Εύα Σιμάτου: «Στον πόλεμο καταλαβαίνεις πόσο σκληρός μπορείς να γίνεις ακόμα και με τα παιδιά σου»

Η νέα σκηνοθετική προσέγγιση του Στάθη Λιβαθινού στο διαχρονικό αριστούργημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ, «Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της», ζωντανεύει στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Ένα έργο βαθιά αντιπολεμικό και εξόχως παραβολικό, που φωτίζει τις σκληρές πραγματικότητες του πολέμου, την ανθρώπινη ανάγκη για επιβίωση και το ακριβό τίμημα του κέρδους. Η παράσταση επιχειρεί να φέρει στο προσκήνιο διαχρονικά ερωτήματα γύρω από την ηθική, την απώλεια και τις ανθρώπινες αξίες, μέσα από την εμβληματική φιγούρα της Μάνας Κουράγιο. Με νέα μουσική προσέγγιση από τον Θοδωρή Αμπαζή και έναν θίασο νέων, χαρισματικών ηθοποιών, η παράσταση υπόσχεται να προσφέρει μια δυνατή θεατρική εμπειρία, προκαλώντας σκέψη και προβληματισμό στο σύγχρονο κοινό. Η Εύα Σιμάτου, που υποδίεται την Υβέτ, μας μιλά για την παράσταση και το δυνατό αντιπολεμικλό μήνυμά της στους αμφίβολους καιρούς που ζούμε.

Εύα Σιμάτου: Συνέντευξη για την παράσταση «Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της» του Εθνικού Θεάτρου

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε ενσαρκώνοντας την Υβετ; Τι αγαπάτε στον χαρακτήρα αυτόν;
Την αγαπώ πολύ την Υβέτ. Ολόκληρη. Αγαπώ τον τρόπο που ράβει τις πληγές της. Αγαπώ το παρελθόν της, τον τρόπο που προσπαθεί να επιβιώσει, τις ανατροπές της. Το ότι παίρνει τη ζωή της στα χέρια της και έχει το θάρρος να τσαλακωθεί από τις επιλογές της. Και είναι τελικά η μόνη που μετράει και μερικές νίκες μέσα στο έργο αυτό. Η μεγαλύτερη πρόκληση βέβαια ήταν να αφεθώ ως το βάθος στο υλικό της.

Ποια είναι η πιο συγκινητική στιγμή για εσάς στην παράσταση;
Με συγκινούν οι off στιγμές. Τα δευτερόλεπτα πριν μπω στη σκηνή. Και μερικές φορές η ένταση με την οποία αφουγκράζομαι τους άλλους. Με συγκινεί επίσης το δόσιμο των ηθοποιών της παράστασης επάνω στη σκηνή.

Πώς συνδέεται η εμπειρία μιας κοπέλας που «εκδίδεται» με το αντιπολεμικό μήνυμα του έργου;
Η Υβέτ Ποτιέ, είναι μια κοπέλα που αγωνίζεται να ισορροπήσει ανάμεσα στην ανάγκη για επιβίωση και την απώλεια, φέρνοντας στη σκηνή έναν χαρακτήρα βαθιά ανθρώπινο και ταυτόχρονα γεμάτο αντιφάσεις. Επαναπροσδιορίζει την ταυτότητά της ως πόρνη-σύμβολο του Μπρεχτ μέσα στις φλόγες του πολέμου. Γίνεται κυνική, αλλά στις ρωγμές της την βλέπουμε να συμπονεί και εν τέλει συντηρεί συναισθήματα μες στην σκληρότητα του πολέμου. Ο ρόλος της Υβέτ λειτουργεί ως ένα περίπλοκο σχόλιο για την ανθρώπινη φύση που αγωνίζεται να επιβιώσει μέσα στις απάνθρωπες εμπόλεμες κοινωνικές συγκρούσεις.

Πώς επηρεάζει η σχέση της Υβέτ με τη Μάνα Κουράγιο την εξέλιξη της ιστορίας;
Η Υβέτ είναι ένα από τα νευραλγικά πρόσωπα που προχωράει την ιστορία για την Μάνα Κουράγιο γιατί φέρνει καινούργιο υλικό επάνω στη σκηνή. Είναι εκείνη που θα μεσολαβήσει στο παζάρι για την ζωή του γιού της Μάνας Κουράγιο, του Έμενταλ, το οποίο έχει μια τραγική κατάληξη. Και είναι εκείνη που θα ξεσκεπάσει τον χαρακτήρα του Μάγειρα και θα αποκαλύψει την πραγματική ταυτότητά του.

Ποια είναι η σκηνοθετική προσέγγιση του Στάθη Λιβαθινού στο συγκεκριμένο έργο;
Ο Στάθης Λιβαθινός, είναι ένας χαρισματικός σκηνοθέτης που έχει διαγράψει μία σπουδαία πορεία. Στην πρώτη του σκηνοθεσία στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, έχει φτιάξει μία παράσταση πλούσια σε εικόνες και σε ατμόσφαιρες που αποκαλύπτουν τον βαθύτερο κόσμο του έργου του Μπρεχτ.

