ElaiΩnas Festival 2021: Τι θα δούμε στον Βοτανικό

Ξεκίνησε το 2015 στο θέατρο Ακαδημία, σ’ ένα σημείο που αποτελούσε μέρος του αρχαίου Ελαιώνα, και μέσα στα χρόνια ακολούθησε νομαδική, ως προς τον χώρο διεξαγωγής, αλλά διακριτή πορεία. Φέτος το ElaiΩnas Festival (26/7-1/8) επιστρέφει στον τόπο με τον οποίο συνδέεται «γονιδιακά», ανάμεσα στις σύγχρονες βιοτεχνίες του Βοτανικού, για μια εβδομάδα δράσεων πολιτισμού με θεματικούς πυλώνες τις έννοιες της επιστροφής και της ίασης και ελεύθερη είσοδο.

Τι είναι όμως για τους διοργανωτές αυτό το εγχείρημα και ποιος ο στόχος του; «Ιδιαίτερα αυτό το καλοκαίρι, μετά τους μήνες του εγκλεισμού και της αδράνειας που προηγήθηκαν, το φεστιβάλ είναι ένα καταφύγιο τόσο για τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν όσο και για το κοινό, που θα μπορέσει να απολαύσει αξιόλογες παραστάσεις και συναυλίες στην  ήσυχη ατμόσφαιρα του Βοτανικού, που ήταν μέρος του Ελαιώνα. Είναι μία νησίδα ελευθερίας και ουσιαστικής δημιουργικής δράσης, ένας τόπος όπου μπορούμε να συνεργαστούμε και να παρουσιάσουμε τη δουλειά καλλιτεχνών που εκτιμούμε πολύ», αναφέρει η ηθοποιός, μουσικός και σκηνοθέτης Φένια Παπαδόδημα, η οποία συνυπογράφει την καλλιτεχνική διεύθυνση του φεστιβάλ από κοινού με τον μουσικό Γιώργο Παλαμιώτη.

Μίλησέ μας για τον θεματικό άξονα του φεστιβάλ, το δίπολο ίαση/επιστροφή, και τη λογική που τον υπαγόρευσε.
Η ιδέα της ίασης πρωτοεμφανίστηκε πάνω στον σχεδιασμό μίας μουσικής παράστασης με την εξαίρετη πιανίστα Ζωή Σαμσαρέλου, την οποία πρόκειται να παρουσιάσουμε το επόμενο καλοκαίρι στο Festival des forêts στη Γαλλία. Εμπνευστήκαμε από την αρχαία σχέση Ασκληπιού και Διόνυσου, τον άρρηκτο δεσμό του θεάτρου και του Ασκληπιείου και θελήσαμε να μιλήσουμε γι’ αυτό μέσα από το φεστιβάλ επιλέγοντας σαν άξονα την θεματική της ίασης. Θέλαμε να ακουστεί και να τονιστεί ξανά, το πόσο ιαματική δράση είχε, έχει και θα έχει κάθε ζωντανή τέχνη. Κι ακόμη, πόσο ουσιαστικά θεραπευτική μπορεί να είναι η σχέση του κοινού και του καλλιτέχνη, όταν παίζει ζωντανά. Η έννοια της επιστροφής έρχεται, μεταφορικά και κυριολεκτικά, να συμπληρώσει τη θεματική της ίασης. Αυτός που θεραπεύεται – σε μία ψυχολογική διάσταση – επιστρέφει στην ισορροπία, κάτι που προϋποθέτει επιστροφή στον εαυτό, σύνδεση με τον εαυτό μας. Όλα αυτά συμβαίνουν μ’ ένα μυστικό τρόπο όταν παρακολουθούμε μία ωραία παράσταση, όταν ακούμε μία μουσική που έχει γραφεί με το κίνητρο του αληθινού μοιράσματος – «να μοιράσουμε το ψωμάκι μας», έλεγε ένας αγαπημένος φίλος ντράμερ. Αρκετοί από τους μουσικούς που συμμετέχουν φέτος στο φεστιβάλ, όπως οι εξαιρετικοί Τάνια Γιαννούλη, Σωκράτης Σινόπουλος,  Χρήστος Ραφαηλίδης και Εύη Φιλίππου, είτε ζουν μόνιμα στο εξωτερικό είτε έχουν τη δισκογραφική και καλλιτεχνική τους έδρα εκτός Ελλάδας, οπότε και γι’ αυτούς είναι μία συμβολική «επιστροφή» η συμμετοχή τους στο φετινό φεστιβάλ. Επιπλέον, η έννοια της επιστροφής αφορά στο φετινό φεστιβάλ, που ξεκίνησε στον Ελαιώνα το 2015  κι επιστρέφει στις ρίζες του…

Σύστησέ μας τις επιλογές σας για φέτος, το πρόγραμμα και τους συντελεστές.
Νομίζω ότι το πρόγραμμα είναι τόσο καλό που εγώ ως θεατής- ακροατής δεν θα ήθελα να χάσω καμία συναυλία, καμία παράσταση. Στο κομμάτι του φεστιβάλ που αφορά στο θέατρο το αφιέρωμα στο αρχαίο δράμα συνεχίζεται με τρεις «σπουδές» πάνω σε τρεις τραγωδίες: «Βάκχες» του Ευριπίδη από την Ρηνιώ Κυριαζή, «Ευμενίδες» του Αισχύλου από τον Γιώργο Φριντζήλα και την Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου και «Αντιγόνη» του Σοφοκλή σε δική μου σκηνοθεσία. Όσο για τις συναυλίες, το πρόγραμμα παρουσιάζει νέους αλλά ήδη καταξιωμένους συνθέτες κι ερμηνευτές, τους Γιαννούλη, Σινόπουλο, Ραφαηλίδη και Φιλίππου, που προανέφερα, αλλά και τους Γιώργο Παλαμιώτη, Alex Dante κ.ά.

