Ανέστης Αζάς: Όταν «Τα σκυλιά» ψάχνουν το δίκιο τους

Ένα όμορφο κατοικίδιο σε μια επαρχιακή πόλη της Ελλάδας πεθαίνει έχοντας κακοποιηθεί άγρια. Ο ντετέκτιβ Κομισάριο, σκύλος και ο ίδιος, αναλαμβάνει να διαλευκάνει τα γεγονότα. Ήταν άνθρωπος ο δολοφόνος, όπως είχε ακουστεί αρχικά, ή το οικόσιτο ζώο έπεσε θύμα αγέλης άλλων, αδέσποτων σκύλων, όπως λέει το πόρισμα των αρχών;

Το αστυνομικό δελτίο δίνει το έναυσμα για τη νέα σκηνική πρόταση του Ανέστη Αζά. Όμως εδώ, ο γνωστός καλλιτέχνης, ο οποίος μέσα από τις παραστάσεις του στρέφει σταθερά το βλέμμα στην κοινωνία μας χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του θεάτρου ντοκυμαντέρ, δίνει περισσότερο χώρο στην μυθοπλασία. «Ένα νουάρ καρτούν, με θεατρικούς όρους, που φλερτάρει πολύ με την κωμωδία αλλά και με το μιούζικαλ –έχει πολλές μουσικές στιγμές και τραγούδια γραμμένα από τον συνθέτη Παναγιώτη Μανουηλίδη» είναι, όπως μας λέει, «Τα σκυλιά» που θα παρουσιάσει στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου.

O Ανέστης Αζάς για Τα σκυλιά στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2024

Ο Αριστοφάνης, που τόσο έχει μελετήσει και αγαπά κι ας μην έχει ανεβάσει ποτέ έργο του, και οι «Όρνιθες» υπήρξαν μια πρώτη αφετηρία έμπνευσης. Ωστόσο, στην παράσταση που θα δούμε στην Πειραιώς 260 ο σκηνοθέτης ξεκαθαρίζει ότι δεν θα υπάρχει κάποια άμεση αναφορά στη συγκεκριμένη κωμωδία «πέρα από το τέχνασμα της επίκλησης του κόσμου των ζώων για να μιλήσουμε για ζητήματα της ανθρώπινης κοινωνίας». Κι όσο για τη μεταμφίεση των ερμηνευτών σε σκυλιά; Ούτε μάσκες ούτε βαριά κοστούμια. «Η μεταμόρφωση έρχεται μέσα από την κίνηση», αφού για την αναπαράσταση καταφεύγουν στην έντονη σωματικότητα και τους κώδικες του animal body training.

Μια πολιτική αλληγορία γύρω από το ζήτημα της κοινωνικής βίας που εκδηλώνεται, ολοένα και περισσότερο, εναντίον των πλέον αδύναμων, το νέο αυτό κείμενο που συνυπογράφει πάλι με τον Γεράσιμο Μπέκα και τον Μιχάλη Πητίδη (συνεργάτες του και στην πολυταξιδεμένη, μέσω της πλατφόρμας του grape, «Δημοκρατία του Μπακλαβά») έρχεται να μιλήσει για όλα αυτά που τους και μας απασχολούν. «Τα επαναμβανόμενα σκάνδαλα και τις συγκαλύψεις τους, τα εγκλήματα που μένουν ανεξιχνίαστα γιατί ενδεχομένως να εμπλέκονται ισχυροί παράγοντες, την αμφισβήτηση ή αμφιβολία μας απέναντι σε θεσμούς, όπως η δικαιοσύνη. Παρακολουθώντας την επικαιρότητα (τα εγκλήματα που μένουν ατιμώρητα, τις γυναικοκτονίες, τις ιστορίες βασανισμού), έχω την αίσθηση ότι η κοινωνία μας παραδίνεται στην αποκτήνωση. Δεν ξέρω αν έχει παίξει ρόλο η αποξένωση που φέρνουν τα σόσιαλ μίντια και ο αλγόριθμος που σε τροφοδοτεί με συγκεκριμένο υλικό και έτσι σαν να χάνεις λίγο την ευρύτερη εικόνα του κόσμου.Σίγουρα όλη αυτή η βία έχει να κάνει με τις οικονομικές συνθήκες, με τη φτώχεια, με το ότι συρρικνώνεται η μερίδα του κόσμου που μπορεί να απολαμβάνει κάποια προνόμια».

