Παγκόσμια Ημέρα για Άτομα με Αναπηρία: Ο Δημήτρης Αντωνίου και η παράσταση «Στα καλά του καθισμένου»

Η ζωή και η ιστορία του Δημήτρη Αντωνίου έχει σημαδευτεί από το ατύχημα που τον καθήλωσε σε αναπηρικό αμαξίδιο πριν από 16 χρόνια. Ένα διερχόμενο αυτοκίνητο τον παρέσυρε έξω από το σχολείο του στη Θεσσαλονίκη. Ένα ατύχημα που μπορεί να του άλλαξε τη ζωή, αλλά ο ίδιος δεν το επέτρεψε να σταθεί εμπόδιο για να συνεχίσει την ζωή του με αισιοδοξία. Όπως μου αφηγείται άλλωστε, η αναπηρία δεν συνάδει με την στεναχώρια. Έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη παρεξήγηση σχετικά με αυτό. «Είσαι σε αναπηρικό αμαξίδιο; Λογικό να κλαις τη μοίρα σου και παράλογο να γελάς σα μικρό παιδί. Το έχω ζήσει πολλές φορές αυτό το σκαλωμένο βλέμμα κάποιου που αναρωτιέται γιατί γελάω. Μήπως τρελάθηκε; Σε μία από αυτές τις περιπτώσεις μου ήρθε η ιδέα για την παράσταση “Στα καλά του καθισμένου”. Όχι, δεν τρελάθηκα, αλλά ευχαρίστως να σας τρελάνω στα γέλια, τη συγκίνηση και το νόημα. Γιατί η αναπηρία ξέρει πολύ καλά από αυτά. Με αυτά επιβιώνουμε. Σατιρίζουμε, φιλοσοφούμε και αγωνιζόμαστε”.

Ο Δημήτρης Αντωνίου μαζί με τον Μιχάλη Σαρόπουλο έχουν ετοιμάσει μια θεατρική παράσταση που επιδιώκει να δώσει ένα τέλος στις φίεστες και μέσα από το χιούμορ να ξεγυμνώσει την υποκρισία και να δείξει τον δρόμο της αλλαγής. «Διαφέρουμε σε αρκετά πράματα με το Μιχάλη και αυτό κάνει το δίδυμο μας τόσο ενδιαφέρον. Έχουμε όμως τρία πολύ βασικά κοινά σημεία που κάνουν την παρέα μας ικανή για όλα. Αστείρευτη διάθεση για γέλιο και χιούμορ, μια έντονη μαχητικότητα για τα κακώς κείμενα και μια γλυκιά καλοσύνη πίσω από τους σκληρούς μαχητές που θέλουμε να αναδείξουμε. Τα παραπάνω μας έκαναν φίλους. Τα υπόλοιπα ήρθαν στη συνέχεια. Εγώ κατέβαζα ιδέες, έγραφα σενάρια και έβαζα σε πρόγραμμα όλα όσα έπρεπε να κάνουμε και όλα τα εμπόδια που έπρεπε να ξεπεράσουμε. Ο Μιχάλης βάζει το ταλέντο στη κωμωδία, αυτή τη μαγική συνταγή που κρύβει μέσα του και κάνει τη κάθε στιγμή ενδιαφέρουσα, γιατί την επόμενη ακριβώς στιγμή μπορεί με μισή του λέξη να σε κάνει να γελάς με την ψυχή σου».

Μετά από δύο sold out στην Θεσσαλονίκη, θέλουν η παράσταση να «ξεφύγει» από τα όρια της πόλης. Ωστόσο, το ζήτημα της προσβασιμότητας στα θέατρα για άτομα με αναπηρικό αμαξίδιο στέκεται εμπόδιο στην όλη προσπάθεια. «Δυστυχώς υπάρχει μεγάλο θέμα, πολύ μεγαλύτερο απ' ότι είχα εκτιμήσει στα ξεκινήματα μου στα θεατρικά σανίδια περίπου 5 χρόνια πριν. Πολλοί νέοι,νέες σε αναπηρικά αμαξίδια θα μπορούσαν να βρουν μια υπέροχη διέξοδο και έναν απελευθερωτικό τρόπο έκφρασης, αλλά τα επίμονα εμπόδια τους κόβουν πεισμωτικά τα φτερά. Αυτο συνέβη για καιρό με εμένα, ώσπου στάθηκα τυχερός με το θέατρο Σοφούλη στη Θεσσαλονίκη, που έβαλε το αναβατόρι που χρειαζόταν για να φτάσω στη σκηνή. Αυτό ήταν όμως μια εξαίρεση. Τα περισσότερα θέατρα, ακόμη και σήμερα, δείχνουν απροθυμα να κάνουν το αυτονόητο και να γίνουν προσβάσιμα. Αν δεν πιέσει η πολιτεία και δε σταματήσει να κλείνει τα μάτια στους αδικαιολόγητους και άδικους αυτούς αποκλεισμούς, δεν βλέπω να αλλάζει κάτι σύντομα».

