Ένα φιλί, Δυσδαιμόνα

Toν Απρίλιο ήταν η Μαργαρίτα στον «Φάουστ» για το Covent Garden του Λονδίνου. Τον Μάιο η όπερα «Παλιάτσοι» την οδήγησε στην Ιταλία. Τώρα η σοπράνο Αλεξία Βουλγαρίδου, η περιζήτητη Ελληνίδα με κλεισμένες παραστάσεις μέχρι και το 2016 στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου, ετοιμάζεται να τραγουδήσει για πρώτη φορά στο Ηρώδειο. Θα είναι η Δυσδαιμόνα, η άσπιλη γυναίκα που φλέγεται από τον έρωτά της για τον Οθέλο (του Τζιουζέπε Βέρντι), υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του σπουδαίου Γιάννη Κόκκου, στην παράσταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Ζείτε σαν περαστική από την Αθήνα; Τελευταία φορά στην Αθήνα ήμουν πριν από τρία χρόνια, για το ρόλο της Μαργαρίτας στον «Φάουστ», από την Εθνική Λυρική Σκηνή. Είμαι περαστική στην Ελλάδα, θα έλεγα. Στην Καβάλα, όπου και γεννήθηκα και ζει η οικογένειά μου, έχω να πάω δύο χρόνια.

Τι διεύθυνση κατοικίας δηλώνετε; Πληρώνω τη φορολογία μου στη Γερμανία και ζω στην Ιταλία. (χαμογελάει)

Και λαχταράτε την Ελλάδα. Ναι. Πάρα πολύ. Ομολογώ ότι τα πρώτα δέκα, δώδεκα χρόνια δεν είχα αυτό τον πόθο για την Ελλάδα. Μετά η έλλειψη άρχισε να γίνεται τρομερή. Είναι ιδιαίτερη η πατρίδα μας, είμαστε ιδιαίτεροι οι ίδιοι οι Έλληνες. Έχω γυρίσει όλο τον κόσμο και δεν έχω συναντήσει πουθενά κάτι αντίστοιχο.

Στο εξωτερικό, στο χώρο της όπερας, είστε «η Ελληνίδα»; Ναι. Υπάρχει αυτό που λέτε. Μας θεωρούν και είμαστε κάτι το ξεχωριστό οι Έλληνες λυρικοί τραγουδιστές, πέρα από το μύθο της Μαρίας Κάλλας. Έχουμε μια ωραία πάστα φωνής, ηχόχρωμα. Και αυτό που κυλάει μέσα στις φλέβες μας, η θεατρική μας παρουσία, είναι κάτι που οι άλλοι το σπουδάζουν και παρόλα αυτά δεν το φτάνουν.

Το δράμα, την τραγωδία τη φέρουμε στο αίμα μας; Ναι, στο αίμα μας. Αυτοί είμαστε. Δεν μπορούμε να το αλλάξουμε. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν και στην Ελλάδα εξαιρετικοί συνάδελφοι. Κάθε φορά που έρχομαι καταλαβαίνω πραγματικά πόση ποιότητα και υλικό έχουμε εδώ. Και λυπάμαι πάρα πάρα πολύ που οι συνάδελφοι δεν μπορούν να απορροφηθούν στον ελληνικό χώρο.

Και τώρα είστε ξανά στη Λυρική, τρία χρόνια μετά τη Μαργαρίτα, για το ρόλο της Δυσδαιμόνας. Πώς είναι η συνεργασία με τον Γιάννη Κόκκο – η πρώτη σας, αν δεν κάνω λάθος. Είναι εκπληκτικός άνθρωπος. Ξέρει τι θέλει χωρίς να λέει πολλά λόγια. Την πρώτη μέρα με άφησε να τραγουδήσω και μετά μου είπε: «Κυρία Βουλγαρίδου, Αλεξία, θα ήθελα να κάνεις αυτό γιατί έτσι πιστεύω πως είναι η Δυσδαιμόνα».

Πώς είναι, λοιπόν, η Δυσδαιμόνα που θα δούμε αυτό τον Ιούλιο στο Ηρώδειο; Είναι η άσπιλη και αμόλυντη γυναίκα –το λευκό σαν παρουσία, σαν κοστούμι, σαν αίσθηση– που όμως έχει μέσα της μια εκρηκτική δύναμη. Σύμφωνα με τον Γιάννη Κόκκο ερωτεύεται πρώτα την προσωπικότητα και κυρίως το λόγο του Οθέλου. Αυτά που λέει, όχι το σώμα. Ο πραγματικός έρωτας δεν φθείρεται όταν το κουφάρι φαρδαίνει ή γερνάει. Η ψυχή ενώνει τους ανθρώπους και τους οδηγεί στο μεγαλύτερο ερωτικό παραλήρημα. Γιατί η σχέση της Δυσδαιμόνας με τον Οθέλο δεν είναι μόνο πνευματική, αλλά και σωματική.

