Θεατρο - Οπερα

Πάρις Ρούπος: «Ναι» στο χιούμορ, «ΟΧΙ ΜΑΝΑΔΕΣ»

«Αν βάλεις όριο στην κωμωδία, αυτό ακυρώνει την ίδια της τη φύση»

Γιάννης Μπελεσιώτης
10’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Πάρις Ρούπος: Λίγο πριν την παράστασή του «ΟΧΙ ΜΑΝΑΔΕΣ» στις 24 Απριλίου στο Temple, μιλάει για όσα θα θέλαμε να μάθουμε για έναν επαγγελματία κωμικό

Όσοι παρακολουθούν stand up comedy στην Ελλάδα αποκλείεται να μην έχουν ακουστά τον κωμικό Πάρι Ρούπο, έναν από τους ομολογουμένως μετρ των σύντομων αστείων. «Όσοι με γνωρίζουν λίγο καλύτερα, ξέρουν από πρώτο χέρι πόσο πολύ μου αρέσουν τα καλά, αλλά λίγο περισσότερο τα κακά λογοπαίγνια» μου λέει ο Πάρις.

Ο Πάρις Ρούπος έχει καταφέρει να γίνει ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους stand up κωμικούς στη χώρα μας έχοντας διανύσει ήδη αρκετά χρόνια στον συγκεκριμένο χώρο. Γεννημένος στη Λάρισα το 1986, είναι από αυτούς που έχουν κάνει πράξη την ένοχη σκέψη όλων μας: «Στην παρέα μου είμαι ο πιο αστείος, αποκλείεται να μην ήμουν καλός κωμικός».

Ο Πάρις σχεδίαζε ως γραφίστας αφίσες για παραστάσεις, μέχρι που σκέφτηκε ότι θα ήταν πολύ κουλ να δοκιμαστεί στον χώρο του stand up comedy. 

Στις 24 Απριλίου θα ανέβει στη σκηνή του Temple για το κλείσιμο του κύκλου των σόλο παραστάσεών του «ΟΧΙ ΜΑΝΑΔΕΣ», η οποία θα είναι λίγο διαφορετική από αυτές που μας έχει συνηθίσει. Λίγο πριν την παράσταση όμως, μίλησε στην ATHENS VOICE για όλα εκείνα που θα θέλαμε να μάθουμε για έναν επαγγελματία stand up κωμικό.

Έχω την εντύπωση ότι το πρώτο κοινό στο οποίο ένας κωμικός μπορεί να τεστάρει τα αστεία του είναι οι κολλητοί του. Είναι έτσι; Πότε αποφάσισες ότι το να κάνεις τον κόσμο να γελάει θέλεις να γίνει το επάγγελμά σου;

Nαι ισχύει... αν θέλεις να πάψουν να είναι κολλητοί σου! Εγώ το αποφεύγω γενικά. Σίγουρα μέσω της συναναστροφής με φίλους και τον χαβαλέ γεννιούνται ιδέες για αστεία, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα τους υπέβαλα σε αυτό το άβολο βασανιστήριο του να δοκιμάζω το υλικό μου σε αυτούς. Για αυτόν τον λόγο άλλωστε υπάρχει το κοινό. Δεν μας νοιάζει να γίνουν κολλητοί μας, αρκεί να γελάσουν. Η σχέση μας είναι σαφής εξαρχής. Επαγγελματικά αποφάσισα να το ακολουθήσω όταν ένιωσα ότι η σχέση μου με το stand up εξελίσσονταν και όταν αυτό άρχισε να απασχολεί το μυαλό μου περισσότερο από κάθε άλλη ασχολία, εργασιακή και μη. Και ειλικρινά, όπως συνβαίνει και σε κάθε επαγγελματική συνθήκη, όταν έβγαλα τα πρώτα μου χρήματα από αυτό.

