Θεατρο - Οπερα

Αριστοφάνης – Σαββόπουλος: Μία πολύ επιτυχημένη συνεργασία

Οι «Αχαρνής» ζωντανεύουν ξανά (video)

Γιάννης Νένες
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Τον Ιανουάριο του 1976 ο Κάρολος Κουν τηλεφώνησε στο Διονύση Σαββόπουλο για να του αναθέσει τη μουσική για τους «Αχαρνής» του Αριστοφάνη, που θα ανέβαζε το Θέατρο Τέχνης. Ο Διονύσης Σαββόπουλος έγραψε τα χορικά και τη μουσική, αλλά η συνεργασία δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.

Ο ίδιος λέει για εκείνη την εποχή: «Καταπιάστηκα με τους Αχαρνείς μετά από παραγγελία του Θεάτρου Τέχνης μεταφράζοντας με δική μου πρωτοβουλία όμως, ό,τι ήταν να μελοποιήσω, όχι από φιλοδοξία, αλλά δεν μπορώ να γράφω μουσική χωρίς να γράφω και τα λόγια, είναι η φύση της εργασίας μου. Δεν ευτύχησε ν’ανέβει στο Θέατρο. Τον χειμώνα 76-77 παρουσίασα αυτή μου τη μετάφραση και τη μουσική στην Πλάκα, με αλλαγμένη όμως την αρμονία και τα όργανα και με πρόσθετα αφηγηματικά μέρη και σχόλια, όλ’ αυτά μαζί με τα σκίτσα του Κυριτσόπουλου σαν ένα νούμερο για μπουάτ να πούμε. …»

Κι έτσι, οι κατά Σαββόπουλο «Αχαρνής» πρωτοπαρουσιάστηκαν στην μπουάτ «Ρήγας» της Πλάκας τον Δεκέμβρη του 1976 και κυκλοφόρησαν σε δίσκο το 1977.

n

Η μουσική εκείνη «παράσταση», ανέβηκε τότε με τη συμμετοχή των νέων τότε καλλιτεχνών Νίκου Ζιώγαλα, Πάνου Κατσιμίχα, Ηλία Λιούγκου, Σάκη Μπουλά, Νίκου Παπάζογλου, Μανώλη Ρασούλη και Μελίνας Τανάγρη, και στάθηκε η αφορμή για να δοθεί ο υπότιτλος στο δίσκο για τους «Αχαρνής» που εκδόθηκε το 1977 «Τραγούδια για νέους κανταδόρους».

«Οι Αχαρνής είναι κατ’ εξοχήν έργο γραμμένο πάνω σε κρίση οικονομική, κοινωνική και πολιτική, που έφτασε στον παροξυσμό: στον πόλεμο», αναφέρει για την αριστοφανική κωμωδία ο Διονύσης Σαββόπουλος.

Οι «Αχαρνής» γράφτηκαν το 425 π.Χ. και έχουν ως ήρωά τους τον αγρότη Δικαιόπολι, ο οποίος συνάπτει μυστικά ειρήνη με τους Σπαρτιάτες, απηυδισμένος από τα δεινά του Πελοποννησιακού πολέμου που έχει οδηγήσει τους συνδημότες του στην εξαθλίωση. Ο Δικαιόπολις θα κατηγορηθεί για προδοσία και θα πρέπει να υπερασπιστεί τον εαυτό του και την Ειρήνη ενάντια στους δημαγωγούς, που εκμεταλλεύονταν τον πόλεμο για να πάρουν αξιώματα.

