Εθνικό Ντεφιλέ: Η ιστορία της φουστανέλας στην Πειραιώς 260
Διακόσια και πλέον χρόνια ιστορίας της Ελλάδας παρουσιάζονται σε μια παράσταση ντεφιλέ του Παντελή Φαλτσούση για το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέχρι τις 28 Ιουνίου
Είδαμε την παράσταση «Εθνικό Ντεφιλέ» του Παντελή Φαλτσούση για το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου στην Πειραιώς 260.
«Από το 1 ως το 10 πόσο Έλληνας ή Ελληνίδα αισθάνεστε;». Η ερώτηση απευθύνεται στους θεατές καθώς εισέρχονται στον χώρο Δ της Πειραιώς 260, που για την περίσταση (Covid) έχει απωλέσει τη στέγη του προσφέροντας φως φυσικό και αστέρια εκτός από αέρα που τόσο χρειαζόμαστε μια τόσο ζεστή νύχτα. Οι πρωταγωνιστές μάς ρωτούν καθώς μπαίνουμε, εμείς δεν γνωρίζουμε ότι αυτό προβάλλεται στη μεγάλη οθόνη της σκηνής. Μιας σκηνής-catwalk που πίσω από την οθόνη απλώνονται καμαρίνια, σιδερώστρες και καθρέπτες με γλόμπους να φωτίζουν την ιστορία μας: τι είναι η φουστανέλα.
Από το 1 ως το 10 πόσο Έλληνας αισθάνομαι: Γεννήθηκα στη Νέα Υόρκη από μπαμπά που γεννήθηκε στην Πάτρα ενώ η μαμά του ήταν Πόντια και ο μπαμπάς Ελληνορώσος (πόντιος και αυτός). Η μαμά μου γεννήθηκε στην Πάτρα από μαμά Σμυρνιά κι από παππού από την Κεφαλονιά. Ήρθαμε στην Ελλάδα όταν ήμουν έξι χρονών στην εποχή των «έξω οι βάσεις και οι Αμερικάνοι», μην γνωρίζοντας αν είμαι Έλληνας ή Αμερικανός και βεβαίως απολύοντας άμεσα την προφορά που με έκανε στόχο. Δεν θυμάμαι να έχω φορέσει φουστανέλα αλλά την στολή του Πόντιου την τίμησα σε παρελάσεις, γιορτές και χοροεσπερίδες, όπου επιδιδόμουν σε χορούς κυκλωτικούς, τρομακτικούς, ακριτικούς. Ο εξαιρετικός Αινείας Τσαμάτης από την Αλβανία, η Ντέμπορα Οντόγκ μισή-μισή από την Ουγκάντα, ο Γιλμάζ Χουσμέν που μεγάλωσε στην Ξάνθη, ο Hossain Amiri από το Αφγανιστάν, ο Θέμης Θεοχάρογλου - Holy Grace μαζί με τους «παρουσιαστές» Γιώργο Κριθάρα και Φωτεινή Παπαχριστοπούλου αναζήτησαν το νήμα που δένει το χθες με το αύριο (καθώς η παράσταση εκτυλίσσεται στο 2121). Εν προκειμένω, το νήμα της φουστανέλας (κοστούμια Κωνσταντίνος Ζαμάνης).