Όμως η έλλειψη προσβασιμότητας σε χώρους τέχνης είναι μόνο ένα μέρος του προβλήματος. Ο Δημήτρης Αντωνίου εξηγεί πως οι ελλείψεις από ράμπες σε πεζοδρόμια είναι το μείζων πρόβλημα, μετά ακολουθούν οι ελλείψεις στα εκπαιδευτικά ιδρύματα όχι μόνο στην πρόσβαση, δηλαδή στο πως θα εισέλθει ο χρήστης αμαξιδίου στον χώρο, αλλά η προσβασιμότητα ως μια γενικότερη έννοια που αφορά την συνολική εμπειρία του ανάπηρου φοιτητή. Φυσικά επισημαίνει και τις τεράστιες ελλείψεις που αντιμετωπίζει κάποιο άτομο με αναπηρία στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Δημήτρης Αντωνίου: Η ακτιβιστική του δράση για την οδική ασφάλεια και την προσβασιμότητα

Τα τελευταία 8 χρόνια, ο Δημήτρης Αντωνίου, με ομιλίες του σε σχολεία και παρεμβάσεις έχει αναλάβει έναν ενεργό ακτιβιστικό ρόλο σε ότι αφορά την οδική ασφάλεια αλλά και την προσβασιμότητα για τα άτομα που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα. Με την δράση του έχει πετύχει αρκετές «νίκες», μιας και με την φωνή του έχει αναδείξει ζητήματα και προβλήματα που χρήζουν άμεσης επίλυσης. «Αυτή είναι η ‘’δουλειά’’ του κάθε πολίτη. Δικαιούμαστε στοιχειώδεις παροχές και θα αγωνιστούμε μέχρι να τις κατακτήσουμε. Δεν μπορώ να παίξω ποδόσφαιρο γιατί ένας τραυματισμός στη σπονδυλική στήλη μου στερεί την κίνηση στο σώμα, αλλά δεν μπορώ να παρακολουθήσω μια αγαπημένη παράσταση σε μη προσβάσιμο θέατρο γιατί κάποιοι άνθρωποι - φορείς επιλέγουν να με κρατήσουν απ’ έξω. Γιατί με μία ράμπα ή με ένα αναβατόρι θα μπορούσα να συμμετέχω κι ας είμαι σε αναπηρικό αμαξίδιο. Αλλά με κρατούν απ’ έξω, όπως οι δήμοι δε φτιάχνουν ράμπες στα πεζοδρόμια και με πετούν στο δρόμο να ρισκάρω τη ζωή μου, όπως οι καταστηματάρχες με εξυπηρετούν στο πεζοδρόμιο γιατί δε θέλουν να βάλουν μία ράμπα, όπως οι συμπολίτες μου δείχνουν να πάω πίσω σπίτι μου όταν μου κλείνουν μία ράμπα. Πως γίνεται να τα δεχτώ όλα αυτά και να μην τα πολεμήσω; Είναι υποχρέωση μου να το κάνω». 

Και από που πηγάζει αυτή η δύναμη; Ο Δημήτρης Αντωνίου απαντά πως ότι έτσι θυμάται τον εαυτό μου από πάντα. «Αυτό μου φαινόταν το φυσικό και το σωστό, πάντα μου έβγαινε από μέσα μου τόσο αυθόρμητα. Να αγωνίζομαι για το σωστό και το δίκαιο, να αγωνιζόμαστε για έναν καλύτερο κόσμο. Αλλιώς δεν έχει νόημα η ζωή».

Με τη βοήθεια του κόσμου που ευαισθητοποιείται κάθε φορά που υπάρχει μια δημοσίευση ή μια παρέμβαση, εξηγεί πως υπήρξαν κάποιες βελτιώσεις, ωστόσο πρέπει να γίνουν πολλά βήματα για να γίνει μια πόλη φιλική σε άτομα με κινητικά προβλήματα αλλά και να αλλάξει η οδική νοοτροπία του κόσμου. Και όλα ξεκινούν από την παιδεία και την ένταξη μαθημάτων και προγραμμάτων οδικής κυκλοφορίας στα σχολεία και γενικότερα στην εκπαίδευση. 

«Πρέπει να γίνει προτεραιότητα μας και να το διεκδικήσουμε μαζικά σαν κοινωνία. Για να μην σκοτώνονται οι νέοι μας τόσο άδικα, οι γονείς μας, οι άνθρωποι μας. Κάθε μέρα ανοίγω τον υπολογιστή και ξεκινάω τη μέρα μου με ειδήσεις για όσους σκοτώθηκαν τη προηγούμενη μέρα. Δεν υπάρχει πιο απαισιόδοξη κατάσταση. Και το χειρότερο είναι η πλάνη για το ποιος φταίει. Βρίζουμε τον οδηγό ή τον πεζό ή όποιος φαίνεται υπαίτιος, γιατί βλέπουμε το δέντρο και όχι το δάσος. Δύο μήνες μαθήματα σε μια σχολή και δέκα λεπτά εξετάσεις. Πρέπει να κατανοούμε τι θα πει κουλτούρα και νοοτροπία. Αν το κατανοούσαμε, θα είχαμε στα σχολεία μας μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής και θα σώζαμε εκατοντάδες συμπολίτες μας κάθε χρόνο».