Διαμαντής Καραναστάσης: Συνέντευξη με τον ηθοποιό για την παράσταση Ελευθερία στη Βρέμη

Συναντιόμαστε με τον ηθοποιό Διαμαντή Καραναστάση σε ένα μπιστρό στην Μαυρομιχάλη ένα ηλιόλουστο πρωινό, λίγες μέρες μετά από την πρεμιέρα της παράστασης «Ελευθερία στη Βρέμη» του Ράινερ Βέρνερ Φάσμπιντερ σε σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη, στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν. Υποδύεται τον αυταρχικό και κακοποιητικό σύζυγο της Γκέεσε, μιας γυναίκας που ζει στη Βρέμη στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα και διεκδικεί την ελευθερία της, σε μια εποχή που αυτό όχι απλά ήταν αδιανόητο, αλλά θεωρούταν ψυχικό νόσημα. Είναι ήρεμος και χαμογελαστός. Όταν, όμως, είχα βρεθεί στο υπόγειο του θεάτρου λίγες μέρες πριν για να παρακολουθήσω την παράσταση, είχα ταραχθεί βλέποντας την ερμηνεία του. Ήταν ο πρώτος που εμφανίζεται στο σανίδι μαζί με την Μαρία Κεχαγίογλου και οι σκηνές όπου ξεσπούσε λεκτικά πάνω της, με άφησαν με έναν κόμπο στο στομάχι.

«Μια κυρία τις προάλλες έφυγε στην πρώτη σκηνή», μου λέει, «πριν ξεσπάσει η σωματική βία, μόνο με τον τρόπο που απευθύνομαι στην Γκέεσε, μόνο δηλαδή με την λεκτική βία. Ρώτησα μετά τι έγινε και εκείνη είχε πει φεύγοντας ότι φαίνεται πάρα πολύ ωραία παράσταση, αλλά πολύ δύσκολη. Ενδεχομένως λοιπόν να ήταν ένας άνθρωπος που έχει υποστεί βία. Μπορεί το έργο να ξυπνάει αναμνήσεις σε κάποιον που δεν είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει».

Αλήθεια, πώς νιώθεις όταν ερμηνεύεις αυτόν τον άνδρα κακοποιητή, έναν τόσο «μισητό» ρόλο, ειδικά στις μέρες μας; 

«Για κάποιο περίεργο λόγο, μου δίνουν συχνά τέτοιους ρόλους τα τελευταία χρόνια (γέλια). Ακραίους ρόλους, με μια πολύ σκοτεινή πλευρά μέσα τους. Νιώθω ότι μπορώ να το κάνω καλά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός του ότι δεν φοβάμαι να αναμετρηθώ με πολύ σκοτεινούς χαρακτήρες, ακριβώς επειδή δεν έχω κάτι σκοτεινό μέσα μου, δεν φοβάμαι να το πάω στα άκρα, γιατί δεν προβάλλω κάτι δικό μου εκείνη την στιγμή. Ανοίγομαι απόλυτα σε κάτι που υποκριτικά δεν θα φοβηθώ να το πλησιάσω. Πρόσφατα έκανα ένα γύρισμα για την τηλεόραση στο σίριαλ "Στοργή" και ήμουν ο κακοποιητής πατέρας. Δεν δυσκολεύτηκα να το κάνω και αυτό οφείλεται στο ότι έχω δύο παιδιά που τα λατρεύω και ζω για αυτά. Δεν φοβάμαι λοιπόν να προβάλλω αυτή την ακραία συμπεριφορά, γιατί δεν την έχω μέσα μου. Θα το προβάλλω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να δείξω και πόσο επικίνδυνο είναι. Αντίστοιχα και στην παράσταση "Ελευθερία στη Βρέμη", δεν το φοβάμαι, γιατί δεν έχω ακουμπήσει γυναίκα. Ένα πράγμα μου είχε πει ο πατέρας μου, που τον έχασα πριν από 4 χρόνια: "το πιο άνανδρο πράγμα είναι να ακουμπήσεις γυναίκα". Και έτσι πορεύτηκα».

Το «Ελευθερία στη Βρέμη», έργο γραμμένο το 1971 από τον Φασμπίντερ, είναι σοκαριστικά επίκαιρο, μιας και στην μετα-covid εποχή, η ελληνική κοινωνία βιώνει την αυξανόμενη έξαρση επιθετικότητας, λεκτικής και σωματικής βίας, με αποκορύφωμα τη μακρά λίστα των γυναικοκτονιών. Το έργο, κρίνει και απονέμει δικαιοσύνη στην κακοποιημένη γυναίκα, με έναν τρόπο αντισυμβατικό.

«Μια γενναία επιλογή της Έφης Θεοδώρου, από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης, που είναι συμπαραγωγός μαζί με το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν και τη Μαριάννα Κάλμπαρη που το αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή, με έναν σκηνοθέτη που έχω συνεργαστεί ξανά και αγαπώ πολύ, τον Νίκο Μαστοράκη, που απολαμβάνω να δουλεύω μαζί του. Όπως άλλωστε λέει και ο ίδιος, ο ηθοποιός είναι συνδημιουργός του σκηνοθέτη και η όλη προετοιμασία μιας παράστασης γίνεται μια πάρα πολύ δημιουργική διαδικασία. Μέσα από την τέχνη μας ψάχνουμε να βρούμε τρόπους να προσεγγίσουμε τον καλύτερο συμπαίκτη μας, το κοινό. Μετά από την παράσταση και τα ερεθίσματα που θα έχει πάρει, επιδιώκουμε και επιθυμούμε να βγει κάπως διαφορετικός, να ενεργοποιηθεί και να έχει πάρει κάτι μαζί του»