Η σκηνοθεσία του εστίασε στον ψυχισμό των βασικών προσώπων του έργου και στις σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσά τους. Στο σύνολο των στρατιωτών που φέρουν το βάρος ενός «κουρασμένου» πολέμου με έναν τρόποσυχνά κωμικοτραγικό. Επίσης, βασίστηκε πολύ στο μουσικό σύμπαν που έχει συνθέσει ο Θοδωρής Αμπαζής.

Όταν διαβάσατε το κείμενο, τι σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση;
Από τις πρώτες μου σκέψεις ήταν το πόσο ευάλωτος μπορεί να αποδειχτεί πως είναι κάποιος που φαίνεται σκληρός. Και το πώς η σκληρότητα παγώνει τα συναισθήματα, ακόμη και απέναντι στα ίδια σου τα παιδιά.

Τι σας γοητεύει στα κλασικά έργα;
Η αλήθεια τους και το βάθος τους.

Ποια είναι τα κύρια αντιπολεμικά μηνύματα που μεταφέρει το έργο του Μπρεχτ - ειδικότερα στο σήμερα;

1)Η πρόκληση της εξαθλίωσης, της έλλειψης ανθρωπιάς.  

2) Στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους.

3) Κινητήρια δύναμη του πολέμου είναι το χρήμα. 

Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής στην παράσταση και πώς ενισχύει την αφήγηση;
Την μουσική της παράστασής μας, την έχει συνθέσει ο Θοδωρής Αμπαζής και είναι κομβική τόσο στην εξέλιξη του έργου, όσο και στην διαμόρφωση της ατμόσφαιράς του. Είναι βασικό στοιχείο της δραματουργίας και βασικό στοιχείο της ταυτότητας του επικού θεάτρου και του τρόπου με τον οποίο αφηγείται τις ιστορίες του ο Μπρεχτ.

Ποιο είναι το μήνυμα που προσπαθεί να μεταδώσει το Εθνικό Θέατρο με αυτή την παραγωγή σήμερα, μια εποχή με δύο πολέμους σε εξέλιξη;
Ο κόσμος μας σήμερα πλήττεται από κάθε μορφής κρίση και πιο πολύ παρά ποτέ η ανθρωπότητα καλείται ενωμένη να αγωνίζεται για ανθρωπιά και ειρήνη.

Ποια είναι η αγαπημένη σας ανάμνηση από τις πρόβες;
Αρχικά, με στεναχωρεί το ότι οι πρόβες πλέον είναι ανάμνηση. Ευτυχώς όμως κατά κάποιο τρόπο αντιμετωπίζουμε και τις παραστάσεις ως ένα ζωντανό υλικό εν εξελίξει. Ήταν πολύ φορτισμένες οι πρόβες μας, γεμάτες από αγάπη και αγωνία για την δουλειά μας. Είναι πολλές οι αγαπημένες μου αναμνήσεις, μεγάλο το μοίρασμα, αλλά θα ξεχωρίσω μία μέρα που ήρθε ο σκηνοθέτης μας και άρχισε να μας ρωτάει διάφορες λεπτομέρειες για το τί φοράνε οι συνάδελφοί μας σήμερα, ποιο το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στο πρόσωπό τους κ.τ.λ. γιατί ήθελε να συγκρατήσουμε τις στιγμές μας στη μνήμη μας.

Εκτός από την επαγγελματική σας σχέση, με την Μπέττυ Αρβανίτη είστε και οικογένεια. Πώς επηρεάζει αυτό την συνεργασία σας;
Απλά γίνεται με τη συνεργασία πιο στενή η σχέση μας και αυτό κάνει την ενδοεπικοινωνία μας πιο ισχυρή επάνω στη σκηνή και όχι μόνο.

Ποια είναι η κινητήριος δύναμη για εσάς; 
Ο έρωτας, η αγάπη, η δημιουργία και η εξέλιξη.  

Πώς είναι η δουλειά του ηθοποιού; Έχετε συναντήσει εμπόδια που σας στεναχώρησαν;
Φυσικά. Είναι πολύ δύσκολη η δουλειά μας. Υπάρχουν οι κανόνες της «αγοράς» και οι βουλιμικοί ρυθμοί της εποχής μας. Όλοι μας συναντάμε εμπόδια.

Εκτός του θεάτρου διδάσκετε κιόλας στο Αμερικάνικο Κολλέγιο. Πώς τα προλαβαίνετε όλα; Πώς είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού και πώς θεωρείτε ότι σας εξελίσσει;
Ναι, διδάσκω υποκριτική στο Theatre Arts Department του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, στο Deree. Προσωπικά με βοηθάει να αποκωδικοποιήσω, να αποκρυσταλλώσω και να επικοινωνήσω όσα μαθαίνω επάνω στη σκηνή, έτσι ώστε να είμαι σε θέση να τα μεταδώσω.

Μια ευχή για το μέλλον;
Υγεία, αγάπη και άνοιγμα. Ταξίδια, ωραίες εμπειρίες επι σκηνής και γοητευτικές εμπειρίες ζωής.

 Για το τέλος, ποια ερώτηση θα θέλατε να σας κάνει κάποιος και δεν σας την έχει κάνει ποτέ κανείς;  Ποια ήταν η πιο μικρή στιγμή στη ζωή μου που με έκανε να αισθανθώ τεράστια.