Frankenstein & Eliza: Το «τέρας» της τεχνητής νοημοσύνης στο Πορεία

Η φετινή κεντρική παράσταση του Θεάτρου Πορεία, «Frankenstein & Eliza», της Έρις Κύργια, προσφέρει μια πρωτοποριακή και σύγχρονη ανάγνωση του κλασικού μύθου του Φράνκεσταϊν της Μέρι Σέλεϊ, αναδεικνύοντας με επίκαιρο τρόπο ζητήματα που απασχολούν την εποχή μας. Σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Τάρλοου, το έργο μάς μεταφέρει στην Αμερική της δεκαετίας του 1960, μια εποχή γεμάτη αναταραχές και κοινωνικές αλλαγές, όπου οι πρώτοι σπόροι της τεχνητής νοημοσύνης αρχίζουν να φυτρώνουν.

Στο νέο αυτό ελληνικό κείμενο της Έρις Κύργια, ο πασίγνωστος «ανήσυχος» ήρωας της Σέλεϊ φτάνει μέχρι τον ψηφιακό αιώνα μας, με στόχο να δημιουργήσει ένα «πλάσμα» προς όφελος της ανθρωπότητας. Θα τα καταφέρει αυτή τη φορά ή θα μας προικίσει με άλλο ένα τέρας; Και πού θα αναμετρηθεί μαζί του, τώρα πια που οι πάγοι στον αρκτικό κύκλο λιώνουν; Κεντρικό ζήτημα της παράστασης είναι η τεχνητή νοημοσύνη, τα όρια και οι συνέπειές της στη ζωή και στην καθημερινότητά μας. Το έργο διερευνά την έννοια του «τέρατος» στον σύγχρονο κόσμο, καλώντας το κοινό να αναλογιστεί ποιες είναι οι ανησυχίες των εφευρετών για τα δημιουργήματά τους. Πώς επηρεάζει η παρουσία ψηφιακών οντοτήτων τη ζωή μας και την προσωπική μας ταυτότητα; Ο Δημήτρης Τάρλοου, μέσω της σκηνοθετικής του προσέγγισης, επιχειρεί να εμβαθύνει σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα, αναγνωρίζοντας ότι πολλά από τα φοβερά σενάρια του μέλλοντος έχουν ήδη αρχίσει να εκδηλώνονται στην καθημερινότητά μας εδώ και πολλά χρόνια.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι τόσο προκλητικά όσο και επίκαιρα: Τι θα συμβεί αν οι μηχανές αποκτήσουν συναισθήματα και συνείδηση; Ο Τάρλοου υπογραμμίζει ότι ο έρωτας μπορεί να είναι το τελευταίο ανάχωμα απέναντι στις συνέπειες της υπερ-νοημοσύνης και της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτές οι σκέψεις δημιουργούν μια πληθώρα συναισθημάτων και προκλήσεων, που αναδεικνύονται επί σκηνής με έναν τρόπο που κρατά το κοινό σε εγρήγορση. 

Τον κεντρικό ήρωα της παράστασης υποδύεται ο Γιάννης Στάνκογλου, που επιστρέφει στο Θέατρο Πορεία με μεγάλη προσμονή, έτοιμος να ερμηνεύσει έναν ρόλο που είναι ταυτόχρονα απαιτητικός και ανατρεπτικός. Ο Στάνκογλου θεωρεί ότι η παράσταση θα αποτελέσει «ένα μάθημα για το σήμερα», ενθαρρύνοντας το κοινό να εμβαθύνει στην ανάλυσή της και να αναλογιστεί τις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς.

Η σκηνογραφία της παράστασης έχει ανατεθεί στον Πάρι Μέξη, ο οποίος συνεργάζεται για πρώτη φορά με το Πορεία. Ο ρόλος του είναι δύσκολος και απαιτητικός, καθώς καλείται να αποδώσει το τέρας με έναν τρόπο που να συνδυάζει την ανθρώπινη διάσταση με την τεχνητή νοημοσύνη. Για τον Μέξη ο όρος «τέρας» φέρει και θετικές και αρνητικές προεκτάσεις, γεγονός που προσθέτει βάθος στην καλλιτεχνική του προσέγγιση και στην οπτική του για το έργο. 

Η ζωντανή μουσική, σε σύνθεση του Gary Salomon , που θα συνοδεύει την παράσταση, θα λειτουργήσει ως ένα ακόμη εργαλείο για την αναβάθμιση της θεατρικής εμπειρίας, ενισχύοντας την ατμόσφαιρα και τον συναισθηματικό αντίκτυπο της ιστορίας και προσφέροντας στους θεατές μια πολυδιάστατη προσέγγιση στην αφήγηση.

Το έργο εμπνέεται από την τρομακτική και ρομαντική νουβέλα των αρχών του 19ου αιώνα. Ο Βίκτορ Φράνκενσταϊν έρχεται αντιμέτωπος με το δημιούργημά του, μια αλληλεπίδραση που αποδεικνύεται καταστροφική. Αυτή η σχέση αναδεικνύει την ανθρώπινη ανάγκη για αποδοχή και αγάπη, αλλά και τους κινδύνους της υπέρβασης των φυσικών ορίων. Το έργο προσφέρει μια πολυδιάστατη προσέγγιση στην ανθρώπινη φύση, διερευνώντας τις σκοτεινές και φωτεινές πτυχές της, και αναδεικνύει τις προκλήσεις που θέτει η τεχνολογία στην ταυτότητά μας και στην κοινωνία. Μέσα από αυτή την αναζήτηση, οι θεατές καλούνται να αναλογιστούν τις ηθικές συνέπειες των δημιουργημάτων τους και την ευθύνη που συνοδεύει την επιστημονική πρόοδο.

INFO:
Πρεμιέρα: 21 Νοεμβρίου
Παραστάσεις: Τετάρτη & Κυριακή στις 19:30, Πέμπτη & Παρασκευή στις 21:00, Σάββατο στις 18:00 & 21:00
Θέατρο Πορεία: Τρικόρφων 3, Αθήνα, 2108210991