Να τραγουδήσει ή να μην τραγουδήσει Ναμπούκο η Άννα Νετρέμπκο;

Διαμάχη έχει ξεσπάσει για την προγραμματισμένη εμφάνιση της Ρωσίδας σοπράνο Άννα Νετρέμπκο στο Διεθνές Φεστιβάλ Μαΐου στο Βισμπάντεν.

Μια διαμάχη, η οποία προσλαμβάνει μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς αναζωπυρώνει τον διάλογο γύρω από το εάν έχουν θέση οι Ρώσοι καλλιτέχνες σε διεθνείς εκδηλώσεις εν μέσω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ή το κατά πόσο ο πολιτισμός θα έπρεπε να αποτελεί τμήμα της γεωπολιτικής σκακιέρας.  

Δίνει επίσης λαβές σε όσους υποστηρίζουν ότι, με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία αποδυναμώνεται η συμφιλιωτική δύναμη του πολιτισμού ή η «ανωτερότητα» της Δύσης, η οποία κάποτε καλωσόριζε αντιφρονούντες καλλιτέχνες ή αθλητές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.

Η πολιτεία της Έσσης και η πρωτεύουσα του κρατιδίου του Βισμπάντεν τάχθηκαν κατά της εμφάνισης της διασημότερης σοπράνο του κόσμου στο φεστιβάλ, ενώ ο χριστιανοδημοκράτης πρωθυπουργός της Έσσης, Μπόρις Ράιν, επιθυμεί επίσης να εγκαταλείψει την αιγίδα του φεστιβάλ μετά τις εξελίξεις. Αντίθετα, το Hessian State Theatre στο Βισμπάντεν εμμένει στα σχέδιά του.

View this post on Instagram

A post shared by @anna_netrebko_yusi_tiago

Η κοινή δήλωση από την πόλη και τη χώρα ανέφερε ότι το φεστιβάλ είναι αφιερωμένο σε όσους βρίσκονται στη φυλακή για τις απόψεις τους, όπως ο Ρώσος ακτιβιστής Αλεξέι Ναβάλνι.

Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, οι πολέμιοι της παρουσίας της Νετρέμπκο δηλώνουν ότι η τραγουδίστρια δεν έχει θέση στο φεστιβάλ.

Η διεθνώς αναγνωρισμένη σοπράνο επικρίθηκε για εγγύτητα με τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν μετά την έναρξη του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Φέρεται να υποστήριξε τον Πούτιν κατά την προεδρική εκστρατεία του το 2012, ωστόσο η ίδια αρνείται ότι βρίσκεται κοντά σε κάποιο πολιτικό κόμμα.

Με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Ρωσίδα καλλιτέχνης βρέθηκε αντιμέτωπη με διαμαρτυρίες και αντιμετώπισε ακυρώσεις στις παραστάσεις της από διεθνή φεστιβάλ. Ο μάνατζερ της Άννα Νετρέμπκο, Μιγκέλ Εστεμπάν, δήλωσε ότι είναι λάθος να συσχετιστεί η σοπράνο με τη ρωσική κυβέρνηση ή τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Το καλοκαίρι ανέβηκε εκ νέου στις μεγάλες σκηνές, ενώ προηγήθηκε μια δήλωση καταδίκης του πολέμου. Συγκεκριμένα, η δήλωση που εξέδωσε ανέφερε: «Καταδικάζω τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι σκέψεις μου είναι με τα θύματα αυτού του πολέμου και τις οικογένειές τους». Είπε ότι είχε συναντήσει τον Πούτιν μόνο σε λίγες περιπτώσεις και πρόσθεσε: «Δεν είμαι μέλος κάποιου πολιτικού κόμματος ούτε συμμαχώ με κάποιον ηγέτη της Ρωσίας».

Για τη Δύση, δεν τοποθετήθηκε αρκετά κριτικά, αλλά για τη Ρωσία, ήταν πολύ επικριτική. Η Άννα Νετρέμπκο έγινε persona non grata τόσο στην Ευρώπη όσο και στην πατρίδα της.

Ο μάνατζερ της Άννα Νετρέμπκο, Μιγκέλ Εστεμπάν, δήλωσε: «Έχει ήδη θέσει σε κίνδυνο τον εαυτό της, την οικογένεια και τους φίλους της που ζουν στη Ρωσία λέγοντας ότι καταδικάζει τον πόλεμο και προσδιορίζοντας την περιορισμένη έκταση της σχέσης της με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Το να προχωρήσουμε ακόμη παραπέρα και να καταδικάσουμε τον Πούτιν θα ήταν υπερβολικό να της ζητήσουμε».

Η απάντηση του Φεστιβάλ: «Δεν πρέπει ποτέ να αποκλείουμε καλλιτέχνες και ανθρώπους»

Το Staatstheater του Βισμπάντεν τόνισε ότι η Νετρέμπκο θα κάνει το ντεμπούτο της ως Άμπιγκεϊλ στην όπερα του Τζιουζέπε Βέρντι «Ναμπούκο», στο πλαίσιο του φεστιβάλ στις 5 και 7 Μαΐου.

Μετά την ανακοίνωση ότι η Άννα Νετρέμπκο πρόκειται να εμφανιστεί στο Διεθνές Φεστιβάλ Μαΐου, η πόλη του Βισμπάντεν και η πολιτεία της Έσσης τάχθηκαν κατά των παραστάσεων.