Πριν το αποφασίσεις παρακολουθούσες άλλους κωμικούς; Υπάρχει κάποιος που αποτελεί έμπνευση για εσένα;

Είχα παρακολουθήσει κυρίως ξένους, μέσω διαδικτύου. Ποτέ όμως live. Πλέον βέβαια έρχονται και στην Ελλάδα για παραστάσεις και νιώθω ότι οι εγχώριοι κωμικοί έχουμε συνδράμει με τον τρόπο μας σε αυτό, πασχίζοντας για χρόνια να κάνουμε αυτό το είδος ψυχαγωγίας πιο γνωστό στο ελληνικό κοινό. (Ναι, Daniel Sloss, σε εμένα χρωστάς που κάνεις sold out στην Αθήνα. Και ούτε μια πρόσκληση δεν μου έστειλες. Κλασικός Σκωτσέζος.)

Πάντως, δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος κωμικός που να με επηρεάζει. Νομίζω παίρνω ένα κατιτίς από όλους. Τώρα, με τους συναδέλφους εδώ προφανώς υπάρχει παραπάνω τριβή. Οι κοινές εμπειρίες μας και μόνο, μας δίνουν  κοινό όραμα. Αρκεί το όραμα να μη γίνει ψευδαίσθηση.

Πώς θα χαρακτήριζες το στιλ σου επί σκηνής; Τι θέλεις να προσφέρεις στο κοινό;

Θέλω να του προσφέρω καραμέλες όπως δίνουν στα αεροπλάνα ή στα ιατρεία, στην αναμονή. Γιατί η εμπειρία αργότερα, σε κάποια σημεία της παράστασης, μπορεί να γίνει επώδυνη. Όχι ότι θα πάθεις τίποτα, απλά το στιλ μου είναι κάπως σκοτεινό και ιδιαίτερο. Προσπαθώ με την ίδια σοβαροφάνεια να ξεστομίσω από ένα ιντελεκτουέλ αστείο μέχρι τη μεγαλύτερη βλακεία που άκουσες ποτέ. Μέσα σε ένα λεπτό και τα δύο. Και δεν ξέρεις από πού θα σου 'ρθει. Αν μπορώ να πω ότι έχω κάποιο «ανώτερο στόχο» με την κωμωδία μου, είναι να καταφέρνω φαινομενικά να γελάμε όλοι με κάποιον χαρακτήρα ή κατάσταση, και σε 2η ανάγνωση να σκάει ένας καθρέφτης μπρος στα μούτρα κάθε θεατή/τριας. Χα! Για εσένα έλεγα τελικά – και πλήρωσες για αυτό. Θα δώσω ένα απλό παράδειγμα (για να μη χάσω κοινό). Ένα π.χ. αρχικά φερόμενο ως «ρατσιστικό αστείο», με τον τρόπο που θα ειπωθεί, δεν έχει τελικά στόχο μια μειονότητα, αλλά εσένα και εμένα. Γιατί όλοι είμαστε εν δυνάμει ρατσιστές. Αν πάλι δεν έγινα κατανοητός, ε έλα στην παράσταση, εκεί όλα θα βγάλουν νόημα!

Πάντα ήθελα να ρωτήσω έναν κωμικό πώς είναι η παραγωγική διαδικασία σε ό,τι έχει να κάνει με το υλικό. Είσαι σε φάση που σκέφτεσαι επιτηδευμένα αστεία ή όλα έρχονται αυθόρμητα μέσα από τις παρέες σου, την καθημερινότητά σου κ.λπ.;

