Ο Simon McBurney μιλάει για την παράσταση «Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νεκρών» της ομάδας Complicité στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση
Οι Complicité ξεκίνησαν τη δραστηριότητά τους πριν από 40 χρόνια και είναι μια από τις πιο καινοτόμες και επιδραστικές βρετανικές ομάδες. Aπό τις 4 έως τις 7 Οκτωβρίου από 4 έως 7 Οκτωβρίου έρχονται επιστρέφουν στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση με το «Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νεκρών», μια παράσταση-αποθέωση του σωματικού θεάτρου και της πολυφωνικής αφήγησης από ένα δεκαμελές ανσάμπλ βετεράνων και νέων ηθοποιών του είδους. Βασισμένο στο μυθιστόρημα της Τοκάρτσουκ, θα δούμε στη σκηνή να εξελίσσεται όχι μόνο ένα εκπληκτικό αμάλγαμα αστυνομικού μυστηρίου και σκοτεινής φεμινιστικής κωμωδίας, αλλά και ένα φλογερό μανιφέστο για τα δικαιώματα των ζώων και του περιβάλλοντος.
Η πρώτη εμφάνιση του Σάιμον Μακμπέρνι στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης έγινε το 2016 με το σόλο «The Encounter», μια παράσταση στραμμένη στις οικολογικές ανησυχίες και στην ανάγκη επαναπροσδιορισμού του σύγχρονου ανθρώπου. Μια αληθινή ιστορία ενος φωτορεπόρτερ του National Geographic, ο οποίος χάθηκε στα τροπικά δάση του Αμαζονίου και διασώθηκε από τους ιθαγενείς μιας άγνωστης φυλής, ενσαρκωμένος από τον ίδιο τον Μακμπέρνι. Η παράσταση μεταφέρθηκε στους θεατές εξ ολοκλήρου μέσα από ακουστικά, κάτι που ανέδειξε την ανθρωποκεντρική οπτική της ομάδας, χωρίς να δίνει βάση σε ήχους του τροπικού δάσους αλλά σε μια εμπειρία καταβύθισης στο ανθρώπινο ασυνείδητο. Αυτό το αποτέλεσμα επιτευχθηκε με τη χρήση κλασικών τρόπων αφήγησης, αξιοποιώντας όμως σύγχρονα τεχνολογικά μέσα.
Οι Complicité, κατά έναν τρόπο, τελειοποίησαν το θέατρο της επινόησης, δηλαδή το θέατρο που δεν βασίζεται σε θεατρικό ή άλλο προϋπάρχον κείμενο, αλλά δημιουργεί ένα νέο κείμενο παράστασης πάνω σε κάποιο ερέθισμα, ένα θέμα, μια ιδέα. Επιπλέον, τα τελευταία είκοσι χρόνια η ματιά τους εστιάζει επίμονα σε πολιτικά, κοινωνικά και φιλοσοφικά ζητήματα που ανακύπτουν μέσα από τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Στη δημιουργία των παραστάσεων συνεργάζονται καλλιτέχνες και ειδικοί διαφορετικών πεδίων, ενώ στηρίζονται ιδιαίτερα σε ό,τι προκύπτει κατά τους αυτοσχεδιασμούς και στις δυνατότητες της σωματικής έκφρασης.
Το «Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νεκρών» της Όλγκα Τοκάρτσουκ είναι το τελευταίο μιας σειράς έργων των Complicité που θίγουν με επιτακτικό τρόπο το ζήτημα της καταστροφής του πλανήτη. Η ιστορία αφορά μια ηλικιωμένη συνταξιούχο σε ένα απομονωμένο ορεινό χωριό της Πολωνίας, που ισχυρίζεται πως οι φόνοι των κυνηγών γειτόνων της αποτελούν μια υπερβατική εκδίκηση της φύσης. Ο ΜακΜπέρνι χαρακτήρισε το βιβλίο «συναρπαστικό» και «ριζοσπαστικό» και θεώρησε επιτακτική την ανάγκη να ακουστεί η φωνή της Γιανίνα και όλα όσα πρεσβεύει. Μια γυναίκα που βρίσκεται στα 60 της, την οποία ο κόσμος αντιμετωπίζει ως τρελή, μια πραγματικότητα που λειτουργεί και ως μια αλληγορία για τη στρεβλή «ανδρική» οπτική πάνω στην οποία δομούνται οι κοινωνίες.
