«Ναπάλμ Χάσταγκ Φαμίλι»: Ο Πάνος Κούγιας αποδομεί την «άγια ελληνική οικογένεια»

Όταν οι ναπάλμ εκρήγνυνται, προκαλούν σοβαρά εγκαύματα και ολέθριες καταστροφές. Τι συμβαίνει στο σπίτι μιας μεσοαστικής οικογένειας, όταν ο εορτασμός της επετείου γάμου του γονιών γίνεται η αφορμή για να αποκαλυφθούν κρυμμένες σκέψεις και μυστικά; Το οικογενειακό τραπέζι αποδεικνύεται εξίσου επικίνδυνο με τις βόμβες ναπάλμ;

«Ναπάλμ Χάσταγκ Φάμιλι: Μια οικογενειακή ιλαροτραγωδία», είναι μια παράσταση-αποδόμηση της «άγιας Ελληνικής οικογένειας», το κείμενο και τη σκηνοθεσία της οποίας υπογράφει ο Πάνος Κούγιας, ένας νέος και πολλά υποσχόμενος σκηνοθέτης, αριστούχος απόφοιτος του πρώτου τμήματος σκηνοθεσίας του Εθνικού θεάτρου. Αρκετά ενθουσιώδης κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας, όπως κάθε νέος που καταπιάνεται με αυτό που αγαπά και κάνει τα πρώτα του δημιουργικά βήματα, μου περιγράφει πώς επιδιώκει να αναπαραστήσει την πραγματικότητα της ελληνικής οικογενειακής συνθήκης.

«Συγκεντρώνονται γύρω από ένα οικογενειακό τραπέζι, και με άξονα τρία γεύματα, αναδεικνύεται η ρουτίνα, οι βίαιοι μηχανισμοί που αναπτύσσονται, τα μυστικά και οι κόκκινες λέξεις που διατρέχουν την οικογένεια, αποτίνοντας έναν φόρο τιμής, σε όλα εκείνα που από φόβο δεν ειπώθηκαν και η παράσταση ανασυνθέτει το ερώτημα: μήπως κάναμε κάπου λάθος;», λέει ο Πάνος Κούγιας σχετικά με την ιδέα της παράστασης η οποία αναμένεται να κάνει πρεμιέρα στις 20 Φεβρουαρίου στο Θέατρο Φούρνος. Και εξηγεί «επί της ουσίας, μέσα από το κείμενο, αποτυπώνεται η παθογένεια της ελληνικής οικογένειας, αναδεικνύεται ο τρόπος που ξηλώνεται η οικογενειακή σχέση και έρχονται στην επιφάνεια τα ζητήματα και τα προβλήματα που είναι παρατημένα κάτω από το χαλί».

Και ποια είναι τελικά η παθογένεια του Έλληνα; «Η επιδίωξή μου είναι μέσα σε αυτό το κείμενο να γίνει μια μεταφορά και να αναδειχθεί το κουσούρι του Έλληνα, που δεν είναι άλλο από το να μην είναι ευχαριστημένος ποτέ και με τίποτα. Κρυβόμαστε γιατί φοβόμαστε μήπως και τραυματιστούν οι δικοί μας, αλλά στην πραγματικότητα, τους τραυματίζουμε με χειρότερο τρόπο. Είμαστε μια χώρα έτοιμη να πετάξουμε τα κουσούρια αλλά όχι από πάνω μας.

»Στο όνομα της οικογένειας, μπορεί να κρύψει κανείς οποιαδήποτε κακοποίηση, παραβιαστική και καταχρηστική συμπεριφορά. Με το που πει κάποιος τη λέξη οικογένεια, αυτόματα παραγράφονται όλα. Είναι τόσο καταπιεστικό, αλλά και εμείς επειδή δεν ξέρουμε πώς να το αντιμετωπίσουμε, λιμνάζουμε μέσα σε αυτή τη δυστοπία και περιμένουμε να συμβεί κάτι που θα αλλάξει την κατάσταση. Περιμένουμε έναν εξωτερικό παράγοντα που θα ταράξει τις ισορροπίες και αυτό το πράγμα δεν έρχεται ποτέ».