Δύσκολα θα πω «τώρα θα κάτσω μπροστά σε μια λευκή οθόνη και θα γράψω αστεία». Είναι πιο τρομακτικό και από το να απαντήσω σε αντίστοιχη ερώτηση σε συνέντευξη (χοχο, νο οφένς)*. Κρατώ όμως πολλές σημειώσεις. Μια ιδέα προς κωμική ανάπτυξη μπορεί να σου έρθει πραγματικά οπουδήποτε. Έχω βγει από το ντους για να σημειώσω κάτι που μου ήρθε στο μυαλό. Και ήμουν στα ντους του κάμπινγκ. Τα ΜΜΜ είναι μεγάλη πηγή έμπνευσης. Όχι τα ίδια σαν θέμα, αλλά λόγω του χρόνου που περνάς στις συγκοινωνίες. Μέσα από ράντομ συζητήσεις με φίλους επίσης προκύπτει υλικό, κυρίως που αφορά σε παρατηρήσεις συμπεριφορών. Είναι μια μορφή ανθρωπολογίας η άντληση υλικού για κωμωδία. Μετά κάθομαι και τα ξεδιπλώνω στο χαρτί (ας μη γελιόμαστε, στο word). Αλλά στην πράξη, δεν είναι μόνο το γράψιμο του υλικού, αλλά κυρίως της παρουσίασής του. Αυτό γίνεται επί σκηνής. Γράφεις παίζοντας και παίζεις γράφοντας. Το κοινό σου κάνει edit το υλικό. Με τις αντιδράσεις του, σου δίνει να καταλάβεις τι κρατάς και τι πετάς. Γράφουμε «πάνω σας». Απλώς όχι κυριολεκτικά, όπως το κάναμε στην κατασκήνωση όταν κοιμόσασταν.

Στο εξωτερικό είναι της μόδας πολλοί κωμικοί να αφιερώνουν μεγάλο μέρος των παραστάσεών τους απαντώντας κωμικά σε κοινό που τους «ενοχλεί» την ώρα του show (hecklers). Υπάρχουν hecklers στην Ελλάδα; Σου έχει συμβεί ανάλογο περιστατικό και αν ναι, πώς το αντιμετώπισες;

Αν συμβεί, είναι αναπόφευκτο το να απαντήσεις. Δεν γίνεται να το αγνοείς γιατί θα αφήσεις και το κοινό να αναρωτιέται με το περιστατικό, με αποτέλεσμα να μη σε ακολουθήσει εύκολα στην υπόλοιπη παράσταση. Αναγκαστικά λοιπόν, γίνεσαι κάτι σαν «κωμικός σεκιουριτάς» του εαυτού σου. Πετάς με τον τρόπο σου τον heckler έξω από την παράσταση, ακόμα και αν συνεχίσει να κάθεται στη θέση του. Σε περιπτώσεις, η απάντηση σε heckler μπορεί να εξελιχθεί σε ένα μικρό κωμικό διάλειμμα μέσα σε κάτι ήδη κωμικό. Ινσέψιο.

Αλλά για μένα, σίγουρα δεν αξίζει να του αφιερώσεις παραπάνω χρόνο από όσο χρειάζεται. Έχουμε και μια παράσταση  και ο υπόλοιπος κόσμος έχει έρθει για αυτό. Στην Ελλάδα, ευτυχώς, δεν έχουμε συχνά τέτοια φαινόμενα γιατί μας χαρακτηρίζει μια φυσική ντροπή και εγκράτεια στη δημόσια εκδήλωση λόγου. Επίσης, το heckling στο εξωτερικό σχετίζεται και με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, κάτι που δεν συνηθίζεται σε τέτοιου είδους θεάματα στην Ελλάδα. Ρωτήστε όμως, έναν τραγουδιστή σε μπουζούκια αν έχει «φάει» το αντίστοιχο heckling και νομίζω όλοι η συνέντευξη θα κατέληγε να είναι αφιερωμένη τελικά σε αυτό το θέμα. Φυσικά μου έχει συμβεί και εμένα. Στην αρχή την πήρα με το καλό και ευγενικά, με κάποια αστειάκια. Αφού επέμεινε, συνέχισα στο πιο σοβαρό και πιο επιτακτικά. Ε, όταν δεν το βούλωνε πια, της φώναξα «να σου πω, δεν φταίμε εμείς που δεν π@δι@σ@». Η μάνα μου ήταν.