Συχνά εκφράζεται και η ανάγκη να ταξιδεύουν περισσότερο θεατρικές παραγωγές στην επαρχεία. Και εσείς κάνατε μια περιοδεία στην Κρήτη, σε χωριά και περιοχές που δεν έχουν πρόσβαση σε τέτοιες παραγωγές...
Η περιοδεία ήταν εξαιρετική. Η ανταπόκριση ήταν μεγάλη στα Χανιά, στο Ηράκλειο και στις υπόλοιπες πόλεις. Παίξαμε σε εκπληκτικούς χώρους, σε παλιά σινεμά και θέατρα, ήταν πολύ συγκινητικό ότι προβάλλαμε ένα έργο με αυτό το διακύβευμα, που έχει να κάνει με την βία και με το που πρέπει να φτάσει ένας άνθρωπος για να αισθανθεί ελεύθερος ή για να ελευθερώσει τους άλλους.

Υπάρχει κάποιο στοιχείο που ξεχώρισες στο έργο;
Υπήρξε ένα σημείο «ηλεκτρισμένο» για εμένα καθώς διάβαζα το κείμενο του Φασμπίντερ. Αν κάτι με ιντριγκάρει, είναι το θρησκευτικό στοιχείο που υπάρχει διάχυτο μέσα στο έργο και δεν αναδύεται ποτέ στην επιφάνεια.

Πώς προετοιμάζεσαι πριν από την παράσταση;
Δεν βασανίζομαι πριν βγω στην σκηνή. Νιώθω σαν θηρίο που περιμένω να μου ανοίξουν την πόρτα και να βγω από το κλουβί. Αισθάνομαι ότι η απελευθέρωση είναι η σκηνή που με περιμένει, ο συμπαίκτης μου και ο κόσμος και περιμένω να τους δω με μεγάλη λαχτάρα. Αυτό δημιουργικά είναι πολύ γόνιμο για μένα. Πριν την παράσταση διατηρώ το σώμα μου σε απόλυτη εγρήγορση, για να ανταποκριθώ σε οποιαδήποτε πρόκληση συναντήσω στην σκηνή.

Τι είναι το θέατρο για εσένα;
Με το θέατρο έχω μια σχέση πολύ μεγάλης αγάπης και σεβασμού. Δουλεύω πολύ επιλεκτικά και θέλω οι δουλειές στις οποίες συμμετέχω να είναι προσεγμένες, να υπάρχει οργάνωση και επαγγελματισμός. Αυτά είναι στοιχεία απαραίτητα για αυτή την υπέροχη δουλειά που κάνουμε. Για το θέατρο έχω μέσα μου την αγάπη που είχα μικρός. Την αγάπη που είχα στην πρώτη μου παράσταση, στην δεύτερη, στην τρίτη, την κουβαλάω μέσα μου.

Υπήρξαν καθοριστικοί σταθμοί για την πορεία σου;
Κοιτώντας πίσω βλέπω τα σταυροδρόμια που υπήρξαν στην πορεία μου και αυτό που διεκδικούσα όλα αυτά τα χρόνια είναι αυτό που ήθελα από πολύ μικρός. Θεωρώ ότι καταλήγουμε εκεί που λαχταράμε, παρά τις δυσκολίες. Ήμουν ένα παιδί από την Λάρισα, που πήγαινα στο Θεσσαλικό Θέατρο για να δω παραστάσεις αλλά δεν είχα τα μέσα για να διεκδικήσω κάτι παραπάνω. Έδωσα πανελλήνιες, πέρασα σε άλλη σχολή, αλλά πάντα είχα στο μυαλό μου το θέατρο και τον κινηματογράφο. Από το δημοτικό έλεγα ότι θέλω να γίνω ηθοποιός. Και συνέχισα να κυνηγάω όνειρο μου μέχρι να καταφέρω να το υλοποιήσω.

Πώς θα ένιωθε το μικρό παιδί που ήσουν αν έβλεπε ότι τελικά κυνήγησες το όνειρο σου;
Μου κάνει εντύπωση αυτή η πίστη που είχα σε εμένα. Άφησα τη σταθερότητα που θα μου πρόσφερε η δουλειά της σχολής του Πολυτεχνείου για την υποκριτική. Έτσι πορεύομαι όμως από μικρός. Αισθάνομαι αυτή την παιδική χαρά που είχα. Δεν με διαχωρίζω από τον παιδικό μου εαυτό. Δεν θα γύριζα να του πω κάτι, αυτό το παιδάκι είμαι ακόμα εγώ μέσα μου.

Με τι άλλο ασχολείσαι αυτή την περίοδο;
Σε συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης και με την υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού, έχουμε ξεκινήσει μια σειρά από applications για παιδιά και νέους που διαπραγματεύονται τα αρχαία δράματα, κωμωδίες και τραγωδίες. Στο site μας birigogo.gr μπορούν οι χρήστες να πάρουν πληροφορίες για την προσπάθειά μας και να κατεβάσουν την πρώτη μας διαδραστική-εκπαιδευτική εφαρμογή, το «The Birds», τους Όρνιθες του Αριστοφάνη. Ακολουθεί σε λίγο καιρό ο Προμηθέας του Αισχύλου και η Ελένη του Ευριπίδη, σε σκίτσα του Φίλιππου Φωτιάδη και μουσική σύνθεση του Σταύρου Γασπαράτου.

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση στο City Guide της Athens Voice.