Ο ίδιος δεν μου αποκαλύπτει παραπάνω λεπτομέρειες για το τι θα δούμε επί σκηνής, ωστόσο μιλά με θέρμη για την ομάδα που έχει γύρω του, μιας και πρόκειται για νέους καλλιτέχνες με ανησυχίες, και όπως λέει χαρακτηριστικά «η συνεργασία μας μπορεί να παρομοιαστεί με έναν ποταμό. Είναι τόσο χειμαρρώδης, τα παίρνει όλα στο πέρασμά του, μα στο τέλος καταλήγει σε ηρεμία».

Το «Ναπάλμ Χάσταγκ Φάμιλι: Μια οικογενειακή ιλαροτραγωδία», είναι κατά βάση ένα ρομαντικό έργο, μιας και ο ίδιος ο συγγραφέας αγαπά τον ρομαντισμό και το μελό. «Υπάρχει στο κείμενο κάτι που με αγγίζει πολύ. Η φράση λέει: “δύο άνθρωποι που αγαπήθηκαν τόσο πολύ στη ζωή, πρέπει να πεθάνουν και μαζί, για να μην βιώσει κανείς από τους δύο την απώλεια του άλλου”. Είναι μια κατάσταση που με αφορά πολύ, μια κατάσταση που δύσκολα μπορούμε να βιώσουμε δυστυχώς, γιατί ο πυρετός του σήμερα δεν επιτρέπει την άνθιση του ρομαντισμού».

Μα οι δυσκολίες της καθημερινότητας για έναν νέο δημιουργό δεν περιορίζονται μόνο στο ότι ο ρομαντισμός στην εποχή μας εκλείπει. Ο σκηνοθέτης αναφέρει πως η φτωχοποίηση και η διαρκής υποβάθμιση του θεάτρου επηρεάζει τους ίδιους τους καλλιτέχνες  και τον τρόπο που επιλέγουν να εκπροσωπούν την τέχνη τους. «Για κάποιον περίεργο λόγο, κλινόμαστε συνεχώς να αποδείξουμε ότι αυτό που κάνουμε έχει ουσία και σημασία. Ο κλάδος έρχεται συνεχώς στην επικαιρότητα αρνητικά. Η πολιτεία πρέπει να αναστοχαστεί για το τι σημαίνει και το τι θέλουν να είναι το θέατρο για εκείνη. Μέσω του θεάτρου, επιδιώκουμε να προσφέρουμε μια ανάταση, ένα πέταγμα προς τα πάνω. Αυτό αν μια πολιτεία δεν καταφέρει να το δει, είναι η ίδια φτωχή».

Ο Πάνος Κούγιας όμως πάντα ονειρευόταν πως ήθελε να ακολουθήσει τον δρόμο του θεάτρου. Στον δρόμο του βρήκε ανθρώπους όπως τον Νίκο Καραθάνο, την Κάτια Γέρου και τον Πέτρο Κωστίκογλου, που τον ενέπνευσαν και αποτέλεσαν σταθμό για την πορεία του. Τον συγκινεί το ότι οι ηθοποιοί πάνω στη σκηνή γίνονται τρισδιάστατοι και το ότι μέσα από μια θεατρική παράσταση δημιουργούνται οι κώδικες που συνδέουν δημιουργούς και θεατές. «Μέσα από μια παράσταση μπορούμε να κάνουμε ένα “σάλτο” και να πετάξουμε. Είναι γοητευτικό ότι μέσα από τη δημιουργία, μπορούμε να κάνουμε διάλογο με βάθος και ουσία, να συνδεθούμε και να συγκινηθούμε».