Τι ξεχωρίζει έναν καλό από έναν χαρισματικό κωμικό; Οι παραστάσεις και η συνεχομένη τριβή με το κοινό αισθάνεσαι ότι σε βελτιώνουν;

Το «χαρισματικός» μου ακούγεται λίγο «κάπως». Δεν μπορώ να το ερμηνεύσω ακριβώς. Το «καλός κωμικός» μου αρκεί και είναι αυτό που ευελπιστώ να είμαι. Δεν διαθέτω κάποιο χάρισμα, ούτε θα αλλάξω τη ζωή κανενός. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι βασικά το γέλιο. Να έρθεις ένας άνθρωπος με την παρέα του και για μιάμιση ώρα να γελάσει. Κι ας μη θυμάται τίποτα μετά. Να θυμάται μόνο ότι πέρασε καλά. Τώρα, αααν του μείνει και κάτι παραπάνω σαν σκέψη, ιδέα, θεωρία κ.λπ., ακόμα καλύτερα. Είναι ένα μπόνους, αλλά δεν επιδιώκω κάτι τέτοιο. Κυρίως θέλω να μοιραστώ ό,τι έχω στο μυαλό μου και να βρω ένα κοινό να ακούσει και να «καταναλώσει» αυτό το μέρος του εαυτού μου. Τέχνη! Η τριβή με το κοινό είναι ο βασικός παράγοντας βελτίωσης. Από εκεί ξεκινά όλη η δουλειά και εκεί επιστρέφει. Το κοινό σού δείχνει τον δρόμο. Αν αυτός οδηγεί σε γκρεμό, τότε δεν έχεις βρει το δικό σου κοινό. Συγγνώμη αν όλα αυτά ακούγονται βαρύγδουπα. Απαντάω μεταμεσονύκτια που συνήθως έχω πιει και κάτι.

O Βαγιάτας, θυμάμαι, είχε κάνει αναφορά σε ένα περιστατικό που κλήθηκε να πει μερικά αστεία για μία τηλεοπτική εκπομπή και αυτοί που τα άκουγαν δεν γέλασαν καθόλου. Σε αντίστοιχη περίπτωση, μπορεί να σε κάνει να αισθανθείς άβολα αν σου συμβεί ή πλέον έχεις φτάσει σε σημείο που το αποδέχεσαι ως «απλά ένα μέρος της δουλειάς»;

Δεν γνωρίζω το περιστατικό στο οποίο αναφέρεσαι, αλλά μου φαίνεται πολύ λογικό αφού ήταν στην τηλεόραση. Η συνθήκη του ζωντανού σόου με κοινό είναι πολύ διαφορετική. Γι' αυτό και το αμιγώς stand up, δύσκολα μπορεί να βρει θέση, με την πραγματική φύση και τους όρους του, στην τηλεόραση όπου εμφανίζεσαι μόνο μπροστά σε κάμερες και τεχνικούς, με «αστεία» ηχητικά εφέ, κακό μοντάζ και ψεύτικα γέλια.

Το να ειπωθεί ένα αστείο και να γελάσουν λίγοι ή και κανείς, είναι μέρος της δουλειάς και τις διαδικασίας ανάπτυξης του stand up. Με τον καιρό, έχουμε αναπτύξει μηχανισμούς διαχείρισης με αυτοαναφορικό σχολιασμό και απλή παραδοχή του στιλ «αυτό δεν πήγε τόσο καλά όσο περιμέναμε». Τι άλλο κάνουμε σε αυτή την περίπτωση; Απλά προχωράμε στο επόμενο αστείο. Δόξα τω Θεώ, υπάρχει χρόνος και έχουμε πολλά. Θα τους αρέσουν τα επόμενα...