Έτσι, από την πασαρέλα του μέλλοντος περνούν ο Όθωνας, η Αμαλία του Ολδεμβούργου, ο Καποδίστριας, ο λόρδος Βύρωνας, ο Ιωάννης Κωλέττης, ο Κοραής, «Βαυαροί και Φαναριώται», ο Γεώργιος Α’ και η Όλγα Κωνσταντίνοβνα της Ρωσίας, η Καλλιρρόη Παρρέν, η Ιφιγένεια Μαυροκορδάτου- Συγγρού, ο Βενιζέλος, ο Μεταξάς, το Καλλιμάρμαρο, η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη, η γνωστή φωτογράφος Nelly’s του μεσοπολέμου, ο Gaultier και η δική αποτύπωση του grecian chic το 2006. Μέσα από τις αφηγήσεις, το catwalking, τη ζωντανή μουσική του Jan Van de Engel που έπαιξε ρόλο σαφή αλλά και των βίντεο (live και μαγνητοσκοπημένων), περνά η ιστορία της χώρας, μια καταγραφή διάρκειας 2,5 ωρών με θέση και άποψη. Φουστανέλες λερές, βελάδες, σουλιώτικα ρούχα, στολές πολέμου, φράγκικα και στενά ρούχα που πάλευαν να αφήσουν πίσω τη φουστανέλα. Αρβανίτες και Πελοποννήσιοι, Γρεκοί και Ρωμαίοι, δίπολα και αδιέξοδα σε μια πορεία διακοσίων και πλέον χρόνων που πότε πότε αισθάνεσαι περήφανος κι άλλοτε ντρέπεσαι. Είναι οι ενδυμασίες που τις βλέπουμε στα μουσεία που επάνω τους φέρουν κομμάτια ιστορίας: κάθε σελίδα της κι ένα ρούχο που σχεδιάστηκε με λόγο. Παράλογο, αφελή, σαφή, πρακτικό ή μικρομματικό, πάντως είχαν λόγο.
Τις ιστορίες τους τις περιέγραψαν στο τέλος. Αισθάνεσαι δέος με τη δύναμη του Χουσεΐν, που ήρθε από το Αφγανιστάν και δεν ήξερε την Ελλάδα. «Στην Ιταλία ήθελα να πάω». Δέος που ένας ερασιτέχνης ηθοποιός που δεν έμαθε τη γλώσσα μας, παίζει χωρίς να κάνει μισό σαρδάμ. Στις ιστορίες των πρωταγωνιστών αισθάνθηκα δικαίωση. Δεν γεννιέσαι Έλληνας, δεν είναι τίτλος τιμής ούτε βρισιά. Μπορεί το έργο «Εθνικό Ντεφιλέ» του Παντελή Φαλτσούση να τοποθετείται στο 2121 όμως σήμερα, στο εδώ και τώρα, είναι η κατάλληλη στιγμή να αφήσουμε στην άκρη την ενοχή, τα διλήμματα, τον διχασμό. Στα 200 χρόνια, ας κοιτάξουμε μπροστά.
Μου έλειψε το θέατρο, το έχετε καταλάβει. Όπως και τα ντεφιλέ, εθνικά, πολυεθνικά, κοσμικά, διεθνή, παγκόσμια. Είχα την τύχη για σειρά σεζόν να συνεργάζομαι με συνεργεία από όλον τον κόσμο για επιδείξεις μόδας στο Παρίσι. Στη δροσερή αίθουσα του Πειραιώς 260, με το δωρεάν Βίκος νεράκι μου, σκέφτηκα πως τα δυο θεάματα μοιάζουν. Κάποτε, δε, συγκλίνουν και βλέπουμε παραστάσεις με τρομερά κοστούμια ή θεατρικές συλλογές. Έχουν όμως έναν κοινό άξονα: για μια παράσταση ή ένα σόου, μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων δουλεύει για μήνες μια ιδέα, ένα κείμενο. Για να είναι όλα έτοιμα, συντονισμένα και αρμονικά εκείνη τη στιγμή που θα χτυπήσει το τρίτο κουδούνι ή θα μαζέψουν το κάλυμμα από το catwalk. Η αδρεναλίνη λίγο πριν την αρχή. Από κείνη τη στιγμή και πέρα, λάθη, αβλεψίες, σαρδάμ, παραπατήματα δεν επιτρέπονται. Αλλιώς, θα φανεί στο χειροκρότημα.
Το έργο της Μαρίας Ζαβάκου για τον ψηφιακό εκφοβισμό και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η νέα γενιά ανεβαίνει στη σκηνή σε σκηνοθεσία Γιολάντας Μαρκοπούλου
11°
