Η Ραφίκα Σαουίς, ο «Παιχνιδοποιός» και οι προκλήσεις της εποχής

Κάπου ανάμεσα στις εντατικές πρόβες της, καταφέρνουμε να «βρεθούμε» τηλεφωνικά με την ηθοποιό και εικαστική performer, Ραφίκα Σαουίς. Εκείνη, με φιλικό τόνο στην φωνή της και πρόσχαρη διάθεση, μου μιλάει με ενθουσιασμό για την έναρξη της φετινής φθινοπωρινής σεζόν, που ανοίγει την αυλαία με μια πολλά υποσχόμενη παράσταση. To διάσημο ψυχολογικό θρίλερ «Παιχνιδοποιός» του Γκάρντνερ ΜακΚέυ, σε σκηνοθεσία του Αλέξανδρου Κοέν, που κάνει πρεμιέρα για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Στην σκηνή του θεάτρου «Μικρό Γκλόρια», η Ραφίκα Σαουίς μαζί με τον συμπρωταγωνιστή της Γιωργή Παρτσαλίδη, θα παίξουν ένα έντονο παιχνίδι μεταξύ μιας αστυνομικής νευροψυχολόγου και ενός παρανοϊκού άντρα που επιτίθεται κατά συρροή σε ανυποψίαστες γυναίκες.

«Το κείμενο είναι ένα διαμάντι της αμερικανικής θεατρικής λογοτεχνίας και, όταν το διάβασα, ενθουσιάστηκα πολύ, γιατί έχει σασπένς, έχει ρυθμό, είναι πάρα πολύ σύγχρονο, επίκαιρο, μιλάει για την πατριαρχία, μιλάει για την βία και τα λεπτά όρια του βιασμού, για τις γυναικοκτονίες, για το κενό του νόμου σε σχέση τις δολοφονίες γυναικών….» λέει σχετικά η Ραφίκα Σαουίς που κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας τονίζει την σημασία που έχουν στην εποχή μας –μια εποχή που οι γυναικοκτονίες μαστίζουν την ελληνική κοινωνία-  παραστάσεις που πραγματεύονται ζητήματα έμφυλης βίας, θέτουν σχετικά ερωτήματα και εγείρουν προβληματισμούς.

«Είναι ένα κείμενο που σχολιάζει και πραγματεύεται ζητήματα που ακόμα δεν έχουν λυθεί και συνεχίζουν να μας παιδεύουν στην εποχή μας, παρά του ότι ο ΜακΚέυ το έγραψε το 1984. Σχολιάζει αυτά τα ζητήματα μέσα από ένα πρίσμα τρομερά κινηματογραφικό, με ρυθμό και την πένα του συγγραφέα να κάνει φοβερή λεπτοδουλειά πάνω στους  χαρακτήρες» συμπληρώνει.

Αυτό που έχει ενδιαφέρον σε αυτό το έργο είναι ότι παρ’ ότι επικεντρώνεται στην συμπεριφορά ενός κατά συρροή εγκληματία, δεν έχει διδακτικό χαρακτήρα. Πρόκειται για μια εξαιρετικά σμιλευμένη γραφή των χαρακτήρων, ορίζει σε βάθος έννοιες, και πραγματεύεται τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το θύμα και τον θύτη αλλά και τον ρόλο τους.

«Σε βάζει μέσα σε έναν πολύ γόνιμο προβληματισμό, ο οποίος έρχεται με έναν οργανικό και αυθόρμητο τρόπο. Ο θεατής μπαίνει στους ρόλους που βλέπει και προκαλείται η ενσυναίσθηση σε πολλά επίπεδα. Η βία είναι κάτι το οποίο δεν μπορείς εύκολα να το συλλάβεις και να το αντιμετωπίσεις. Όταν υφιστάμεθα ένα περιστατικό ωμής βίας, κλινόμαστε να διαχειριστούμε κάτι το οποίο δεν το γνωρίζουμε και δεν έχουμε προετοιμαστεί για αυτό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, παρότι η πρόθεση σου είναι να μπορέσεις να ξεφύγεις, να μπορέσεις να γλυτώσεις και να μπορέσεις να διαχειριστείς την κατάσταση, το αποτέλεσμα και η κατάληξη είναι τραγική. Εδώ, επειδή είναι θεατρικό έργο δημιουργούνται πολλές ανατροπές. Επειδή και οι δυο χαρακτήρες είναι πολύ έξυπνοι, δημιουργείται μια ισότιμη πάλη σε ένα τραγικά ανισότιμο κλίμα».