Τι θεωρείς ότι έχει πάει τόσο στραβά με την τηλεόραση; Οι νεότερες γενιές, για παράδειγμα, δεν παρακολουθούν καθόλου πλέον.

Δεν πιστεύω ότι ποτέ η τηλεόραση απευθυνόταν στους νέους. Όσο την έχω «ζήσει» εγώ τουλάχιστον. Απλά όταν ήμασταν εμείς μικροί, δεν είχαμε και πολλές εναλλακτικές. Με το ίντερνετ βρέθηκε η «νεανική» διέξοδος για ενημέρωση και ψυχαγωγία. Η τηλεόραση δεν ψήθηκε, ακόμα τουλάχιστον, ώτσε να προσαρμοστεί και να ανανεωθεί. Παραμένει ένα συντηρητικό μέσο που διευθύνεται από τα ίδια πρόσωπα εδώ και χρόνια, καθόλου ανοιχτή σε φρέσκιες ιδέες και προσεγγίσεις, και ακολουθώντας μόνο safe και δοκιμασμένες συνταγές. Κυρίως εξωτερικού.

Υπήρχαν κάποιες εκλάμψεις προόδου κατά καιρούς, αλλά και αυτές θάφτηκαν γρήγορα. Ελπίζω να βρει τον δρόμο της. Εμείς, ως «γραφιάδες αστείων», είμαστε διατεθειμένοι να συνδράμουμε. Αρκεί να μας αφήσει επιτέλους το ελεύθερο να το κάνουμε με τον τρόπο μας.

Σε αυτό το επάγγελμα πρέπει να είσαι μάνατζερ του εαυτού σου; Μιλάς με μαγαζιά, κλείνεις παραστάσεις, συζητάς για τα χρήματα; Πόσο δύσκολο είναι αυτό; Σε αποσπάει με κάποιον τρόπο;

Τα πρώτα χρόνια ειδικά, είναι αναπόφευκτο να μη το κάνεις. Δεν θα σε αναζητήσει κανείς. Πρέπει να πείσεις χώρους και ιδιοκτήτες όχι μόνο να φιλοξενήσουν stand up, αλλά και ότι αυτό είναι ένα ωραίο ποιοτικό θέαμα που καλό είναι να πληρώνεται. Κανονίζεις τα τουρ σου, μπλέκεις με τις ασφαλίσεις, τα τεχνικά, τα line up και τρως συχνά στη μάπα τη μιζέρια του κάθε μαγαζάτορα (όχι όλοι). Είναι μια βρόμικη δουλειά που κάποιος πρέπει να την κάνει. Εσύ. Τη θεωρώ όμως και απαραίτητη εφόσον σου αρέσει όλο αυτό. Έτσι μαθαίνεις και πώς λειτουργεί σαν εκδήλωση γενικότερα, και από τις δύο πλευρές. Σίγουρα σου τρώει αρκετό χρόνο από το πραγματικό αντικείμενό σου, που είναι το γράψιμο, και η ιντερνετική παρουσία. Οπότε σε κάποια φάση αργότερα, που τα πράγματα θα έχουν πάρει σε έναν βαθμό τον δρόμο τους, το σταματάς.

Ευτυχώς, τα τελευταία 3 χρόνια μας έχουν πάρει πρέφα και έχουν μπει και στον χώρο του stand up γραφεία και εταιρείες που κάνουν πολύ καλή δουλειά στο θέμα του booking και της παραγωγής. Ομολογώ ότι μου άρεσε σαν δουλειά και ίσως σε κάποιο άλλο σύμπαν να την έκανα. 