Σάιμον Μακμπέρνι: Γιατί σκηνοθετεί την παράσταση «Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νεκρών»
Ο ίδιος αναφέρθηκε στην οικουμενικότητα της ιστορίας που τον έκανε να θέλει να τη διηγηθεί και στο πώς αντικατοπτρίζει την στρατηγική της πατριαρχικής κοινωνίας ακόμα με την σειρά με την οποία σκοτώνονται οι κυνηγοί, ξεκινώντας από τον απαίδευτο απλό πολίτη έως τον παπά. «Η Όλγκα Τοκάρτσουκ έχει δημιουργήσει έναν ιδιαίτερο κόσμο που μιλάει βαθιά μέσα μου για την αίσθηση συνέχειας ανάμεσα στην ανθρωπότητα και τη φύση και μας αφηγείται τα συνειδητά και μη συνειδητά μοτίβα της ανθρώπινης συμπεριφοράς μας. Το πάθος της Γιανίνα για την αστρολογία, είναι ο τρόπος της να αναζητα μοτίβα και απαντήσεις. Μέσα από το έργο τίθενται ερωτήσεις όπως: Με τι ματιά βλέπουμε τον κόσμο και όταν αντιληφθούμε ότι κάτι δεν πάει καλά, πώς αντιστεκόμαστε; Πώς υπονομεύεις κάτι που μοιάζει σαν να είναι ένα άψογο οικοδόμημα » μας είπε.
Η ερώτηση για τον ίδιο βέβαια μετά την παράσταση είναι αν ήταν «ζωντανή», καθώς σκοπός του και όλης της ομάδας είναι η ανατροφοδότησή της και η επικοινωνία με τον κόσμο. «Η παράσταση που θα δείτε στην Αθήνα έχει ξαναδουλευτεί, είναι κατά κάποιο τρόπο μια νέα εκδοχή»
Σε όσα μας είπε ο ΜακΜπέρνι με αφορμή την τωρινή παράσταση δεν έλειπαν φυσικά και πολιτικές αναφορές: «Ο κόσμος έχει δομηθεί πάνω σε μια πατριαρχική ιεραρχική λογική, που μας αποσυνδέει από την ψυχή, από το συναίσθημα. Αυτή τη λογική δεν την υπηρετούν, απαραίτητα, μόνο άνδρες˙βλέπουμε γυναίκες που την έχουν ενστερνιστεί πλήρως, βλέπουμε και άνδρες που αντιστέκονται. Δεν πρέπει να καταφεύγουμε σε επιφανειακούς διαχωρισμούς, χρειάζεται όμως να αντισταθούμε»
Μιλώντας για το πώς μπορεί η τέχνη να επηρεάσει την κλιματική κρίση, ο Σάιμον Μακμπέρνι τόνισε: «Το θέατρο μπορεί να καλλιεργήσει ενσυναίσθηση μεταξύ των ανθρώπων επί σκηνής και του κοινού. Ζωντανεύοντας μια ιστορία στο θέατρο, τα μηνύματα αυτής της ιστορίας μπορούν να έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο και να αφήσουν ένα βαθύτερο αποτύπωμα στο κοινό».
Όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος πιστεύει πως πρέπει να ανατεθεί σε έναν διεθνή νόμο με παγκόσμια ισχύ. «Τα εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος να αντιμετωπίζονται σαν να προκείται για ένα είδος "γενοκτονίας" (οικο-κτονία) και όσοι εγκληματούν κατά του περιβάλλοντος να θεωρούνται το ίδιο ένοχοι σε όλες τις χώρες. Μόνο αυτό θα επιφέρει ουσιαστική αλλαγή», σημείωσε.
21°