Θα δούμε στη σκηνή του Ηρωδείου και αυτό το ερωτικό παραλήρημα, δηλαδή; Ναι. Υπάρχει η φωτιά που οδηγεί στο τέλος και στο τρομακτικό γεγονός: Ο Οθέλος δολοφονεί τη μοναδική αγάπη της ζωής του. Όχι τόσο για τη σαρκική απιστία, αλλά για την απιστία του πνεύματος. Εμπιστεύτηκε τόσο πολύ αυτή τη γυναίκα, της τα έδωσε όλα, έκλαψε μπροστά της. Τον αφόπλισε η Δυσδαιμόνα και ξαφνικά μαθαίνει από κακό στόμα ότι αυτή η γυναίκα είναι άπιστη. Τη σκοτώνει κυρίως για να φέρει σε ισορροπία τον ηθικό κόσμο. Το κάνει σαν κοινωνικό λειτούργημα. Και της λέει: «Έκανες την προσευχή σου; Είπες όλα σου τα αμαρτήματα;» Αυτή του φωνάζει «pieta», δηλαδή «λυπήσου με». Και ο Οθέλος απαντά «amen».

Ποια λόγια του λιμπρέτου νιώθετε πως σας δονούν την ώρα που τα τραγουδάτε; Όλο το ντουέτο της πρώτης πράξης, όταν γυρίζει ο Οθέλος από τον πόλεμο και τον συναντά το βράδυ στο μπαλκόνι. Εκεί λένε ο ένας στον άλλο για ποιο λόγο τον αγάπησε... Και με συγκινεί πολύ η προσευχή της Δυσδαιμόνας στο τέλος. Προσεύχεται στην Παναγία και της λέει να συγχωρέσει αυτούς που δεν έχουν δύναμη και λυγίζουν το μέτωπο στη γη, αλλά και αυτούς που έχουν τη δύναμη «γιατί κι αυτοί άμοιροι είναι». Και πιστεύω ότι εννοεί τον Οθέλο. Ακόμη και όταν τη σκότωσε τα τελευταία της λόγια είναι: «Κανένας δεν με σκότωσε. Εγώ σκότωσα τον εαυτό μου. Να πείτε στον Οθέλο ότι πεθαίνω αθώα». Στην ύστατη στιγμή δεν θέλει να κατηγορήσει τον αγαπημένο της, αν και τη σκότωσε, την έπνιξε.

Συγκλονιστική η στιγμή του τέλους. Απολύτως. Κυρίως όταν αυτοκτονεί ο Οθέλος και απλώνει το χέρι για να αγγίξει το νεκρό της σώμα και λέει τα τρομακτικά λόγια που ακούσαμε και στο ντουέτο της πρώτης σκηνής: «Ένα φιλί. Ένα τελευταίο φιλί...». Είναι ένα έργο που ταιριάζει απόλυτα σε κάθε εποχή.

Η αγάπη, αλλά και το θέμα της συκοφαντίας, που αφανίζει κόσμο. Τη σκοτώνει επειδή κάποιος του είπε ψέματα, τη συκοφάντησε. Tο θέμα της συκοφαντίας υπάρχει και είναι έντονο και για τους νέους μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (θα ήθελα να δω το Ηρώδειο να γεμίζει από νέους ανθρώπους). Και θίγεται και το θέμα του πώς δύο άνθρωποι διαφορετικού χρώματος καταφέρνουν να είναι μαζί. Αν σήμερα είναι ταμπού, φανταστείτε τότε... Πιστεύω ότι η εμπιστοσύνη στον άνθρωπό μας είναι πάνω απ’ όλα, δεν πρέπει να αφήνουμε τους συκοφάντες να μπουν ανάμεσά μας.

Γιατί το κάνουμε αυτό, γιατί πιστεύουμε τους συκοφάντες; Γιατί είμαστε άνθρωποι. Και ποτέ δεν μαθαίνουμε.

Πώς μπορεί κάποιος να περπατά στο δρόμο, να έχει μια συμβατική ζωή, όταν αναμετριέται με τους μεγάλους, οπερατικούς, τραγικούς ήρωες; Ο καθένας πρέπει να βρει την ισορροπία του. Διότι όσο και να θέλουμε να πούμε ότι είμαστε συνηθισμένοι άνθρωποι, θα είναι ένα μεγάλο ψέμα. Άλλοι θέλουν να μιλούν συνέχεια γι’ αυτό, να είναι το επίκεντρο και στην καθημερινή τους ζωή. Εγώ φροντίζω να κλείνω το κεφάλαιο όσο μπορώ. Στην προσωπική μου ζωή δεν θέλω να μου μιλούν ή να μιλάω για αυτό. Καμιά φορά δεν λέω καν τι δουλειά κάνω. Δεν μπορώ να ακούω μουσική στην καθημερινή μου ζωή. Άλλοι μπορούν, εγώ όχι. Η μουσική με απασχολεί τόσο πολύ που δεν με χαλαρώνει.

Info: 27, 29, 30, 31/7, 21.00, Ηρώδειο. Μουσική διεύθυνση: Μύρων Μιχαηλίδης. Σκηνοθεσία - Σκηνικά - Κοστούμια: Γιάννης Κόκκος. Πρωταγωνιστούν: Αντονέλο Παλόμπι, Ρέιμοντ Βέρι, Γκεόργκε Γκαγκνίτζε, Δημήτρης Πλατανιάς, Αλεξία Βουλγαρίδου, Τσέλια Κοστέα κ.ά. 210 3662100, 210 3612461, 210 3643725, www.greekfestival.gr &