Υπάρχουν τελικά όρια στο χιούμορ; Πριν λίγο καιρό είχες βρεθεί και στο επίκεντρο λόγω κάποιων αστείων σχετικά με την Κύπρο. Σε επηρέασε σαν γεγονός;

Αν βάλεις όριο στην κωμωδία, αυτό ακυρώνει την ίδια τη φύση της κωμωδίας. Το όριο τίθεται από τη δική σου προσωπική οπτική και ενσυναίσθηση κατά τη διαδικασία του γραψίματος και σε δεύτερο βαθμό από το κοινό που άμεσα κρίνει αυτό που μόλις άκουσε. To ζήτημα με την Κύπρο προέκυψε μετά από δική μου απερισκεψία να αναρτήσω στο ίντερνετ μεμονωμένο αστείο από την παράστασή μου, που όλοι γνωρίζουμε τις ανθρωποφαγικές και τοξικές μεθόδους με τις οποίες συχνά λειτουργεί. Η επίθεση έγινε κατά τεράστιο ποσοστό από εθνικιστές και φασίστες της Κύπρου, δηλαδή όχι από υγιείς σκεπτόμενα άτομα. Και έσβησε σταδιακά, όπως συμβαίνει με όλα τα φαινόμενα του ίντερνετ.

Με επηρέασε βέβαια, γιατί για πολλές μέρες έπρεπε να ασχολούμαι με τη διαχείριση και εκκαθάριση των social μου από ύβρεις, απειλές και την παρουσία ακροδεξιών στοιχείων. Ήταν μια κουραστική και ψυχοφθόρα διαδικασία. Είμαι σίγουρος ότι πια το ξεχάσανε και εκείνοι. Παρ' όλο που δεν ξεχνούν. Ουπς, πάμε πάλι...

Στα τέλη Απριλίου ξέρω ότι ετοιμάζεις μία μεγάλη παράσταση στο Temple. Θα ήθελες να μοιραστείς περισσότερα; Σε τι θα διαφέρει από τις προηγούμενες;

Είναι το κλείσιμο του κύκλου των σόλο παραστάσεων που έκανα σε Αθήνα και επαρχία. Έχει τον τίτλο «ΟΧΙ ΜΑΝΑΔΕΣ» και προέρχεται από την έκφραση που ακούγεται όταν κάποιος βρίσει μάνες. Όχι ότι απαγορεύονται οι μάνες. Θα ήταν πολύ περίεργο να στηρίζω κάτι τέτοιο. Θα είναι μια μεγάλη τελευταία παράσταση, με βιντεοσκόπηση ώστε να κυκλοφορήσει ως stand up comedy special στο YouTube, ως είθισται.

Περιέχει αστεία. Κάποιες βασικές διαφορές από την προηγούμενή μου παράσταση, «Δουλίτσα Να Υπάρχει, βρείτε τη στο YouTube», είναι η μεγαλύτερη ισορροπία ανάμεσα σε μικρά αστεία ή λογοπαίγνια και σε πιο long form κείμενα, και η προσθήκη μουσικού μέρους με εμένα να κακοποιώ μια κιθάρα και να τραγουδώ παραλλαγμένα χιτς εποχής.

Περισσότερες πληροφορίες ζωντανά στις 24 Απριλίου εντός του Temple Athens.

Τι συμβουλή θα έδινες σε κάποιον ο οποίος θα ήθελε να δοκιμάσει επαγγελματικά το stand up και την κωμωδία;

Αν το ξεκινά έχοντας ως στόχο χρήμα και φήμη, να γυρίσει καλύτερα στη βιοτεχνία του θείου του. Ή στις υποχρεωτικές σπουδές του. Γιατί τα προαναφερθέντα θα κάνουν χρόνια να εμφανιστούν. Ή και ποτέ.
Να μην το βλέπει φασέικα, να αγαπά αληθινά την κωμωδία και όσα την περιβάλλουν, να έχει σούπερ υπομονή, να μη βιάζεται και να μην εκβιάζει καταστάσεις, να μη σταματά να δοκιμάζει και να δοκιμάζεται. Και να αγοράσει αμάξι ώστε να τον πάρω για οpening act στις περιοδείες μου.

*Νον τέικεν