Στέλιος Μάινας, εκδ. Καστανιώτη, σελ. 146

Κάτι μεταξύ διηγημάτων και σπαραγμάτων ημερολογίου. Γιατί όλες οι ιστορίες κρύβουν από πίσω το βλέμμα του συγγραφέα, όχι τη διάθεση καταγραφής, σε καθημερινά γεγονότα ή μπορεί –ποιος ξέρει (;)– και σε βιωμένες καταστάσεις. Το ωραίο είναι πως κανένα διήγημα δεν μοιάζει με το άλλο, καθώς δεν υπάρχει καμία προσπάθεια ενοποίησης κάτω από ένα ευδιάκριτο (κοινό) ύφος. Κι αν ψάξουμε λίγο περισσότερο το διήγημα που έδωσε και τον τίτλο του βιβλίου, θ’ ανακαλύψουμε και το σκεπτικό του συγγραφέα: «Τα κάδρα μου δεν έχουν τοπία, κτίρια ή κάτι άλλο που να πιστοποιεί την εθνικότητά τους, πέρα από κάποιες μικρές, ελάχιστες λεπτομέρειες που μου αρέσει να κρυπτογραφώ με τις φωτογραφίες μου, μεταφέροντας ένα μήνυμα, μια σήμανση, ένα θέμα προς συζήτηση στους θεατές μου». (Ο Στέλιος Μάινας είναι ηθοποιός)