Η Μόνικα Μπελούτσι συναντά τη Μαρία Κάλλας

Οι κάμερες ήταν ακροβολισμένες από νωρίς εντός και εκτός του Athénée Athens το μεσημέρι της Κυριακής όπου ήταν προγραμματισμένη η συνέντευξη Τύπου για την παράσταση «Μαρία Κάλλας: επιστολές και αναμνήσεις». Αλλά το ρολόι έδειχνε μία παρά τέταρτο το μεσημέρι όταν η Μόνικα Μπελούτσι, ντυμένη στα μαύρα και ισορροπώντας αιθέρια πάνω στα ψηλοτάκουνα μποτάκια της, έφθασε στη συνάντηση με τους δημοσιογράφους. Μειλίχια και προσηνής, χαμηλότονη και έμπλεη θαυμασμού απέναντι στον θρύλο που θα ερμηνεύσει για τρεις βραδιές επί σκηνής στο Ηρώδειο (στις 21-23/9) στάθηκε και για το υπόλοιπο σχεδόν μισάωρο στη συνέντευξη τύπου, άλλοτε σκανάροντας γρήγορα με το βλέμμα της την κατάμεστη αίθουσα κι άλλοτε χαμηλώνοντάς το ενώ μιλούσε.

Μαζί με τον σκηνοθέτη και εμπνευστή του πρότζεκτ Τομ Βολφ και τον Γιώργο Λυκιαρδόπουλο της εταιρείας Λυκόφως, που εξασφάλισε αυτή τη διαβόητη μετάκληση, μας εξήγησαν το σκεπτικό, την προσέγγιση και τις ιδιαιτερότητες της εν λόγω σκηνικής συνάντησης επί αθηναϊκού εδάφους. Δεν μιλάμε, άλλωστε, μόνο για μια παράσταση, η οποία σύμφωνα με τους δημιουργούς της θέλει να «φέρει ξανά την ψυχή της Κάλλας στην πατρίδα της, στην πόλη όπου σπούδασε και στο ωδείο όπου τραγούδησε το 1957 σε μια αξέχαστη συναυλία». Πρόκειται και για την παραγωγή που, έχοντας ξεκινήσει από το Παρίσι και περάσει ήδη και από την Ιταλία, σηματοδοτεί το ντεμπούτο της Ιταλίδας διάσημης ηθοποιού στο θέατρο.

Μόνικα Μπελούτσι: Σέβομαι την Κάλλας για τον τρόπο που έζησε

Δεν κρύβει το φόβο που της προκάλεσε η πρόταση του Βολφ. «Δεν μπόρεσα, όμως, να αντισταθώ γιατί η σχέση με το κοινό στο θέατρο είναι τόσο διαφορετική απ’ ότι στον κινηματογράφο. Είναι τόσο άμεση, πραγματικά δείχνεις την ευθραυστότητά σου, την ψυχή σου», δήλωσε επισημαίνοντας ότι με όχημα τις γεμάτες συναίσθημα επιστολές της Κάλλας προσδοκά σε ανταλλαγή εμπειρίας με το ακροατήριο, κάτι από το οποίο πιστεύει ότι θα βγει καλύτερη ως ηθοποιός. 

Δεν ξέρει γιατί ο Τομ Βολφ τη σκέφθηκε γι’ αυτό το ρόλο. Εικάζει ότι θα μπορούσε να έχει να κάνει με τη μεσογειακή ενέργεια που απορρέει από την καταγωγή τους ή ίσως γιατί η καριέρα της Κάλλας εξελίχθηκε σε διαφορετικές χώρες. «Κατά κάποιο τρόπο ήταν σαν να είναι ξένη όπου κι αν βρισκόταν. Νομίζω ότι μπορώ να συνδεθώ σε αυτό» εκμυστηρεύεται. 

Αν πάντως κάτι την συγκίνησε ιδιαίτερα σ’ αυτό το εγχείρημα ήταν οι δύο πλευρές της κορυφαίας μονωδού. «Από τη μια ήταν η απόλυτη ντίβα, μια ερμηνεύτρια με τεράστιο ταλέντο, κι από την άλλη μια απλή γυναίκα με καρδιά» διευκρίνισε σημειώνοντας ότι η παράσταση εστιάζει περισσότερο στη Μαρία απ’ ότι στην Κάλλας, στην ευθραυστότητα και την ευαισθησία της.

«Πολλοί είπαν ότι είχε μια τραγική ζωή. Ίσως θα έπρεπε να πούμε ότι έζησε γενναία, γιατί είχε το κουράγιο ν’ ακολουθήσει την καρδιά της. Δεν είχαν πολλές γυναίκες τη δυνατότητα να βιώσουν μια ζωή με τόσο ισχυρά συναισθήματα. Πιστεύω ότι θυσίασε τη νιότη της για την καριέρα της και όταν συνάντησε τον Ωνάση, ανακάλυψε τη θηλυκότητά της και ήθελε να τη ζήσει στο έπακρο. Είναι μια τόσο σύγχρονη φιγούρα και εμπνέει ακόμα και σήμερα γιατί πραγματικά προσπάθησε να αγωνιστεί για την ελευθερία της. Πήρε διαζύγιο σε μια εποχή που στην Ιταλία αυτό απαγορευόταν».

Κρατά, άραγε, κάποιο δίδαγμα από αυτή τη συνάντηση; «Φυσικά έμαθα πολλά από αυτή τη γυναίκα γιατί ήταν αφοσιωμένη ολόψυχα στη δουλειά της. Αυτό που σέβομαι περισσότερο είναι ο τρόπος που χειρίστηκε τη μελαγχολία της το τελευταίο διάστημα της ζωής της. Είχε τόση αξιοπρέπεια μέσα στον πόνο της που με συγκίνησε».