Σε ό,τι αφορά τη συνεργασία της με τους συντελεστές της παράστασης, μιλάει με θαυμασμό και σεβασμό για τον σκηνοθέτη Αλέξανδρο Κοέν, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως τους καθοδηγεί με μεγάλη ακρίβεια στην ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων και δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες  και προδιαγραφές για ένα γόνιμο πλαίσιο στην πρόβα. «Μαζί με τον συμπρωταγωνιστή μου, τον Γιωργή Παρτσαλίδη, του έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη. Δοκιμάζουμε με γενναιότητα πολλά πράγματα στις πρόβες, υπάρχει πολλή χημεία μεταξύ μας και αλληλοσεβασμός, κάτι που μας βγάζει και ο σκηνοθέτης, γεγονός που μας κάνει να μπορούμε να ανοίξουμε την ψυχή μας».

Το κίνημα MeToo και οι προκλήσεις της εποχής

Το έργο του Γκόρντερ ΜακΚέυ, που έγινε best seller και αγαπήθηκε πολύ από τους κριτικούς και το κοινό ανά τον κόσμο, αν και γράφτηκε το 1984, παραμένει αρκετά σύγχρονο και επίκαιρο, γεγονός που οδηγεί την κουβέντα μας με την Ραφίκα Σαουίς στο ελληνικό κίνημα Me Too.  Ένα κίνημα που έφερε στην επιφάνεια πολλές αποκαλύψεις για τον χώρο του θεάτρου και την κοινότητα των ηθοποιών.

«Είναι πολύ σημαντικό να ακούγεται η αλήθεια των ηθοποιών και η αλήθεια μας γενικότερα, γιατί η προσωπική εμπειρία το καθενός διαμορφώνει την ιστορία διαφορετικά και μόνο σε εγρήγορση μπορεί να μας έχει, μόνο σωστά όρια μπορεί να θέτει και να βοηθάει στο να διαμορφωθούν οι σωστές συνθήκες εργασίας. Νομίζω μόνο να επαινέσω μπορώ την κάθε γυναίκα και τον κάθε άντρα που άρθρωσε με πολλή μεγάλη γενναιότητα και με προσωπικό κόστος την αλήθεια του, προκειμένου να μπει ένα στοπ στην κατάσταση που επικρατούσε στον χώρο του θεάτρου».

Κάνοντας μια σύνδεση με όσα αναφέρει στο σημείωμά του ο Γκάρντερ ΜακΚέυ για το έργο, αφορά την τεράστια ικανότητά των ανθρώπων να χειρίζεται ο ένας τον άλλον και την απαίσια δύναμη αυτού του χαρίσματος. Και συνεχίζει «πρόκειται κατά βάση για την ηθική μας ανομία: ένα έγκλημα είναι έγκλημα μόνο αν δεν συμβεί σε εμάς. Αν συμβαίνει σε κάποιον άλλο, εμείς απλά γυρνάμε τη σελίδα».

Η Ραφίκα Σαουίς σχολιάζει σχετικά πως μέσα από αυτή την παράσταση αναδεικνύεται το πόσο ευάλωτοι μπορεί να γίνουν οι άνθρωποι ανά πάσα ώρα και στιγμή, πόσο εύκολα μπορεί να ανατραπούν οι λεπτές ισορροπίες, αλλά και το πόσο πεπερασμένη και ευάλωτη μπορεί να είναι τελικά η έννοια της ύπαρξής μας. «Ζούμε σε μια εποχή που τα δεδομένα μας αλλάζουν διαρκώς, τα δικαιώματά μας μπορεί να αλλάξουν με το χτύπημα δυο δακτύλων, είμαστε ευάλωτοι και εκτεθειμένοι, σαν άνθρωπος του καιρού μου και ως σύγχρονη γυναίκα με συγκινεί ένα κείμενο που μιλάει για όλα αυτά».

Καταλήγει πάντως πως για την νέα εποχή που διαμορφώνεται, είναι πολύ νωρίς ακόμα και έχουμε πολλές αλλαγές να βιώσουμε. Δηλώνει πάντως περήφανη που βιώνει αυτή την μετάβαση, καθώς «η εποχή μας έχει το πλεονέκτημα να αποτελεί τη μοναδική περίπτωση που πλέον μπορεί ο καθένας από οποιαδήποτε θέση να μιλήσει. Αυτό δεν υπήρχε σε καμία εποχή. Αυτό είναι μια αρχή».

Ιnfo
Παιχνιδοποιός, Γκάρντνερ ΜακΚέυ
Πρεμιέρα: 22 Οκτωβρίου
Ωρα έναρξης: Σάββατο 21:15, Κυριακή 20:15
Έως 18 Δεκεμβρίου
Μικρό Γκλόρια, Ιπποκράτους 7 | 2103642334
Εισιτήρια: viva.gr
Πρωταγωνιστούν: Ραφίκα Σαουίς & Γιώργης Παρταλίδης
Σκηνοθεσία – Μετάφραση: Αλέξανδρος Κοέν
Σκηνικά: Γιάννης Αρβανίτης
Φωτισμοί: Νίκος Βλασσόπουλος
Διδασκαλία σκηνικής πάλης: Κρις Ραντανόφ
Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας
Γραφιστικά: Κάρολος Πορφύρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Νίνα Σωτηροπούλου
Παραγωγή: Daydreams & Lineculture