Γιατί επιλέξατε ως βάση σας φέτος το πρώην Βιομηχανικό Πάρκο ΠΛΥΦΑ;
Ο χώρος αυτός έχει μία ιδιαίτερη ησυχία, μία ευχάριστη αύρα, μία ατμόσφαιρα που, τουλάχιστον σε μένα, θυμίζει αυτό που ίσως ήταν κάποτε ο Ελαιώνας. Ένα ήσυχο δάσος από ελιές με μία γλυκιά ατμοσφαιρική αύρα. Πώς γίνεται αυτό να συμβαίνει ενώ πρόκειται για έναν ανοιχτό χώρο ανάμεσα σε βιοτεχνίες; Είναι παράξενο όντως. Έχει κάτι μαγικό αυτός ο χώρος. Είναι πολύ σημαντικό για μας το ότι τον διαχειρίζονται καλλιτέχνες που εκτιμούμε όπως ο Γ. Πατεράκης και οι String Theory, των οποίων το σύνολο μου αρέσει ιδιαίτερα.

Σε παλιότερη συζήτησή μας, όταν ξεκινούσατε αυτό το εγχείρημα, σε είχα ρωτήσει ποια είναι η φιλοδοξία σας γι’ αυτή τη διοργάνωση και μου είχες αναφέρει ότι ευχόσουν να δημιουργήσει ένα δίκτυο αφύπνισης ώστε να γνωρίσει περισσότερος κόσμος (και ιδίως οι νέοι) την ιστορία της Αθήνας και της περιοχής του Ελαιώνα. Επτά χρόνια αργότερα, τι «ταμείο» κάνεις για το Φεστιβάλ; Τι θεωρείς ότι έχει πετύχει και τι μένει ακόμα να κατακτηθεί;
Το ότι το φεστιβάλ έχει καταφέρει να μείνει ζωντανό μέσα στα τελευταία χρόνια με όσα έχουν συμβεί γενικότερα είναι ήδη ένα κατόρθωμα. Αλλά φυσικά δε θα μείνω σ’ αυτό και δε θα χαρώ  μόνο γι’ αυτό, αλλά κυρίως για το ότι το φεστιβάλ έχει κατακτήσει και αποκτήσει το δικό του κοινό. Ένα κοινό που παρακολουθεί όχι μόνο τις παραστάσεις αλλά και την ευρύτερη προσπάθειά μας ως προς το θέμα της αφύπνισης που έθεσες. Είτε μέσα από τα παράλληλα αφιερώματα που γίνονται κάθε χρόνο -ομιλίες, προβολές, εκθέσεις- είτε μέσα από τα κείμενα που προσπαθούμε να «κυκλοφορήσουμε» με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Κάτι που είναι μία κατάκτηση. Αυτό που βλέπω ότι χρειάζεται περισσότερο είναι μία βαθύτερη επαφή μεταξύ κοινού και του ίδιου του τόπου του Ελαιώνα. Γι’ αυτό για την επόμενη χρονιά έχουμε ιδέες για την πραγματοποίηση περιπατητικών παραστάσεων και άλλων δρώμενων που θα συνδέουν άμεσα τους θεατές με τον τόπο και την ιστορία του.'

Και για να φέρω τη θεματική της φετινής διοργάνωσης σε προσωπικό επίπεδο: εσύ σε τι θέλεις να επιστρέφεις και τι είναι ιαματικό για σένα;
Η επιστροφή για μένα έχει να κάνει με την αποδοχή του εαυτού μας. Έχοντας αποδεχθεί και γνωρίζοντας αυτά που μπορούμε κι αυτά που δεν μπορούμε να κάνουμε , είμαστε σε θέση να δράσουμε πιο σωστά, πιο αποστασιοποιημένα. Τόσο στην καθημερινότητα όσο και στο έργο μας. Έτσι καταλαβαίνουμε ότι τίποτα από όσα είναι αληθινά σημαντικά για μας δεν πρόκειται να μην γίνουν. Θα γίνουν όμως στον χρόνο τους. Μέσα από την μουσική παράσταση που παρουσιάζω στις 30/7, με τίτλο «Αντιγόνης Παραλλαγές», σε συνεργασία μ’ ένα εξαιρετικό σύνολο μουσικών και ηθοποιών, νιώθω ακόμη πιο έντονα πόσο ιαματική μπορεί να είναι μία μουσική που έχει γραφεί ειδικά για μία τραγωδία. Σίγουρα η κάθαρση δεν ερχόταν μόνο μέσα από τον λόγο. Αυτή η συνάντηση μουσικής και λόγου στο αρχαίο δράμα είναι συγκλονιστική. Κάτι που δεν είχα αληθινά νιώσει ή μάλλον καταλάβει βαθύτερα. Αυτή είναι για μένα η συνειδητοποίηση της φετινής επιστροφής, της φετινής ίασης.

INFO
ElaiΩnas Festival
26 Ιουλίου έως 1 Αυγούστου.
Πρώην Βιομηχανικό Πάρκο ΠΛΥΦΑ, Κορυτσάς 39, Βοτανικός.
Ελεύθερη είσοδος με ηλεκτρονική έκδοση δελτίου εισόδου στο elaionasfestival.com