Σε δελτίο Τύπου, το Staasttheater Wiesbaden είπε: «Το θέμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Μαΐου 2023 είναι οι πολιτικοί κρατούμενοι. Η Άννα Νετρέμπκο θα κάνει το ντεμπούτο της ως Άμπιγκεϊλ στην όπερα του Τζιουζέπε Βέρντι «Ναμπούκο», στις 5 και 7 Μαΐου 2023, στο Διεθνές Φεστιβάλ Μαΐου στην πολιτειακή πρωτεύουσα του Βισμπάντεν».

Το δελτίο Τύπου προσέθεσε: «Εμείς στον δυτικό κόσμο, που αυτή τη στιγμή βιώνουμε πως η ελευθερία μας στην Ουκρανία πρέπει δυστυχώς να υπερασπιστεί με όπλα και ανθρώπινες ζωές, δεν πρέπει ποτέ να αποκλείουμε καλλιτέχνες και ανθρώπους που ανήκουν σε εμάς και τους οποίους υποστηρίζουμε στην καταπολέμηση άδικων καθεστώτων όπως αυτό του Βλαντίμιρ Πούτιν. Στον κοινό μας αγώνα ενάντια στην αδικία και την αυθαιρεσία, όλος ο ρωσικός λαός θα πρέπει να είναι εξίσου ευπρόσδεκτος όπως όλος ο ουκρανικός λαός, καθώς και οι λαοί όλων των άλλων εθνών».

Το φεστιβάλ ανέφερε επίσης ότι αφιερώνει τη διοργάνωση σε όλους τους πολιτικούς κρατούμενους στον κόσμο συμπεριλαμβανομένων των: Μαρίνα Καλεσνίκοβα, Σεργκέϊ Τισανόφσκι και Ρόμαν Προτάσεβιτς (Λευκορωσία), Αλεξέι Ναβάλνι, Ίλια Γιασίν και Βλαντίμιρ Κάρα - Μούρσα (Ρωσία), Τζόσουα Γουόνγκ (Χονγκ Κονγκ / Κίνα), Οσμάν Καβαλά (Τουρκία), Ναζί Φατέμ Χαμπίμπι και Ναχίντ Τακβί (Ιράν).

 «Όχι» από Έσση και Βισμπάντεν 

Σε απάντηση στην ανακοίνωση, η πολιτεία της Έσσης και η πόλη Βισμπάντεν δήλωσαν: «Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Μαΐου αφιερώνει το Διεθνές Φεστιβάλ Μαΐου 2023 σε όσους βρίσκονται στη φυλακή λόγω των απόψεών τους. Μεταξύ άλλων αναφέρει τον Ρώσο ακτιβιστή Αλεξέι Ναβάλνι. Η χώρα στης οποίας τη φυλακή βρίσκεται, διεξάγει επί του παρόντος επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα. Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα γεγονότα, είναι αδύνατο να εξηγήσουμε στους Ουκρανούς φίλους μας γιατί η τραγουδίστρια της όπερας Άννα Νετρέμπκο πρόκειται να εμφανιστεί στο Διεθνές Φεστιβάλ Μαΐου. Αυτή η συμπεριφορά είναι εξαιρετικά αναίσθητη. Η Νετρέμπκο βρίσκεται σε λίστα κυρώσεων στην Ουκρανία και δεν έχει αποστασιοποιηθεί από τον Πούτιν και το καθεστώς του μέχρι σήμερα. Ζητήσαμε από τον Πρόεδρο να απέχει από την κα Νετρέμπκο. Δυστυχώς ανεπιτυχώς».

Εμπάργκο σε Ρώσους καλλιτέχνες

Μπορεί από την απαρχή της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής να έχει στραφεί στις κυρώσεις που έχουν σκοπό να πλήξουν την οικονομία της χώρας, ωστόσο η πολιτιστική επιρροή της Μόσχας έχει συρρικνωθεί επίσης.

Η Ρωσία δεν εκπροσωπείται πλέον σε μεγάλες διεθνείς εκδηλώσεις όπως η Μπιενάλε της Βενετίας και ο τηλεοπτικός μουσικός διαγωνισμός Eurovision. Καλλιτέχνες από τον Iggy Pop μέχρι τους Franz Ferdinand έχουν ακυρώσει παραστάσεις στη χώρα, ενώ όσοι έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους στον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν χάνουν τις θέσεις τους σε δυτικούς καλλιτεχνικούς οργανισμούς.

Στη Γερμανία, ο Ρώσος επικεφαλής μαέστρος της Φιλαρμονικής του Μονάχου, Βαλέρι Γκεργκίεφ, απολύθηκε λόγω της άρνησής του να καταδικάσει τον πόλεμο ή τον Πούτιν, με τον οποίο έχει στενούς δεσμούς.

Η πιο διάσημη όπερα στις ΗΠΑ, η Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης, ανακοίνωσε ήδη από τον Μάρτιο ότι δεν θα συνεργαστεί με Ρώσους καλλιτέχνες ή οργανισμούς που υποστηρίζουν τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν μέχρι να τελειώσει η εισβολή της χώρας στην Ουκρανία.

«Ενώ πιστεύουμε ακράδαντα στη θερμή φιλία και την πολιτιστική ανταλλαγή που υπάρχει εδώ και καιρό μεταξύ των καλλιτεχνών και των καλλιτεχνικών ιδρυμάτων της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν μπορούμε πλέον να συνεργαζόμαστε με καλλιτέχνες ή ιδρύματα που υποστηρίζουν τον Πούτιν ή υποστηρίζονται από αυτόν, έως ότου η εισβολή και οι δολοφονίες έχουν σταματήσει, η τάξη έχει αποκατασταθεί και έχουν γίνει αποκαταστάσεις», δήλωσε ο Πίτερ Γκελμπ, γενικός διευθυντής της Metropolitan Opera.

(Με πληροφορίες του Opera Wire, Guardian, DW)