Στις 25 Σεπτεμβρίου 2011, η μουσική εκείνη παράσταση ανέβηκε ξανά στο Ηρώδειο, σε συνεργασία με τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, δείχνοντας ότι η Σαββοπουλική εκδοχή του Αριστοφάνη αντέχει στο χρόνο όσο και το γνωστό έργο. Την ιδέα πρότεινε στον Διονύση Σαββόπουλο ο Γιώργος Μπαμπινιώτης και την εκδήλωση διοργάνωσαν τα Αρσάκεια Σχολεία με στόχο την ενίσχυση του Ταμείου Υποτροφιών των Σχολείων.

n

Τα κείμενα, την αφήγηση, τη μουσική και τα τραγούδια της παράστασης, που αποτυπώνονται τώρα και σε cd από την Sui Generis Music με τον τίτλο «Αριστοφάνους Αχαρνής - Τραγούδια για νέους κανταδόρους», υπογράφει ο Διονύσης Σαββόπουλος. Ο μουσικοσυνθέτης πλαισιώνεται από τους ερμηνευτές (κορυφαίους) Ρωξάνη Γαρεφαλάκη, Άσπα Θεοφίλου, Βασιλική Καρακώστα, Άλκη Κωνσταντόπουλο, Πάνο Μουζουράκη και Γιώργο Μυλωνά, καθώς και από 200 μαθητές των χορωδιών των Αρσακείων Σχολείων. Την ενορχήστρωση, τη διεύθυνση ορχήστρας και την επιμέλεια της παραγωγής είχε ο Ορέστης Πλακίδης. Τη χορωδιακή επεξεργασία, τη διδασκαλία και τη διεύθυνση των χορωδιών έκανε η Χριστίνα Βαρσάμη-Κούκνη. Μαζί τους εκείνη τη μελωδική βραδιά ήταν καλλιτέχνες του Χοροθεάτρου «Ροές». Τις χορογραφίες και την κινησιολογία υπέγραφε η Σοφία Σπυράτου.

Στην παρουσίαση αυτής της νέα ηχογράφησης του έργου, που έγινε με συνέντευξη τύπου στη Στοά του Βιβλίου, ο Διονύσης Σαββόπουλος ανέτρεξε νοερά στην εποχή που γράφτηκαν τα χορικά και η μουσική για τους «Αχαρνής» παρουσιάζοντας στο κοινό «μια φωτογραφία της δεκαετίας του ‘70», όπως είπε χαρακτηριστικά. Περιέγραψε το θαυμασμό του για τον Κάρολο Κουν και τα συναισθήματα που ένιωσε όταν ο μεγάλος θεατράνθρωπος του τηλεφώνησε εκείνον τον Ιανουάριο του 1976 για να του αναθέσει τη μουσική για το έργο. «Ένιωσα σαν να μπαίνω σε ένα κήπο φτιαγμένο από τα υλικά των παιδικών μου ονείρων», επισήμανε ο Διονύσης Σαββόπουλος.

«Έχουν περάσει δυόμισι χρόνια από εκείνη τη μαγική βραδιά και έχει μείνει ένας γλυκός απόηχος, μια γλυκιά ανάμνηση που δεν θα σβήσει ποτέ γι’ αυτή τη μεγαλειώδη εκδήλωση», παρατήρησε η διευθύντρια χορωδιών των Αρσάκειων Σχολείων, Χριστίνα Βαρσάμη- Κούκνη. «Τα παιδιά πέρα από το μεγάλο ταλέντο του Διονύση Σαββόπουλου θαύμασαν την υπομονή και την ευγένειά του. Ο Σαββόπουλος αποδείχτηκε μεγάλος μαέστρος στην τέχνη του συναισθήματος», συμπλήρωσε η κ. Βαρσάμη- Κούκνη.

«Μια προσωπικότητα της ελληνικής μουσικής, ο προικισμένος συνθέτης και τραγουδοποιός Διονύσης Σαββόπουλος, μια ξεχωριστή δύναμη τού καλλιτεχνικού μας χώρου, παρουσιάζει με τον δικό του τρόπο αποσπάσματα από τους Αχαρνής του Αριστοφάνους με δικά του κείμενα, αφήγηση, μουσική και τραγούδια», σημειώνει ο πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης.

Το CD «Αριστοφάνους Αχαρνής. Τραγούδια για νέους κανταδόρους» δίνει την ευκαιρία σε όσους παρακολούθησαν τη συναυλία στο Ηρώδειο να ξαναζήσουν τις όμορφες μουσικές στιγμές και στους υπόλοιπους ακροατές να γνωρίσουν μια εξαιρετική μουσική δημιουργία του Διονύση Σαββόπουλου.