Τον ενδιαφέρει πάντοτε να συνδιαλλαγεί στη σκηνή με αυτό που συμβαίνει γύρω μας. «Ένα θέατρο το οποίο θα μπορεί ταυτόχρονα να προβληματίσει και να ψυχαγωγήσει, να λειτουργήσει καθαρτικά για θεατές και συμμετέχοντες δίνοντας τροφή για σκέψη. Ένας σκηνοθέτης που εκτιμώ πολύ, ο Ράντου Ζούντε, αναφέρει στην ταινία του “Παλαβό πορνό ή ατυχές πήδημα” τον μύθο του Περσέα και της Μέδουσας. Ο Περσέας χρειάζεται την ασπίδα του για να δει μέσα από αυτήν την αντανάκλασή της και να την πολεμήσει –γιατί όποιος την έβλεπε κατάματα πέτρωνε. Αυτή η αντανάκλαση είναι ίσως ο ρόλος της τέχνης. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη φρίκη κατάματα, αλλά μόνο μέσα από την αντανάκλασή της μπορούμε να την κοιτάξουμε και ενδεχομένως να την αντιμετωπίσουμε».

Το πώς συμπεριφερόμαστε στα άλλα πλάσματα δείχνει πολλά για τον πολιτισμό μας, υπογραμμίζει. «Συχνά άνθρωποι που διαπράττουν εγκλήματα έχουν προηγουμένως ασκήσει βία ενάντια σε κάποιο ζωάκι. Και είναι και η βιομηχανική παραγωγή κρέατος, η μαζική δολοφονία εκατομμυρίων ζώων για να τρώμε φθηνό κρέας, που έχει κάτι το φρικιαστικό».

Ίσως γι’ αυτό, επειδή «η πραγματικότητα και η βία στον κόσμο μας ξεπερνά» να έχει ο Ανέστης Αζάς την ανάγκη να στραφεί στη μυθοπλασία, σε έναν κόσμο πιο φανταστικό. Ο τρόπος που δουλεύουν, πάντως, είναι «μια συνθήκη δημιουργικής ανασφάλειας», αποκαλύπτει, με την έννοια ότι δεν υπάρχει έτοιμο κείμενο. «Το έργο γράφεται κατά τη διάρκεια των προβών και είναι μεγάλη η συμβολή και των ηθοποιών. Χρησιμοποιούμε πολλά στοιχεία από τους αυτοσχεδιασμούς και από τις ιδέες που φέρνουν». Θα βρουν, λοιπόν, ελπίδα, θα δουν φως στο τούνελ οι ήρωες; «Καλή ερώτηση, κάτι που πρέπει να δούμε όσο προχωράμε προς το φινάλε,το οποίο όμως ακόμα δεν έχει γραφτεί».

Η ταυτότητα της παράστασης

Σύλληψη – Σκηνοθεσία Ανέστης Αζάς
Κείμενο Γεράσιμος Μπέκας, Μιχάλης Πητίδης, Ανέστης Αζάς
Σκηνογραφία Διδώ Γκόγκου
Κοστούμια Βασιλεία Ροζάνα
Φωτισμοί Ελένη Χούμου
Μουσική – Ηχητικός σχεδιασμός Παναγιώτης Μανουηλίδης
Ηχητικός σχεδιασμός – Ηχοληψία Άγγελος Κονταξής
Training Animal Body Κωνσταντίνος Μωραΐτης
Παίζουν Γιώργος Κατσής, Έλενα Μαυρίδου, Κωνσταντίνος Μωραΐτης, Μαρία Πετεβή, Gary Salomon, Cem Yiğit Üzümoğlu
Οργάνωση – εκτέλεση παραγωγής Ζωή Μουσχή

INFO:
Πειραιώς 260 (Η)
19 έως 21 Ιουλίου στις 21:30