Ο Τομ Βολφ και το χρονικό της παράστασης

Το έργο «Μαρία Κάλλας: επιστολές και αναμνήσεις» δεν αποτελεί την πρώτη συνάντηση του Τομ Βολφ με τη θρυλική σοπράνο. Είχαν προηγηθεί η ταινία του «Maria by Callas», αλλά και το ομώνυμο με την παράσταση βιβλίο που συγκεντρώνει πάνω από 350 αδημοσίευτα γράμματά της από την περίοδο 1946-1977. Καρπός πενταετούς έρευνας σε αρχεία συλλεκτών, φίλων της και ιδρυμάτων ανά τον κόσμο, το βιβλίο, που κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη, ακολουθεί χρονολογική διάταξη. Έτσι, λοιπόν και επί σκηνής, ο θεατής παρακολουθεί την πορεία της Κάλλας από τα χρόνια του νεανικού πάθους για τη μουσική στην ανάδυσή της σε θρύλο του λυρικού τραγουδιού και τη μοναξιά των ύστερων χρόνων. Ανάμεσα στις επιστολές περιλαμβάνεται και μία προς τον Αριστοτέλη Ωνάση.

«Κάποιοι λένε, και συμφωνώ με αυτό, ότι είναι μία από τα πιο όμορφες ερωτικές επιστολές που έχουν γραφτεί ποτέ. Ο τρόπος που η Μόνικα την ερμηνεύει είναι αληθινός και αυθεντικός στον τρόπο που θα ένιωθε η  Κάλλας», δηλώνει ο σκηνοθέτης εξαίροντας τη συνεργασία του με το Ίδρυμα Ωνάση που κατέχει και του εμπιστεύθηκε αυτό το τεκμήριο. 

Η Κάλλας στο Ηρώδειο: οι ιδιαιτερότητες της παράστασης στην Ελλάδα 

Και δεν είναι το μόνο. Από σκηνής του Ηρωδείου θα ακουστεί μετά από χρόνια και το πιάνο Baby Grand Steinway and Sons του 1952 που δώρισε ο Αριστοτέλης Ωνάσης στην Κάλλας και είχε τοποθετηθεί στη θαλαμηγό «Χριστίνα» για να κάνει τις ασκήσεις της όταν ταξίδευαν.  

«Η παράσταση που δημιουργήσαμε στο Παρίσι τον Νοέμβριο του 2019 βασιζόταν σε μια ατμόσφαιρα οικειότητας. Η ιδέα ήταν το κοινό να έρθει σε έναν χώρο όπου θα μπορούσε να βρεθεί τρόπον τινά σε έναν διάλογο περισσότερο με τη Μαρία απ’ ότι με την Κάλλας. Όταν, όμως, ήρθε η πρόταση για το Ηρώδειο, νιώσαμε ότι σ’ αυτό το τόσο ιδιαίτερο μέρος άρμοζε και κάτι ιδιαίτερο. Ενδεχομένως μια λίγο διαφορετική προσέγγιση», διευκρίνισε ο Βολφ.

Έτσι προκρίθηκε η ιδέα της συνεργασίας με μια ορχήστρα, την Καμεράτα και τον Γιώργο Πέτρου που θα πλαισιώσουν μουσικά την Ιταλίδα σταρ. Στο φινάλε μάλιστα, ο γνωστός μαέστρος θα ερμηνεύσει στο πιάνο την «Ελεγεία» του Μασνέ. «Κάθε κομμάτι που θα ακούσετε έχει ισχυρή σημασία όχι μόνο για την Κάλλας αλλά και για τη στιγμή που εκτελείται. Θα είναι, δηλαδή, σε διάλογο με το κείμενο», μας προδιαθέτει ο σκηνοθέτης. 

Καθώς μπαίνουμε σε μια εβδομάδα που η απόλυτη ντίβα της όπερας θα έχει την τιμητική της όχι μόνο στο Ηρώδειο αλλά και στην Εθνική Λυρική Σκηνή (όπου καταφθάνει η sold out περφόρμανς της Μαρίνας Αμπράμοβιτς «Επτά θάνατοι της Μαρίας Κάλλας»), ένα είναι σίγουρο: 44 χρόνια από τον θάνατό της ο θρύλος της Κάλλας εξακολουθεί να συγκινεί και να γεμίζει θέατρα.

«Πιθανότατα δεν θα το είχε προβλέψει ούτε η ίδια ότι θα είχε τέτοια επίδραση τόσα χρόνια μετά» δηλώνει ο Τομ Βολφ. «Νομίζω ότι μας αφορά με τόσους τρόπους. Σε σχέση με τον τρόπο που έζησε ως μια ανεξάρτητη και ελεύθερη γυναίκα. Για την επίδρασή της στον κόσμο της μουσικής που είναι ακόμα ιδιαίτερα εμφανής. Πολλές τραγουδίστριες όπερας εμπνέονται από την κληρονομιά, το ύφος, την τεχνική, τον μοναδικό τρόπο της να ερμηνεύει την όπερα. Είναι η φιγούρα που στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 μπορούσε να κάνει την όπερα λαοφιλή, προσβάσιμη στον καθένα, ενώ ακόμα και σήμερα οι άνθρωποι που ακούν τις ηχογραφήσεις της δεν είναι απαραίτητα κοινό που ακούει κλασική μουσική». 

INFO
Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση στο City Guide της Athens Voice